Tài liệu modun 3 môn tiếng việt

TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG

KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG

PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC

(Mô-đun 3.1)

Môn Tiếng Việt

HÀ NỘI, 2020

CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Đánh giá thường xuyên	ĐGTX

Đánh giá định kì	ĐGĐK

Giáo viên:	GV

Học sinh:	HS

Phẩm chất:	PC

Kiến thức:	KT

Kĩ năng:	KN

Năng lực:	NL

Phương pháp:	PP

Sách giáo khoa:	SGK

Chương trình:	CT

Chương trình giáo dục phổ thông:	CT GDPT

THÔNG TIN TÁC GIẢ

PGS.TS Nguyễn Thị Hạnh, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

A. MỤC TIÊU

Sau khi học mô–đun này, học viên có thể:

– Khái quát được những điểm cốt lõi về phương pháp, hình thức, kĩ thuật kiểm tra, đánh giá phát triển phẩm chất, năng lực học sinh;

– Lựa chọn và vận dụng được các phương pháp, hình thức, kĩ thuật kiểm tra, đánh giá phù hợp với nội dung và định hướng đường phát triển năng lực của học sinh;

– Xây dựng được các công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh về phẩm chất, năng lực;

– Sử dụng và phân tích được kết quả đánh giá theo đường phát triển năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của học sinh và đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt;

– Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng tổ chức kiểm tra, đánh giá học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực.

B. NỘI DUNG CHÍNH

Phần 1: Giới thiệu lý thuyết và phân tích yêu cầu, quy trình, phương pháp kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực

- Chương 1: Sử dụng phương pháp, hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong dạy học, giáo dục học sinh tiểu học môn Tiếng Việt

- Chương 2: Xây dựng công cụ kiểm tra đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh tiểu học về phẩm chất, năng lực đối với môn học, hoạt động giáo dục môn Tiếng Việt

- Chương 3: Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đường phát triển năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của học sinh và đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt

Phần 2. Các ví dụ minh họa các phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực môn Tiếng Việt

C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG

- Bồi dưỡng trực tiếp

- Bồi dưỡng qua mạng

D. TÀI LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC

- Tài liệu đọc của Mô đun 3, môn Tiếng Việt

- Chương trình Giáo dục phổ thông môn Tiếng Việt 2018

- Video bài giảng tương ứng với các nội dung Mô đun 3 môn Tiếng Việt

- Hệ thống câu hỏi kiểm tra đánh giá theo các nội dung

- Máy tính, máy chiếu nối mạng internet

MỤC LỤC

CÁC CHỮ VIẾT TẮT................................................................................................... 2

A. MỤC TIÊU................................................................................................................. 4

B. NỘI DUNG CHÍNH.................................................................................................. 4

C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG................................................................ 4

D. TÀI LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC.................................................................... 4

MỤC LỤC....................................................................................................................... 5

PHẦN 1. GIỚI THIỆU LÝ THUYẾT VÀ PHÂN TÍCH YÊU CẦU, QUY TRÌNH,

PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG

PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC.............................................................. 7

CHƯƠNG 1: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ HỌC TẬP TRONG MÔN TIẾNG VIỆT................................................ 7

1.1 Đặc điểm môn Tiếng Việt...................................................................................... 7

1.1.1 Môn Tiếng Việt ở cấp tiểu học có mục tiêu:.................................................... 7

1.1.2 Nội dung của môn Tiếng Việt bao gồm:........................................................... 8

1.2 Yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh đối với môn Tiếng Việt..... 9

1.2.1 Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực chung........................................... 9

1.2.2 Yêu cầu cần đạt về năng lực ngôn ngữ ở các lớp cấp tiểu học....................... 9

1.3 Lựa chọn và sử dụng phương pháp kiểm tra đánh giá trong môn Tiếng Việt đảm

bảo mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực.............................................................. 27

1.3.1 Nhóm phương pháp kiểm tra viết...................................................................... 27

1.3.2 Nhóm phương pháp quan sát.............................................................................. 31

1.3.3 Nhóm phương pháp vấn đáp............................................................................... 35

1.3.4 Nhóm phương pháp đánh giá hồ sơ học tập và sản phẩm học tập................. 36

1.4 Các hình thức đánh giá năng lực và phẩm chất của HS trong môn TV............ 39

1.4.1 Đánh giá thường xuyên....................................................................................... 39

1.4.2. Đánh giá định kì.................................................................................................. 46

CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG CÔNG CỤ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC

TẬP VÀ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC VỀ PHẨM CHẤT , NĂNG

LỰC CỦA HỌC SINH TRONG MÔN TIẾNG VIỆT.............................................. 51

2.1 Câu hỏi, bài tập kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học

sinh tiểu học đối với môn Tiếng Việt.......................................................................... 51

2.1.1 Đặc điểm của câu hỏi, bài tập theo hướng phát triển năng lực....................... 51

2.1.2 Các mức độ trong câu hỏi, bài tập theo hướng năng lực môn Tiếng Việt.... 52

2.2 Công cụ đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh trong môn Tiếng Việt 55

2.2.1 Công cụ đánh giá năng lực đọc.......................................................................... 55

2.2.2 Công cụ đánh giá năng lực viết.......................................................................... 59

2.3 Thiết kế công cụ kiểm tra, đánh giá phẩm chất, năng lực.................................. 68

2.3.1 Quy trình biên soạn câu hỏi................................................................................ 68

2.3.2 Cách biên soạn câu hỏi, bài tập.......................................................................... 69

2.3.3 Quy trình soạn đề kiểm tra.................................................................................. 71

2.3.4 Đánh giá sản phẩm của học sinh........................................................................ 86

2.4. Xây dựng kế hoạch đánh giá trong một chủ đề.................................................. 87

CHƯƠNG 3: SỬ DỤNG VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ THEO ĐƯỜNG

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỂ GHI NHẬN SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH VÀ

ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC..................................................................... 96

3.1 Quan niệm về đường phát triển năng lực............................................................. 96

3.2. Phân tích đường phát triển năng lực đối với môn Tiếng Việt cấp tiểu học.... 96

3.3. Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đường phát triển năng lực để ghi

nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới PPDH đối với môn học.................................... 99

PHẦN 2. VÍ DỤ MINH HỌA CÁC PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA,

ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT,

NĂNG LỰC.................................................................................................................... 103

I. Tài liệu minh họa 1..................................................................................................... 103

II. Tài liệu minh họa 2................................................................................................... 112

BÀI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC MÔ ĐUN 3.................................. 120

PHẦN 1. GIỚI THIỆU LÝ THUYẾT VÀ PHÂN TÍCH YÊU CẦU, QUY TRÌNH, PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC

CHƯƠNG 1: SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRONG MÔN TIẾNG VIỆT

MỤC TIÊU

Học xong chương này, học viên sẽ:

1. Hiểu biết về các yêu cầu cần đạt về PC và NL trong môn Tiếng Việt ở mỗi lớp học trong cấp TH

2. Hiểu biết về các nhóm PPĐG, các công cụ ĐG, các hình thức ĐG được dùng trong môn Tiếng Việt

4. Thực hiện soạn 1-2 công cụ ĐG kĩ năng đọc hoặc viết, nói , nghe ở một lớp của cấp TH

A. Đọc những thông tin cốt lõi sau 1.1 Đặc điểm môn Tiếng Việt

Tiếng Việt là môn học thuộc lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ và văn học. Đây là môn học mang tính công cụ và tính thẩm mĩ - nhân văn; giúp học sinh có phương tiện giao tiếp, làm cơ sở để học tập tất cả các môn học và hoạt động giáo dục khác trong nhà trường; đồng thời cũng là công cụ quan trọng để giáo dục học sinh những giá trị cao đẹp về văn hóa, văn học và ngôn ngữ dân tộc; phát triển ở học sinh những cảm xúc lành mạnh, tình cảm nhân văn, lối sống nhân ái, vị tha,...

1.1.1 Môn Tiếng Việt ở cấp tiểu học có mục tiêu:¹

1. Hình thành và phát triển ở HS những phẩm chất chủ yếu với các biểu hiện cụ thể: yêu thiên nhiên, gia đình, quê hương; có ý thức đối với cội nguồn; yêu thích cái đẹp, cái thiện và có cảm xúc lành mạnh; có hứng thú học tập, ham thích lao động; thật thà, ngay thẳng trong học tập và đời sống; có ý thức thực hiện trách nhiệm đối với bản thân, gia

đình, xã hội và môi trường xung quanh.

2. Bước đầu hình thành ở HS các năng lực chung, phát triển năng lực ngôn ngữ ở tất cả các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe với mức độ căn bản: đọc đúng, trôi chảy văn bản; hiểu được nội dung, thông tin chính của văn bản; liên hệ, so sánh ngoài văn bản; viết đúng chính tả, ngữ pháp; viết được một số câu, đoạn, bài văn ngắn (chủ yếu là bài văn kể và tả); phát biểu rõ ràng; nghe hiểu ý kiến người nói.

Phát triển năng lực văn học với yêu cầu phân biệt được thơ và truyện, biết cách đọc thơ và truyện; nhận biết được vẻ đẹp của ngôn từ nghệ thuật; có trí tưởng tượng, hiểu và biết xúc động trước cái đẹp, cái thiện của con người và thế giới xung quanh được thể hiện trong

¹Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn, Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018

các văn bản văn học.

Như vậy môn Tiếng Việt có mục tiêu góp phần phát triển phẩm chất, góp phần phát triển những năng lực chung, phát triển những năng lực chuyên môn (năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học) đã nêu trong chương trình giáo dục phổ thông tổng thể

1.1.2 Nội dung của môn Tiếng Việt bao gồm:¹

1.1.2.1 Các kĩ năng ngôn ngữ

a) Kĩ năng đọc:

- Kĩ thuật đọc (đọc thành tiếng, đọc thầm, đọc diễn cảm);

- Đọc hiểu văn bản văn học, đọc hiểu văn bản thông tin (hiểu nội dung, hiểu phương thức biểu đạt, liên hệ so sánh ngoài văn bản, đọc mở rộng)

b) Kĩ năng viết:

- Kĩ thuật viết (viết chữ thường, chữ hoa; viết đúng từ; viết chính tả);

- Viết văn bản (câu văn, đoạn văn, bài văn thuộc các kiểu bài thuật việc, kể chuyện, thuyết minh, miêu tả)

c) Kĩ năng nói và nghe:

- Nói và trình bày (trả lời câu hỏi, phát biểu ý kiến, thuyết trình, kể chuyện);

- Nghe (nghe hiểu, đặt câu hỏi khi nghe);

- Nói – nghe tương tác (nghe và phản hồi người nói, tôn trọng các ý kiến khác biệt trong thảo luận, tranh luận)

1.1.2.2 Các kiến thức: ngôn ngữ, văn học, ngữ liệu

a) Kiến thức ngôn ngữ (kiến thức tiếng Việt) : một số hiểu biết sơ giản về ngữ âm, chữ viết, từ vựng, ngữ pháp, hoạt động giao tiếp và biến thể ngôn ngữ (ngôn ngữ kết hợp với hình ảnh, số liệu)

b) Kiến thức văn học: một số hiểu biết sơ giản về truyện và thơ, văn bản hư cấu và văn bản phi hư cấu; nhân vật trong văn bản văn học, cốt truyện, thời gian, không gian, từ ngữ, vần thơ, nhịp thơ, hình ảnh, lời nhân vật, đối thoại.

c) Ngữ liệu:

- Các kiểu văn bản và thể loại được dạy ở từng lớp gồm văn bản văn học, văn bản thông tin phục vụ trực tiếp cho việc phát triển các phẩm chất và năng lực;

- Có quy định độ dài của văn bản ở từng lớp;

- Có giá trị đặc sắc về nội dung và nghệ thuật, tiêu biểu về kiểu văn bản và thể loại, chuẩn mực và sáng tạo về ngôn ngữ;

¹Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn, tài liệu đã dẫn

- Phản ánh được thành tựu về tư tưởng, văn học, văn hoá dân tộc; thể hiện tinh thần yêu nước, độc lập dân tộc, ý thức về chủ quyền quốc gia; có tính nhân văn, giáo dục lòng nhân ái, khoan dung, tình yêu chân thiện mĩ, tình yêu thiên nhiên, tinh thần hội nhập quốc tế, hướng đến những giá trị phổ quát của nhân loại.

1.2 Yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực học sinh đối với môn Tiếng Việt

1.2.1 Yêu cầu cần đạt về phẩm chất và năng lực chung

Môn Ngữ văn góp phần hình thành, phát triển ở học sinh những phẩm chất chủ yếu và năng lực chung theo các mức độ phù hợp với môn học, cấp học đã được quy định tại Chương trình tổng thể.

Yêu cầu cần đạt về phẩm chất được phát triển thông qua phát triển các năng đọc, viết, nói và nghe trên các ngữ liệu thuộc các chủ điểm về lòng yêu nước, lòng nhân ái, lòng trung thực và tự trọng, tinh thần chăm học chăm làm, ý thức trách nhiệm đối với bản thân và xã hội, tình yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường.

Các năng lực chung (tự học và tự chủ, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo) được phát triển thông qua phát triển năng lực đặc thù là năng lực ngôn ngữ với những hình thức học và phương pháp học như: cá nhân tự học, học theo nhóm, học bằng giải quyết vấn đề.

Năng lực văn học là một năng lực đặc thù trong môn Tiếng Việt cũng được phát triển qua việc phát triển năng lực ngôn ngữ.

Như vậy là các phẩm chất, các năng lực chung, năng lực văn học đều được phát triển thông qua trục phát triển năng lực chính yếu là năng lực ngôn ngữ, thông qua học các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe.

1.2.2 Yêu cầu cần đạt về năng lực ngôn ngữ ở các lớp cấp tiểu học (lớp 1 đến lớp 5)¹

* Việc chia các yêu cầu cần đạt theo 4 giai đoạn trong năm học chỉ là gợi ý để GV tiện lập kế hoạch giảng dạy, điều này không bắt buộc các tác giả sách giáo khoa phải làm theo.

¹Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn, tài liệu đã dẫn

YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ ĐỌC

LỚP 1

LỚP 2

LỚP 3

LỚP 4

LỚP 5

Giai

đoạn

1. Nửa đầu học

học âm

kì I

1.1

Kĩ

thuật

1.1 Kĩ thuật đọc

1.1 Kĩ

thuật

1.2 Kĩ

thuật

đọc

- Đọc đúng các

Đọc

đúng và

đọc

- Nhận biết bìa

tiếng (bao gồm

bước

đầu

biết

- Đọc

đúng và

- Đọc

đúng

và

sách và tên sách

cả

một

số

tiếng

đọc

diễn

cảm

diễn cảm các

- Có tư thế đọc

có

vần

khó, ít

các

đoạn

văn

văn bản

truyện,

văn bản

truyện,

thơ,

văn

bản

kịch,

thơ,

văn

đúng

ngồi

dùng).

miêu

tả,

câu

miêu

tả: nhấn

bản

miêu

tả:

(hoặc

đứng

- Đọc đúng và rõ

chuyện, bài thơ;

giọng

đúng từ

nhấn

giọng

thẳng lưng, cầm

ràng

các

đoạn

- Biết nghỉ hơi ở

ngữ;

thể hiện

đúng từ ngữ; thể

sách

trên

hai

văn, câu chuyện,

chỗ có dấu câu

cảm

xúc

qua

hiện cảm xúc

tay,

giữ

khoảng

bài thơ, văn bản

hay

chỗ

ngắt

giọng đọc.

qua giọng đọc.

cách

giữa

mắt

thông tin ngắn

nhịp thơ.

- Tốc độ đọc 80

- Tốc độ đọc 90

- Đọc theo ngữ

với

sách

khỏng

- Biết ngắt hơi ở

tiếng / phút.

tiếng /

phút.

25cm

chỗ có dấu phẩy,

điệu phù hợp với

- Đọc thầm với

vai

được

phân

- Đọc đúng các

dấu kết thúc câu

tốc

độ

nhanh

tốc

độ

nhanh

trong

một

đoạn

hơn lớp 3.

hơn lớp 4.

âm ghi ghi bằng

Tốc

độ

đọc

đối thoại có hai,

- Tập

ghi

chép

- Sử dụng được

một chữ cái, các

khoảng 50 – 60

ba nhân vật

kết quả đọc

một

số

từ điển

âm ghi bằng 2-3

tiếng

trong

tiếng Việt thông

Tốc

độ

đọc

1.2 Đọc hiểu

chữ cái

phút. -

Biết đọc

dụng để tìm từ,

khoảng 70

tiếng

1.2.1

Văn

bản

- Đọc đúng tiếng

thầm

nghĩa

của

từ,

/ phút.

văn học

cách dùng từ và

có cấu tạo gồm

- Nhận biết được

- Điền vào phiếu

Hiểu

nội

tra

cứu

thông

âm đầu,

vần là

thông tin trên bìa

tin khác.

đọc sách

dung

một nguyên âm,

sách: tranh minh

- Ghi chép được

Đọc

thầm

- Nhận biết

thanh điệu

hoạ,

tên

sách,

vắn tắt những ý

nhanh hơn lớp 2

được một số chi

- Đọc đúng câu

tên tác

giả,

nhà

quan

trọng

khi

tiết và nội dung

1.2 Đọc hiểu

đọc sách.

ngắn

chứa

các

xuất bản.

chính

của

văn

1.2.1 Văn bản

1.2 Đọc hiểu

tiếng

đã

đọc

Tập

điền

vào

bản;

dựa

vào

được.

phiếu đọc sách

văn học

gợi ý hiểu được

1.2.1 Văn bản

a. Hiểu nội dung

1.2 Đọc hiểu

điều

tác

giả

văn học

- Hiểu nghĩa gốc

1.2.1

Văn

bản

- Nhận biết được

muốn nói qua

a. Hiểu nội

của những từ đã

văn học

chi tiết và nội

văn bản.

dung

dung chính.

- Tóm tắt được

đọc

được

thể

a. Hiểu nội dung

Nhận

biết

hiện

bằng

hình

Trả lời

câu

hỏi

- Hiểu được nội

văn

bản

truyện

được một số chi

đơn giản.

dung hàm ẩn của

tiết và nội dung

ảnh và bằng trực

về một số chi tiết

Hiểu

hình

quan.

nội dung trong

văn bản với

thức

chính

của

văn

Hiểu

nghĩa

văn bản như: Ai?

những suy luận

Nhận

biết

bản;

dựa

vào

tường minh của

Cái gì? Làm gì?

đơn giản.

được

đặc

điểm

gợi ý hiểu

Nhận

biết

những

câu

đã

Khi

nào?

Ở

- Hiểu được điều

của nhân vật thể

được một số chi

đọc

được

thể

đâu?

Như

thế

tác giả muốn nói

hiện

qua

hình

qua văn bản dựa

dáng, điệu

bộ,

tiết tiêu biểu và

hiện

bằng

hình

nào? Vì sao?

vào gợi ý.

nội

dung

chính

hành động.

ảnh.

Hiểu điều tác

của

văn bản. -

Hiểu

hình

Nhận

biết

Giai

đoạn

giả

muốn

nói

thức

Hiểu

được nội

được

trình

tự

học vần

qua văn bản đơn

- Nhận biết được

dung hàm ẩn dễ

sắp

xếp các

sự

nhận

biết

của

2.1

Kĩ

thuật

giản dựa vào gợi

điệu

bộ,

hành

việc

trong

câu

văn bản.

đọc

ý.

động

của

nhân

chuyện

theo

vật

qua

một

số

- Hiểu chủ đề

Đọc đúng các

Hiểu

hình

quan

hệ

nhân

từ ngữ trong văn

của văn bản.

vần có cấu tạo

thức

bản.

quả.

Hiểu

hình

từ đơn giản đến

- Nhận biết được

Nhận

biết

thức

phức

tạp. (chưa

hình

dáng,

điệu

thời

gian,

địa

được

quan

hệ

Nhận

biết

yêu

cầu

đọc

bộ,

hành

động

điểm và trình tự

các sự việc trong

giữa

các

nhân

được

văn

bản

đúng

các

vần

của nhân vật qua

câu chuyện.

vật

trong

câu

viết

theo tưởng

khó, ít dùng)

ngôn

ngữ

và

tượng

và

văn

Liên

hệ,

chuyện thể hiện

bản

viết

về

- Đọc đúng tiếng

hình ảnh.

sánh, kết nối

qua

cách

xưng

người thật, việc

chứa các vần đã

c. Liên hệ, so

Lựa chọn một

hô.

thật.

học, từ có tiếng

sánh, kết nối

nhân

vật

trong

Liên hệ,

Nhận

biết

chứa các vần đã

Nêu được nhân

tác phẩm đã học

được

thời

gian,

sánh, kết nối

học.

vật yêu thích

hoặc đã đọc, nêu

địa điểm và tác

- Nêu được tình

nhất và giải

tình cảm và suy

dụng của chúng

Đọc

rõ

ràng

thích được vì

nghĩ về nhân vật

cảm,

suy

nghĩ

trong

câu

đoạn

ngắn,

biết

sao.

của

bản

thân

chuyện.

đó.

ngắt

hơi

ở

dấu

sau khi đọc văn

- Hiểu từ

ngữ,

Đọc mở rộng

bản.

phẩy, nghỉ hơi ở

hình

ảnh,

biện

- Đọc khoảng 9

- Nêu được câu

pháp

sánh,

dấu

kết

thúc

- Đọc 9 văn bản

văn bản văn học

chuyện,

bài

nhân

hoá

trong

văn

học

(bao

câu, ở cuối dòng

có thể loại và độ

hoặc

đoạn

thơ

văn bản.

gồm

văn

bản

thơ

dài tương đương

mà

mình

yêu

c. Liên hệ, so

được hướng dẫn

thích

nhất

và

- Tốc độ khoảng

với các văn bản

sánh, kết nối

đọc

trên

mạng

giải thích vì sao.

đã học.

30-40 tiếng /

Internet)

có

thể

Đọc mở rộng

- Biết nhận xét

- Thuộc lòng 1-2

phút

loại

và

độ

dài

- Đọc 9 văn bản

về thời gian, địa

2.2 Đọc hiểu

đoạn thơ, bài thơ

tương đương với

điểm,

hình

văn

học

(bao

hoặc đoạn văn

dáng,

tính

cách

các

văn

bản

đã

Trả

lời

được

gồm

văn

bản

đã học; mỗi

học.

của

nhân

vật

những

câu

hỏi

được hướng dẫn

qua

hình

ảnh

đoạn thơ, bài

đơn

giản

liên

Thuộc

lòng

đọc trên mạng

trong

truyện

thơ, đoạn văn có

được

ít

nhất 2

tranh hoặc phim

quan đến các chi

độ dài khoảng

Internet) có

thể

đoạn thơ, bài thơ

hoạt hình.

tiết được

thể

30 – 45 chữ.

hoặc

đoạn

văn

loại và độ dài

hiện tường minh

1.2.2

Văn bản

đã học; mỗi

tương

đương

trong đoạn ngắn

thông tin

đoạn

thơ,

bài

với các văn bản

thơ, đoạn văn có

đã học.

Giai

đoạn

a. Hiểu nội dung

độ

dài

khoảng

- Thuộc lòng 2

luyện

tập

tổng

- Trả lời

được

60 chữ.

đoạn

thơ,

bài

hợp

câu

hỏi

về

các

2.1.2

Văn

bản

thơ

hoặc

đoạn

3.1 Kĩ thuật đọc

chi

tiết

nổi

bật

thông tin

văn đã học; mỗi

Đọc

đúng và

của văn bản như:

a. Hiểu nội dung

đoạn

thơ,

bài

Ai? Cái gì? Làm

rõ ràng đoạn văn

Nhận

biết

văn

gì?

Khi

nào? Ở

thơ,

đoạn

văn

hoặc

văn

bản

bản viết về cái gì

đâu?

Như

thế

có

độ

dài

ngắn.

và

có

những

nào? Vì sao?

khoảng 80 chữ.

thông

tin

nào

Tốc

độ

đọc

- Dựa vào gợi ý,

đáng chú ý?

1.2.2

Văn bản

khoảng 40 – 60

trả lời được: Văn

Hiểu

hình

thông tin

tiếng/phút. Biết

bản có những

thức

a. Hiểu nội

ngắt

hơi ở chỗ

thông

tin

nào

- Nhận biết được

dung

có

dấu

phẩy,

đáng chú ý dựa

một

số

loại văn

- Nhận biết

vào gợi ý.

dấu kết thúc

bản thông tin

được những

câu,

cuối

dòng

Hiểu

hình

thông dụng, đơn

thông tin chính

thơ.

thức

giản

qua

đặc

trong văn bản.

- Bước đầu biết

- Nhận biết được

điểm

của

văn

- Biết tóm tắt

bản:

văn

bản

văn bản.

đọc thầm : nhìn

một

số loại

văn

thuật

lại

một

Hiểu

hình

bản

thông

tin

và đọc nhẩm

hiện

tượng gồm

thức

đơn

giản,

thông

3.2 Đọc hiểu

2 –

sự

việc,

dụng

qua

đặc

Nhận

biết

văn

bản

giới

a. Hiểu nội dung

điểm

của

văn

được

đặc

điểm

thiệu một đồ vật,

bản: mục lục

của một số loại

- Hỏi và trả lời

thông

báo

ngắn,

sách,

danh

sách

văn

bản

thông

được những câu

tờ khai đơn giản.

học sinh, thời

dụng, đơn giản

hỏi

đơn

giản

- Nhận biết được

khoá

biểu,

thời

và mối quan hệ

liên

quan

đến

gian

biểu,

văn

cách

sắp

xếp

giữa

đặc

điểm

thông

tin

trong

các chi tiết được

bản

giới

thiệu

văn

bản

với

văn bản theo trật

thể

hiện tường

loài

vật, đồ

vật

mục

đích

của

tự thời gian.

hoặc

văn

bản

nó: văn bản chỉ

minh.

c. Liên

hệ, so

hướng dẫn thực

dẫn

các

bước

- Trả lời được

sánh, kết nối

hiện một hoạt

thực hiện một

các câu hỏi đơn

động.

Nêu được những

công

việc

hoặc

giản về nội dung

- Nhận biết được

điều học được từ

cách

làm,

cách

văn bản.

cơ bản của văn

trình tự các sự

sử dụng một sản

Đọc mở rộng

bản dựa vào gợi

việc, hiện tượng

phẩm; thư thăm

nêu

trong

văn

hỏi, thư cảm ơn

ý, hỗ trợ.

Đọc 4 -5 văn bản

- Tìm được một cách kết thúc khác cho câu chuyện.

Đọc mở rộng

- Đọc 9 văn bản văn học (bao gồm văn bản được hướng dẫn

đọc trên mạng Internet) có thể loại và độ dài

tương đương với các văn bản đã học.

- Thuộc lòng 2

đoạn thơ, bài thơ hoặc đoạn văn đã học; mỗi đoạn thơ, bài thơ, đoạn văn

cóđộdài

khoảng 100 chữ.

1.2.2 Văn bản thông tin

a. Hiểu nội

dung

- Nhận biết được những chi tiết tiêu biểu và các thông tin chính của văn bản.

- Dựa vào nhan

đề và các đề mục lớn, xác

định được đề tài, thông tin chính của văn bản.

b. Hiểu hình

Hiểu

hình

bản.

thông tin có kiểu

hoặc xin lỗi;

thức

Đọc mở rộng

văn bản và độ

đơn

(xin

nghỉ

Nhận

biết

Nhận

biết

Đọc

văn

bản

dài tương đương

học,

xin

nhập

được

mục

đích

với các văn bản

học);

giấy

mời,

được hình dáng,

thông tin có kiểu

và đặc điểm của

đã học.

báo

cáo

công

văn

bản

giải

hành

động

của

văn

bản và độ

việc.

thích

về

một

nhân

vật

thể

dài tương đương

c. Liên

hệ, so

hiện

tượng

tự

với các văn bản

2. Nửa cuối học

hiện qua một số

sánh, kết nối

nhiên;

văn

bản

đã học.

kì I

từ ngữ trong câu

giới

thiệu

sách

- Nêu được một

2.1 Kĩ thuật đọc

chuyện dựa vào

hoặc phim; văn

vấn đề có ý

* Như yêu cầu

gợi ý của giáo

2. Nửa cuối học

nghĩa

đối

với

bản quảng cáo,

viên.

kì I

nửa đầu học kì I

bản

thân

hay

văn bản chương

Nhận

biết

2.1 Kĩ thuật đọc

2.2 Đọc hiểu

cộng đồng được

trình hoạt động.

2.2.1 Văn

bản

gợi

từ

văn

Nhận

biết

được

lời

nhân

- Đọc đúng các

bản đã đọc.

được

bố

cục

tiếng

(bao

gồm

văn học

vật trong truyện

Nhận

biết

(phần đầu, phần

cả

một

số

tiếng

a. Hiểu nội dung

dựa

vào gợi ý

được

thông tin

giữa

(chính),

có vần khó, ít

* Như yêu cầu

của giáo viên.

qua hình ảnh, số

phần cuối) và

- Bước đầu nhận

dùng).

nửa đầu học kì I

liệu

trong

văn

các yếu tố (nhan

- Đọc đúng và rõ

- Tìm được ý

bản (văn bản in

đề,

đoạn

văn,

biết

được

vần

ràng

các

đoạn

chính của từng

hoặc văn bản

câu chủ đề) của

trong thơ.

văn, câu chuyện,

đoạn văn dựa

điện tử).

một

văn

bản

Liên

hệ, so

trên các câu hỏi

Đọc mở rộng

thông

tin

đơn

bài thơ, văn bản

sánh, kết nối

gợi ý.

giản.

thông tin ngắn

Đọc

-5

văn

Hiểu

hình

Liên

hệ,

Liên

hệ

được

bản thông tin có

- Biết ngắt hơi ở

thức

kiểu văn bản và

sánh, kết nối

tranh

minh

hoạ

chỗ có dấu phẩy,

Như yêu

cầu

độ

dài

tương

Nêu

được

với các

chi tiết

dấu kết thúc câu

nửa đầu học kì I

đương với

các

những

thay

đổi

trong văn bản đa

Tốc

độ

đọc

- Nhận biết được

văn bản đã học.

trong

hiểu

biết,

phương thức.

khoảng

60 tiếng

vần và biện pháp

tình cảm, cách

- Nêu được nhân

trong 1 phút.

tu từ so sánh

2. Nửa cuối học

ứng xử của bản

vật

yêu

thích

- Biết đọc thầm

trong thơ.

thân sau khi đọc

nhất

và

bước

- Nhận biết được

c. Liên hệ, so

kì I

văn bản.

đầu

biết

giải

thông tin trên bìa

sánh, kết nối

2.1 Kĩ

thuật

Đọc mở rộng

thích vì sao.

sách: tranh minh

Như yêu

cầu

đọc

Đọc

-5

văn

* Như yêu cầu

3. Đọc mở rộng

hoạ,

tên

sách,

nửa đầu học kì I

bản thông tin có

nửa đầu học kì I

Trong

năm

tên tác

giả, nhà

2.2.2 Văn

bản

kiểu văn bản và

thông tin

- Đọc đúng và

độ

dài

tương

học:

xuất bản.

diễn

cảm

văn

đương

với

các

a. Hiểu nội dung

Tập

điền

vào

Đọc tối

thiểu

bản kịch

văn bản đã học.

phiếu đọc sách

Như yêu

cầu

18 văn bản văn

2.2 Đọc hiểu

nửa đầu học kì I

học có

thể

loại

và độ dài tương đương với các văn bản đã học.

- Thuộc lòng 4 –

5 đoạn thơ hoặc bài thơ đã học, mỗi đoạn thơ, bài thơ có độ dài khoảng 30 – 40 chữ.

2.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội dung

- Trả lời câu hỏi về một số chi tiết nội dung trong văn bản như: Ai? Cái gì? Làm gì? Khi nào? Ở

đâu? Như thế nào? Vì sao?

- Hiểu điều tác giả muốn nói qua văn bản đơn giản dựa vào gợi ý.

b. Hiểu hình

thức

- Nhận biết được

địa điểm, thời gian, các sự việc chính của câu chuyện

- Nhận biết được hình dáng, điệu bộ, hành động của nhân vật qua ngôn ngữ và hình ảnh.

- Nhận biết vần trong thơ

c. Liên hệ, so

sánh, kết nối

Nêu được nhân vật yêu thích nhất và giải thích được vì sao.

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

3. Nửa đầu học kì II

3.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu nửa cuối học kì I

- Tốc độ đọc :

70-80 tiếng / phút

- Tập ghi chép kết quả đọc

3.2 Đọc hiểu

3.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội dung

* Như yêu cầu nửa cuối học kì I

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa cuối học kì I - Nhận xét được về hình dáng, điệu bộ, hành động của nhân vật trong truyện

2.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội

dung

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I - Nhận biết được hình ảnh trong thơ, lời thoại trong văn bản kịch

- Hiểu tác dụng của biện pháp tu từ nhân hoá.

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

- Nêu được cách

ứng xử của bản thân nếu gặp

những tình huống tương tự như tình huống của nhân vật trong tác phẩm.

Đọc mở rộng

- Đọc 9 văn bản văn học (bao gồm văn bản được hướng dẫn

đọc trên mạng Internet) có thể loại và độ dài

tươngđương

2. Nửa cuối học kì I

2.1 Kĩ thuật

đọc

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

2.2 Đọc hiểu

2.2.1 Văn bản văn học

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

2.2.2 Văn bản thông tin

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

3. Nửa đầu học kì II

3.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

- Tốc độ đọc : 100 tiếng/phút

- Biết đọc lướt và đọc kĩ.

3.2 Đọc hiểu

3.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội

dung

* Như yêu cầu

Đọc mở rộng

- Đọc khoảng 9 văn bản văn học có thể loại và độ dài tương đương với các văn bản đã học.

- Thuộc lòng 1-2

đoạn thơ, bài thơ hoặc đoạn văn đã học; mỗi đoạn thơ, bài thơ, đoạn văn có độ dài khoảng 30 – 45 chữ.

2.2.2 Văn bản

thông tin

a. Hiểu nội dung * Như yêu cầu nửa đầu học kì I

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa đầu

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I - Nêu thông tin bổ ích từ văn bản

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

3. Nửa đầu học kì II

3.1 Kĩ thuật đọc

* Đọc đúng,

tranh hoặc phim	với các văn bản
hoạt hình.	đã học.

c. Liên hệ, so - Thuộc lòng 3

sánh, kết nối

đoạn thơ, bài

* Như yêu cầu thơ hoặc đoạn

nửa cuối học kì I văn đã học; mỗi

- Lựa chọn một đoạn thơ, bài

nhân	vật	hoặc	thơ,	đoạn	văn
địa điểm trong
			có	độ	dài
tác phẩm đã học
			khoảng 80 chữ.
hoặc đã đọc, mô
tả hoặc vẽ lại			2.2.2	Văn bản
được nhân vật,			thông tin
địa điểm đó.			a.	Hiểu	nội
Đọc mở rộng
			dung

* Như	yêu	cầu	* Như yêu cầu

nửa đầu học kì I			nửa cuối học kì

3.2.2 Văn bản			I
thông tin			b. Hiểu hình

a. Hiểu nội dung			thức
* Như	yêu	cầu	* Như yêu cầu

nửa cuối học kì I			nửa cuối học kì

b. Hiểu hình _I

thức			- Nhận		biết

* Như	yêu	cầu	được bố cục của

nửa cuối học kì I			một	văn	bản

- Nhận biết được			thông	tin	thông
thông	tin	qua
			thường:phần
hình ảnh, số liệu
			đầu,	phần	giữa
trong văn bản.

_c._{Liên hệ, so} (chính) và phần

sánh, kết nối

cuối.

_*_{Như yêu cầu} c. Liên hệ, so

nửa đầu học kì I	sánh, kết nối
Đọc mở rộng	* Như yêu cầu
* Như yêu cầu	nửa đầuhọc kì I
nửa cuối học kì I	Đọc mở rộng
	Đọc 4 -5 văn
4. Nửa cuối học	bản thông tin có
kì II	kiểu văn bản và

nửa cuối học kì I

- Chỉ ra được mối liên hệ giữa các chi tiết.

- Biết tóm tắt văn bản.

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

- Nêu những

điều học được từ câu chuyện, bài thơ, màn kịch; lựa chọn

điều tâm đắc nhất và giải thích vì sao.

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

3.2.2 Văn bản thông tin

a. Hiểu nội

dung

- Nhận biết được mối liên hệ giữa các chi tiết.

- Biết tóm tắt văn bản.

b. Hiểu hình

thức

ngắt hơi, đọc

thầm, tập điền

phiếu đọc sách

như yêu cầu ở

nửa cuối học kì I

- Biết ngắt hơi theo nhịp thơ

- Bước đầu phân biệt được lời nhân vật trong đối thoại và lời người kể chuyện

để đọc với ngữ

điệu phù hợp.

- Tốc độ đọc : 60

– 70 tiếng / phút

3.2 Đọc hiểu

3.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội dung

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I - Nhận biết được thái độ, tình cảm giữa các nhân vật thể hiện qua hành động, lời thoại.

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu ở

4.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu nửa đầu học kì II

4.2 Đọc hiểu

4.2.1 Văn bản văn học

* Như yêu cầu nửa đầu học kì II

4.2.2 Văn bản thông tin

* Như yêu cầu nửa đầu học kì II

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa cuối học kì I

độ dài tương đương với các văn bản đã học.

3. Nửa đầu học kì II

3.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

- Tốc độ đọc : 90 tiếng/phút

- Sử dụng được từ điển học sinh để tìm từ và nghĩa của các từ ngữ mới.

3.2 Đọc hiểu

3.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội

dung

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

- Nhận biết chủ

đề văn bản dựa trên gợi ý

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa đầu học kì I

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì

- Nhận biết được vai trò của hình ảnh, kí hiệu hoặc số liệu trong việc thể hiện thông tin chính của văn bản (văn bản in hoặc văn bản điện tử).

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa đầu học kì

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa đầu học kì

4. Nửa cuối học kì II

4.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu nửa đầu học kì

4.2 Đọc hiểu

4.2.1 Văn bản văn học

* Như yêu cầu nửa đầu học kì

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu

nửa cuối học kì I

3.2.2 Văn bản

thông tin

a. Hiểu nội dung

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I

- Dựa vào gợi ý, trả lời được: Văn bản viết về cái gì

b. Hiểu hình

thức

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I - Nhận biết trình tự các sự việc nêu trong văn bản

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

- Nêu được các thông tin bổ ích đối với bản thân từ văn bản.

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu ở nửa cuối học kì I

4. Nửa cuối học kì II

4.1 Kĩ thuật đọc

* Như yêu cầu ở nửa đầu học kì II

4.2 Đọc hiểu

4.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội dung

* Như yêu cầu ở nửa đầu học kì II

* Như yêu cầu nửa đầu học kì nửa cuối học kì II

I	4.2.2 Văn bản
3.2.2 Văn bản	thông tin
thông tin	* Như yêu cầu

a. Hiểu nội nửa đầu học kì

dung II

* Như yêu cầu Đọc mở rộng

nửa cuối học kì * Như yêu cầu

I nửa đầu học kì

b. Hiểu hình II

thức

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

c. Liên hệ, so sánh, kết nối

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

4. Nửa cuối

học kì II

4.1 Kĩ thuật

đọc

* Như yêu cầu nửa cuối học kì

4.2 Đọc hiểu

4.2.1 Văn bản văn học

a. Hiểu nội

dung

* Như yêu cầu

b.	Hiểu	hình	nửa cuối học kì
thức			I
* Như yêu cầu ở			b. Hiểu hình
nửa đầu học kì			thức
II.			* Như yêu cầu
c. Liên hệ, so			nửa cuối học kì
sánh, kết nối			I
* Như yêu cầu ở			c. Liên hệ, so
nửa đầu học kì II			sánh, kết nối
Đọc mở rộng			* Như yêu cầu
* Như yêu cầu ở			nửa đầu học kì I
nửa đầu học kì II			Đọc mở rộng
4.2.2 Văn bản			* Như yêu cầu
thông tin			nửa cuối học kì
a. Hiểu nội dung			I
* Như yêu cầu ở			4.2.2 Văn bản
nửa đầu học kì II			thông tin
b.	Hiểu	hình	* Như yêu cầu
thức			nửa cuối học kì
* Như yêu cầu ở			I
nửa đầu học kì			Đọc mở rộng
II.			* Như yêu cầu
c. Liên hệ, so			nửa cuối học kì
sánh, kết nối			I

* Như yêu cầu ở nửa đầu học kì II

- Nhận biết được thông tin cơ bản của văn bản thể hiện qua nhan đề, hình ảnh minh hoạ và chú thích hình ảnh.

Đọc mở rộng

* Như yêu cầu ở nửa đầu học kì II

YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ VIẾT

LỚP 1

LỚP 2

LỚP 3

LỚP 4

LỚP 5

1. Giai đoạn

1. Nửa đầu học

học âm

kì I

Viết kĩ thuật

1.1 Viết kĩ thuật

1.1 Viết

kĩ

1.1 Viết

kĩ

- Có tư thế viết:

- Viết hoa theo

- Viết đúng tên

thuật

ngồi thẳng lưng;

mẫu.

người, tên địa lí

- Viết tên của tổ

- Viết tên người,

hai

chân

đặt

- Viết hoa

chữ

Việt Nam

chức,

cơ

quan

tên

địa

lí

nước

vuông

góc

với

cái đầu câu, viết

- Viết đúng một

theo quy tắc

ngoài theo

quy

mặt đất; một tay

hoa

tên

riêng

số từ dễ viết sai

1.2

Viết

đoạn

tắc.

úp

đặt

lên

góc

Việt

Nam

theo

đặc

điểm

văn, văn bản

1.2

Viết

đoạn

vở, một tay cầm

mẫu

phát

âm

địa

bút;

không

tì

a. Quy trình viết

văn, văn bản

phương.

ngực

vào

mép

- Viết đúng một

a. Quy trình viết

Viết

đúng

Biết

viết

theo

bàn;

khoảng

số từ dễ viết sai

các bước:

* Tiếp

tục yêu

chính

tả

đoạn

cách

giữa

mắt

đặc

điểm

thơ,

đoạn

văn

+ Xác định

nội

cầu

ở

nửa

đầu

và

vở

khoảng

phát

âm

địa

theo

hình

thức

dung

viết

(viết

học kì I lớp 4

25cm;

cầm

bút

phương.

nghe – viết hoặc

về cái gì)

Thực

hành

bằng

ngón

- Nghe

–

viết

nhớ

viết

một

Quan sát

và

tay

(ngón

cái,

viết

chính

tả

đoạn

bài

có

độ

dài

tìm

tư

liệu

để

- Viết được bài

ngón

trỏ,

ngón

thơ, đoạn văn có

khoảng

chữ

viết;

giữa).

trong 15

phút.

văn

kể

lại câu

độ

dài

khoảng

Trình

bày

bài

Lập

dàn

chuyện

đã

đọc,

- Viết đúng các

50 chữ, trong 15

cho

đoạn,

bài

đã

nghe

với

viết

sạch,

đúng

chữ

ghi

âm

phút. Trình

bày

những

chi

tiết

quy định.

viết;

bằng

một

chữ

sáng tạo.

bài

viết

theo

1.2

Viết đoạn

+ Viết đoạn, bài;

cái (a, b, h …),

Viết

được

mẫu

văn, văn bản

+ Chỉnh sửa bài

đoạn

văn

giới

các chữ ghi âm

1.2

Viết

đoạn

viết (bố cục,

a. Quy trình viết

thiệu

về

một

bằng

2-3

chữ

văn ngắn

Biết

xác

định

dùng từ, đặt câu,

nhân

vật

trong

cái (ch, ng, ngh

chính tả).

a. Quy trình viết

nội dung viết :

một cuốn sách

…)

- Viết đoạn văn

- Biết xác

định

viết

về

cái

gì?;

hoặc

bộ

phim

- Viết đúng các

được

nội

dung

hình thành một

có liên kết giữa

hoạt

hình

đã

các câu

chữ số : 0-9

bằng cách trả lời

vài ý lớn

xem (hình dáng,

- Viết đúng các

Viết

bài

văn

cử

chỉ,

hành

câu hỏi: “Viết về

- Dựa trên ý lớn

phù hợp với yêu

động,

ngôn

tiếng,

từ

chứa

cái gì?”;

viết nháp rồi viết

cầu về kiểu loại

ngữ).

âm đã học

thành đoạn văn

- Biết viết nháp

văn bản, về chủ

Giai đoạn

- Chỉnh sửa lỗi

khi

viết

đề; có mở đầu,

2. Nửa cuối học

học vần

bài

(dùng

từ,

đặt

triển

khai,

kết

Viết kĩ thuật

câu,

dấu

câu,

thúc

kì I

b. Thực hành

viết hoa) dựa

2.1

Viết

kĩ

- Viết đúng các

viết

b. Thực hành

chữ ghi vần có

- Viết được 4 – 5

vào gợi ý.

viết

thuật

Thực hành

cấu tạo từ đươn

câu thuật lại một

viết

- Viết được bài

* Tiếp

tục yêu

giản

đến

phức

sự việc đã chứng

- Viết được đoạn

văn thuật lại một

cầu

ở

nửa

đầu

tạp (ai, om, anh,

kiến

ho ặc

tham

văn thuật lại một

sự

việc

đã

học kì I

gia dựa vào gợi

sự việc đã chứng

chứng

kiến

oanh, …)

2.2

Viết

đoạn

ý.

- Viết đúng các

kiến, tham gia.

(nhìn,

xem)

văn, văn bản

- Viết được 4 – 5

- Viết được đoạn

hoặc tham gia

tiếng,

từ

có

câu giới thiệu về

văn

ngắn

nêu

và

chia

sẻ

suy

a. Quy trình viết

tiếng

chứa vần

một đồ vật quen

tình

cảm,

cảm

nghĩ, tình

cảm

* Tiếp

tục yêu

thuộc

dựa

vào

đã học

xúc

về

con

của mình về sự

cầu

ở

nửa

đầu

gợi ý.

người, cảnh

vật

việc đó.

- Viết đúng các

- Đặt tên tên cho

học kì I lớp 4

dựa vào gợi ý.

- Viết được

bài

tiếng

mở

đầu

một

bức

tranh

Thực

hành

văn

kể

lại

câu

bằng c, k, g, gh,

rồi viết lại

viết

2. Nửa cuối học

chuyện

đã

đọc,

ng, ngh

- Viết được bài

kì I

đã

nghe

hoặc

tả phong cảnh

2. Nửa cuối học

Giai

đoạn

Viết

kĩ

viết

đoạn

văn

luyện

tập

tổng

kì I

2.1

tưởng tượng dựa

có

sử

dụng so

thuật

sánh, nhân

hoá

hợp

2.1

Viết

kĩ

vào câu chuyện

và những từ ngữ

thuật

* Tiếp tục

một

đã đọc, đã nghe.

3.1 Viết kĩ

gợi tả để làm nổi

số yêu cầu ở nửa

thuật

Tiếp tục

một

bật đặc điểm của

đầu học kì I

2. Nửa cuối học

- Viết đúng quy

số yêu cầu ở nửa

đối

tượng

được

2.2 Viết đoạn

tắc các tiếng mở

đầu học kì I

kì I

tả.

đầu bằng

các

- Viết hoa tên

văn, văn bản

2.1

Viết

kĩ

Viết

được

chữ c, k, g, gh,

người, tên địa lí

a. Quy trình viết

thuật

đoạn

văn

thể

ng, ngh, qu.

Việt

Nam

theo

* Tiếp tục

một

* Tiếp

tục

yêu

hiện tình

cảm,

số yêu cầu ở nửa

cảm xúc của bản

Viết

đúng

mẫu

cầu

ở nửa

đầu

chính tả đoạn

đầu học kì I

thân trước

một

2.2 Viết

đoạn

học kì I

thơ, đoạn văn có

b. Thực hành

2.2

Viết đoạn

sự

việc

hoặc

độ

dài khoảng

văn ngắn

một bài thơ, câu

viết

văn, văn bản

–

chữ

a. Quy trình viết

* Tiếp tục

một

chuyện.

a. Quy trình viết

theo

các

hình

Tiếp tục

một

số yêu cầu ở nửa

thức nhìn – viết

số yêu cầu ở nửa

* Tiếp

tục

một

đầu học kì I

3. Nửa đầu học

(tập chép), nghe

đầu học kì I

số

yêu

cầu

ở

- Viết được đoạn

kì II

–

viết. Tốc độ

- Dựa vào hỗ trợ

nửa đầu học kì I

viết khoảng 30

văn

ngắn

giới

3.1

Viết

kĩ

của giáo viên,

b. Thực hành

thiệu

về

bản

– 35

chữ trong

thuật

15 phút.

chỉnh

sửa

được

thân,

nêu được

viết

- Viết hoa danh

lỗi dấu kết thúc

* Tiếp tục một

những thông tin

- Tô chữ hoa

từ chung

trong

câu, cách viết

quan trọng như:

số

yêu

cầu

ở

3.2 Viết câu

hoa,

cách

dùng

họ và tên, ngày

nửa đầu học kì I

một

số

trường

Điền

được

từ ngữ.

sinh, nơi sinh, sở

Viết

được

hợp đặc biệt khi

Thực

hành

thích,

ước

mơ

muốn

thể

hiện

phần

thông tin

đoạn văn

ngắn

của bản thân.

còn trống,

viết

viết

nêu lí do vì sao

sự tôn kính.

- Viết được 4 – 5

3. Nửa đầu học

được câu trả lời,

mình thích

câu

3.2

Viết

đoạn

viết câu dưới tranh phù hợp với nội dung câu chuyện đã

đọc hoặc đã nghe.

- Điền được vào phần thông tin còn trống, viết câu nói về hình dáng hoặc hoạt động của nhân vật dưới tranh

trong câu chuyện đã học dựa trên gợi ý.

- Điền được phần thông tin còn trống, viết câu trả lời hoặc viết lại câu đã nói để giới thiệu bản thân dựa trên gợi ý.

câu

tả

một đồ

kì II

chuyện đã đọc

văn, văn bản

vật gần gũi,

3.1

Viết

kĩ

hoặc đã nghe.

a. Quy trình viết

quen thuộc dựa

thuật

- Viết được báo

* Tiếp

tục

một

vào gợi ý.

* Tiếp

tục

một

cáo

thảo

luận

số

yêu

cầu

ở

- Biết

viết

thời

nhóm, đơn theo

số yêu cầu ở nửa

nửa đầu học kì I

gian

biểu,

bưu

mẫu,

thư

cho

thiếp,

tin

nhắn,

cuối học kì I

lớp 4

người

thân, bạn

lời cảm ơn, lời

Viết

đúng

Thực

hành

bè.

xin lỗi.

chính tả đoạn

viết

3. Nửa đầu học

thơ,

đoạn

văn

3. Nửa đầu học

Viết được bài tả

theo hình thức

kì II

người

có

sử

kì II

dụng so sánh và

3.1

Viết

kĩ

nghe – viết hoặc

3.1

Viết

kĩ

những từ

ngữ

thuật

nhớ - viết một

thuật

gợi tả để làm nổi

* Tiếp tục một

bài

có

độ

dài

* Tiếp tục một

bật đặc điểm của

khoảng

chữ

đối

tượng

được

số yêu cầu ở nửa

số

yêu

cầu

ở

trong 15 phút.

tả.

cuối học kì I

nửa cuối học kì

- Viết tên địa lí,

- Viết được báo

- Nghe – viết

tên

người

nước

cáo công việc,

chính

tả

đoạn

3.2

Viết

đoạn

thơ, đoạn văn có

ngoài theo mẫu

văn, văn bản

chương

trình

3.2 Viết đoạn

hoạt động, có sử

độ dài khoảng

a. Quy trình viết

50 – 55 chữ, tốc

văn, văn bản

* Tiếp

tục một

dụng bảng biểu.

độ khoảng

a. Quy trình viết

số

yêu

cầu

ở

* Tiếp tục một

4. Nửa cuối học

chữ

trong

nửa đầu học kì I

số yêu cầu ở nửa

kì II

phút.

b. Thực hành

đầu học kì I

4.1

Viết

kĩ

3.2 Viết đoạn

viết

Thực

hành

- Viết được

bài

thuật

văn ngắn

viết

văn miêu tả cây

* Tiếp

tục

một

a. Quy trình viết

* Tiếp

tục

một

cối,

sử

dụng

số

yêu

cầu

ở

* Tiếp

tục

một

số yêu cầu ở nửa

nhân

hoá

và

nửa đầu

học

kì

số yêu cầu ở nửa

đầu học kì II

những

từ

ngữ

cuối học kì I

gợi lên đặc điểm

- Viết được đoạn

4.2

Viết

đoạn

Thực

hành

nổi

bật

của

đối

văn

ngắn

miêu

tượng được tả.

văn, văn bản

viết

tả đồ vật.

a. Quy trình viết

* Tiếp

tục

một

Viết

được

Viết

được

đoạn

văn

nêu

* Tiếp

tục

một

số yêu cầu ở nửa

thông

báo

hay

tình

cảm,

cảm

số

yêu

cầu

ở

cuối học kì I

bản

tin

ngắn

xúc của bản thân

nửa đầu học kì I

- Viết được 4 – 5

theo

mẫu;

điền

về một nhân vật

lớp 4

câu nói về tình

được

thông

tin

trong

văn

học

Thực

hành

cảm

của

mình

vào

một số

tờ

hoặc một người

đối

với

người

gần

gũi,

thân

viết

khai in sẵn; viết

thân	hoặc	đối	được	thư	cho	thiết.
với sự việc dựa			người	thân	hay
vào gợi ý.			bạn bè (thư viết			4. Nửa cuối học
			bạn bè (thư viết			4. Nửa cuối học
4. Nửa cuối học			tay	hoặc	thư	kì II
4. Nửa cuối học			điện tử).			4.1	Viết		kĩ
kì II						thuật
4.1	Viết	kĩ				thuật
4.1	Viết	kĩ	4. Nửa cuối học			* Tiếp tục một
thuật			kì II			số	yêu	cầu	ở
* Tiếp tục		một	4.1	Viết	kĩ	nửa đầu học kì
số yêu cầu ở nửa			thuật			II
cuối học kì I			* Tiếp tục		một	4.2 Viết đoạn
4.2 Viết đoạn			số yêu cầu ở nửa			văn, văn bản
văn ngắn			đầu học kì II			a. Quy trình viết
a. Quy trình viết			4.2 Viết đoạn			* Tiếp tục một
* Tiếp tục		một	văn, văn bản			số	yêu	cầu	ở
số yêu cầu ở nửa						số	yêu	cầu	ở
số yêu cầu ở nửa			a. Quy trình viết			nửa đầu học kì I
đầu học kì II						nửa đầu học kì I
đầu học kì II			* Tiếp tục		một	b.	Thực	hành

b. Thực hành số yêu cầu ở nửa viết

viết	đầu học kì I				* Tiếp tục một
* Tiếp tục một
	b.	Thực	hành		số	yêu		cầu ở
số yêu cầu ở nửa
	viết				nửa đầu học kì
đầu học kì II
	* Tiếp tục một				II
	số yêu cầu ở nửa				- Viết được bài
	đầu học kì II				văn miêu tả con
	- Viết được đoạn				vật,		sử		dụng
					nhân			hoá	và
	văn ngắn		nêu	lí
					những từ				ngữ

	do	vì sao	mình		gợi lên đặc điểm
	thích		hoặc		nổi	bật		của đối
					tượng được tả.
	không thích một
					- Viết được văn
	nhân vật		trong
					bản ngắn hướng
	câu	chuyện		đã
					dẫn		các		bước

	đọc hoặc đã				thực hiện một
	nghe.				công việc hoặc
					làm,		sử		dụng
					một		sản phẩm
					gồm 2 – 3 bước.

- Ôn tập củng cố viết bài văn kể chuyện, bài văn miêu tả

- Viết được đoạn văn nêu lí do vì sao tán thành hoặc phản đối về một hiện tượng, sự việc có ý nghĩa trong cuộc sống.

YÊU CẦU CẦN ĐẠT VỀ NÓI VÀ NGHE

LỚP 1

LỚP 2

LỚP 3

LỚP 4

LỚP 5

1. Giai đoạn

1. Nửa đầu học

học âm

kì I

và học vần

1.1 Nói

- Nói rõ ràng, có

Nói

rõ

ràng,

- Nói rõ

ràng,

- Điều chỉnh

- Nói rõ

ràng,

thói quen

nhìn

tập

trung

vào

tập

trung

vào

được lời nói (từ

thành câu. Biết

vào người nghe.

mục đích nói và

mục đích và đề

ngữ, tốc độ, âm

nhìn

vào người

- Biết nói và đáp

đề tài được nói

tài; có thái độ tự

lượng) cho phù

nghe khi nói.

lại lời chào hỏi,

tới; có thái độ tự

tin; biết kết hợp

hợp với người

- Nói và đáp lại

chia tay, cảm

tin

và

có

thói

cử chỉ, điệu bộ

nghe. Trình bày

được lời

chào

ơn, xin lỗi, lời

quen

nhìn

vào

để tăng hiệu quả

ý tưởng rõ ràng,

hỏi, cảm ơn, xin

mời, lời đề nghị

người nghe, biết

giao tiếp.

có cảm xúc; có

lỗi,

tránh

dùng

từ

- Kể

được

một

- Kể lại

được

thái

độ

tự

tin

ngữ

kém

văn

- Trả lời

đúng

một

sự

việc

đã

khi

nói

câu chuyện đơn

hoá.

vào

nội

dung

tham gia và chia

nhiều người; sử

giản

(có

hình

Biết

phát

biểu

câu hỏi.

ảnh)

đã

đọc,

sẻ cảm xúc, suy

dụng lời nói, cử

- Biết giới thiệu

kiến

nghe, xem.

nghĩ

về

sự

việc

chỉ,

điệu

bộ

nhóm,

tổ,

lớp;

ngắn về bản thân

1.2 Nghe

đó.

thích hợp.

giới

thiệu

các

- Kể

lại

được

- Có

thói quen

thành

viên,

các

1.2 Nghe

- Sử dụng được

một

đoạn

câu

và thái độ chú ý

hoạt

động

của

- Nghe

và

hiểu

các phương tiện

chuyện đơn giản

nghe người khác

nhóm, tổ, lớp.

hỗ trợ phù hợp

đã đọc và

xem

chủ

đề,

những

để

tăng

hiệu

nói.

Kể

được

một

chi

tiết

quan

(dựa

vào

các

quả biểu đạt.

câu

chuyện đơn

trọng

trong

câu

tranh

minh

hoạ

- Đặt

được

câu

- Biết

dựa

trên

giản

đã

đọc,

chuyện.

và lời gợi ý dưới

hỏi về những gì

nghe

hoặc

xem

1.3 Nói nghe

gợi ý, giới thiệu

tranh).

chưa

rõ

khi

(có

sự

hỗ

trợ,

tương tác

về một

tích,

nghe.

1.2 Nghe

gợi ý);

hoặc thắng cảnh

- Thực hiện

- Có

thói

quen

1.3. Nói nghe

1.2 Nghe

và thái độ chú ý

tương tác

Chú

nghe

đúng những quy

- Biết vừa nghe

định

trong

thảo

nghe người khác

- Biết trao

đổi

người khác nói.

vừa

ghi

những

luận: nguyên tắc

nói

(nhìn

vào

nội

dung quan

trong

nhóm về

- Đặt được một

luân

phiên

lượt

trọng

từ ý

kiến

người nói, có tư

các

nhân

vật

số

câu

hỏi

có

lời,

tập

trung

của người khác.

thế

nghe

phù

trong một câu

liên

quan

để

vào vấn đề thảo

hợp).

chuyện dựa vào

hiểu

đúng

nội

1.3. Nói nghe

gợi ý.

dung đã nghe.

luận.

tương tác

- Nghe hiểu các

- Biết đóng góp

thông

báo,

1.3. Nói nghe

ý kiến trong việc

- Biết thảo luận

hướng dẫn, yêu

2. Nửa cuối học

tương tác

về

một

vấn đề

thảo luận về một

cầu, nội quy

kì I

Chú

lắng

có

các

kiến

vấn

đề

đáng

trong lớp học.

2.1 Nói

nghe,

tập

trung

khác

biệt;

biết

- Nghe một câu

quan

tâm

hoặc

vào vấn đề trao

* Tiếp tục

một

dùng

lí

lẽ và

chuyện, kết hợp

đổi,

không

nói

một

nhiệm

vụ

số yêu cầu ở nửa

với nhìn hình và

lạc đề.

dẫn

chứng

để

trả lời được các

đầu học kì I

Biết

nói

mà

nhóm,

lớp

thuyết

phục

câu hỏi: Ai? Cái

Nghe

câu

chuyện qua điện

phải thực hiện.

người đối thoại

gì? Khi nào? Ở

chuyện, dựa vào

thoại

với

cách

2. Nửa cuối học

đâu?

gợi ý, nêu ý kiến

mở đầu và kết

kì I

2. Nửa cuối

1.3. Nói nghe

về

nhân

vật

thúc phù hợp

2.1 Nói

học kì I

tương tác

chính hoặc

một

Tiếp

tục

một

2.1 Nói

- Biết đưa tay

sự việc trong

2. Nửa cuối học

số yêu cầu ở nửa

* Tiếp tục một

xin

phát

biểu,

câu chuyện.

chờ

đến

lượt

2.2 Nghe

kì I

đầu học kì I

số

yêu

cầu ở

được phát biểu.

2.1 Nói

–

Trình

bày

nửa đầu học kì I

- Biết trao

đổi

Tiếp

tục

một

* Tiếp

tục

một

được

lí

lẽ

để

- Biết

dựa

trên

trong

nhóm

để

số yêu cầu ở nửa

củng cố cho một

gợi ý, giới thiệu

đầu học kì I

chia sẻ những ý

ý kiến hoặc nhận

đầu học kì I

về một địa điểm

nghĩ và thông tin

2.3. Nói nghe

định về một vấn

- Kể được

một

tham quan hoặc

đơn giản

tương tác

đề gần

gũi

với

câu chuyện đơn

một địa chỉ

vui

Tiếp

tục

một

đời sống.

giản

đã

đọc,

chơi.

2. Giai đoạn

số yêu cầu ở nửa

nghe

hoặc

xem

2.2 Nghe

luyện tập tổng

đầu học kì I

(có

sự

hỗ

trợ,

Tiếp

tục

một

gợi

ý);

kết

hợp

* Tiếp tục

một

- Biết

trao

đổi

hợp

số yêu cầu ở nửa

lời

kể,

điệu bộ

số

yêu

cầu ở

trong nhóm về

2.1 Nói

thể hiện cảm xúc

đầu học kì I

nửa đầu học kì I

một vấn đề: chú

* Tiếp tục

một

về câu chuyện.

2.3 Nói nghe

Nhận

biết

lắng

nghe

số yêu cầu ở giai

- Nói

được về

tương tác

được

một số lí

người

khác,

một

con người,

đoạn

học

âm,

*Tiếp tục một số

đóng góp ý kiến

đồ vật, vật nuôi

lẽ và dẫn chứng

vần

yêu

cầu

ở

nửa

dựa vào gợi ý.

mà người nói sử

của mình, không

- Nói và đáp lại

đầu học kì I

dụng

để

thuyết

nói

chen ngang

được

lời

xin

2.2 Nghe

phục

người

phép

khi

người

khác

* Tiếp tục một

3. Nửa đầu học

nghe

- Biết giới thiệu

đang nói.

số yêu cầu ở nửa

kì II

1.3

Nói

nghe

ngắn

về

gia

đầu học kì I

3.1 Nói

đình, đồ vật yêu

3. Nửa đầu học

tương tác

- Biết hỏi và đáp

thích

dựa

trên

Tiếp

tục

một

*Tiếp

tục

một

gợi ý

kì II

kết hợp với cử

số yêu cầu ở nửa

số

yêu

cầu ở

- Đặt

được

câu

3.1 Nói

chỉ, điệu bộ

cuối học kì I

nửa đầu học kì I

hỏi đơn giản.

Tiếp

tục

một

thích hợp.

2.3. Nói nghe

3.2 Nghe

- Biết tôn trọng

2.2 Nghe

số yêu cầu ở nửa

tương tác

Tiếp

tục

một

sự

khác

biệt

* Tiếp tục một

cuối học kì I

* Tiếp

tục

một

số yêu cầu ở nửa

trong thảo luận,

số yêu cầu ở giai

- Biết nói và đáp

số yêu cầu ở nửa

cuối học kì I

thể hiện sự nhã

đoạn

học

âm,

lại

lời

chúc

mừng,

chia

đầu học kì I

Tập ghi chép

nhặn,

lịch

sự

vần

buồn,

ủi,

Biết

nói

những nội dung

khi

trình

bày ý

- Đặt

một

vài

quan

trọng

khi

khen ngợi,

bày

chuyện qua điện

kiến trái

ngược

câu

hỏi

để

hỏi

nghe ý kiến phát

lại những điều chưa rõ khi nghe

2.3. Nói nghe tương tác

* Tiếp tục một số yêu cầu ở giai đoạn học âm, vần

tỏ

sự

ngạc

thoại với

cách

biểu của người

với người khác.

nhiên;

đồng

ý,

mở đầu và kết

khác.

không

đồng

ý,

thúc

phù

hợp;

3.3. Nói nghe

3. Nửa đầu học

từ chối phù hợp

lắng

nghe

để

tương tác

kì II

với

đối

tượng

hiểu đúng thông

* Tiếp tục

một

3.1 Nói

người nghe.

tin;

tập trung

số yêu cầu ở nửa

Tiếp

tục

một

3.2 Nghe

vào

mục

đích

cuối học kì I

số

yêu

cầu ở

* Tiếp

tục

một

cuộc nói chuyện.

nửa cuối học kì

số yêu cầu ở nửa

4. Nửa cuối học

cuối học kì I

3. Nửa đầu học

kì II

3.2 Nghe

- Nghe một bài

kì II

4.1 Nói

Tiếp

tục

một

thơ hoặc bài hát,

* Tiếp tục

một

dựa

vào

gợi

ý,

3.1 Nói

số

yêu

cầu ở

số yêu cầu ở nửa

nói một vài câu

* Tiếp tục một

nửa cuối học kì

đầu học kì II

nêu

cảm

nhận

số yêu cầu ở nửa

- Nói được về

của mình về bài

cuối học kì I

3.3. Nói nghe

thơ hoặc bài hát

- Kể được một

một đề tài có sử

tương tác

dụng

các

đó.

câu chuyện đơn

phương tiện

hỗ

Tiếp

tục

một

giản

đã

đọc,

3.3. Nói nghe

trợ (ví dụ: tranh

số

yêu

cầu ở

nghe

hoặc

xem

tương tác

ảnh, sơ đồ,...).

nửa cuối học kì

(có

sự

hỗ

trợ,

4.2 Nghe

* Tiếp

tục

một

gợi

ý);

kết

hợp

số yêu cầu ở nửa

lời kể, điệu bộ

* Tiếp tục

một

cuối học kì I

thể hiện cảm xúc

số yêu cầu ở nửa

Nửa

cuối

về câu

chuyện.

đầu học kì II

học kì II

Nói 2 – 3 câu về

4.3. Nói nghe

4. Nửa cuối học

4.1 Nói

một tình huống

kì II

tưởng

tương tác

* Tiếp tục một

4.1 Nói

tượng.

* Tiếp tục

một

số

yêu

cầu ở

* Tiếp tục

một

3.2 Nghe

số yêu cầu ở nửa

nửa đầu học kì

số yêu cầu ở nửa

* Tiếp tục

một

đầu học kì II

số yêu cầu ở nửa

4.2 Nghe

- Nói ngắn gọn

cuối học kì I

Tiếp

tục

một

về

một

câu

Biết

nói

số

yêu

cầu ở

chuyện hoặc bài

chuyện qua điện

nửa đầu học kì

thơ đã đọc theo

thoại

với

cách

lựa chọn của cá

mở

đầu

và

kết

4.3. Nói nghe

nhân

(tên

văn

thúc

phù

hợp;

tương tác

bản,

nội

dung

lắng

nghe

để

văn

bản,

nhân

Tiếp

tục

một

hiểu đúng thông

vật yêu thích).

số

yêu

cầu ở

4.2 Nghe

tin;

nói

rõ

ràng

nửa đầu học kì

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa đầu học kì II

4.3. Nói nghe tương tác

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa đầu học kì II

và tỏ	thái	độ	II
thích hợp; tập
trung vào mục
đích	cuộc	nói
chuyện.

3.3 Nói nghe

tương tác

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa cuối học kì I

- Nghe một câu chuyện, tưởng tượng và diễn tả lại dáng vẻ hoặc hành động, lời nói của một nhân vật trong câu chuyện đó.

4. Nửa cuối học kì II

4.1 Nói

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa đầu học kì II

- Nói được về một số đặc điểm của nhân vật thể hiện qua hình ảnh trong truyện tranh hay phim hoạt hình.

4.2 Nghe

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa đầu học kì II

4.3. Nói nghe tương tác

* Tiếp tục một số yêu cầu ở nửa

đầu học kì II

1.3 Lựa chọn và sử dụng phương pháp kiểm tra đánh giá trong môn Tiếng Việt đảm bảo mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực

Để việc KTĐG đảm bảo được mục tiêu đánh giá PC và NL của HS trong môn Tiếng

Việt, cần lựa chọn các phương pháp và hình thức KTĐG theo những nguyên tắc sau:

- Đảm bảo tính giá trị;

- Đảm bảo tính toàn diện và linh hoạt;

- Đảm bảo tính công bằng và tin cậy;

- Đảm bảo tính thường xuyên và hệ thống;

- Đánh giá cần quan tâm đến cả kết quả và những trải nghiệm của HS để có được kết quả đó;

- Đánh giá trong bối cảnh thực tiễn và vì sự phát triển của HS;

- Đánh giá phải phù hợp với đặc điểm môn học.

1.3.1 Nhóm phương pháp kiểm tra viết

Kiểm tra viết là phương pháp KTĐG trong đó HS viết câu trả lời cho các câu hỏi, vấn đề có trong chương trình học. Đây là nhóm PPĐG kiểu truyền thống. Kĩ thuật đánh giá bằng kiểm tra viết bao gồm 2 hình thức phổ biến :¹

- Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn

- Câu hỏi tự luận

a) Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn:

Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn gồm có : các câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn, câu hỏi kiểm tra Đúng / Sai, câu hỏi kiểm tra ghép đôi. Đây là những câu hỏi đóng, HS phải lựa chọn một câu trả lời trong số những phương án trả lời cho sẵn.

Câu hỏi có nhiều lựa chọn: câu trả lời là câu hỏi đã cho một số đáp án hoặc câu trả lời, trong số các đáp án đó chỉ có một đáp án đúng hoặc đúng nhất, các đáp án còn lại là phướng án sai hoặc phương án nhiễu. Bài kiểm tra dùng các câu hỏi nhiều lựa chọn được dùng vào nhiều mục đích : xác nhận thành tích học tập của HS, thông tin phản hồi về việc giảng dạy của GV, chẩn đoán những nhận thức sai lệch của HS ...

Ví dụ về các loại câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn :

Cốc nhỏ, chai nhựa, bát sứ tranh cãi nhau về điều gì?¹

¹Giáo trình Kiểm tra đánh giá trong giáo dục, Nguyễn Công Khanh, Đào Thị Oanh, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, 2019

a. Hình dáng của cốc nhỏ

b. Hình dáng của nước

c Hình dáng của chai nhựa d. Hình dáng của bát sứ

(đáp án : b)

b) Câu hỏi ghép đôi (ghép hợp) có cấu trúc gồm 2 dãy thông tin, chúng cần được ghép lại với nhau theo kiểu tương ứng 1-1. Câu hỏi ghép đôi gồm hai dãy thông tin có số lượng bằng nhau thường dễ hơn câu ghép đôi gồm hai dãy thông tin có số lượng khác nhau. Loại câu hỏi ghép đôi dễ soạn và dễ dùng. Tuy nhiên, nếu soạn những câu ghép

đôi để đo mức độ kiến thức cao đòi hỏi mất nhiều công sức.

Ví dụ về câu hỏi ghép đôi :

Nối tên con vật với việc làm của con vật trong bài thơ Kể cho bé nghe (Trần Đăng Khoa).

Con cua, con

cáy

Con chó

Con nhện

Con vịt

sủa gâu gâu

nói ầm ĩ

dùng miệng nấu cơm (phun nước bọt)

chăng dây điện (chăng tơ)

c) Câu hỏi Đúng / Sai là câu hỏi đưa ra một ý kiến để HS đánh giá là đúng hay sai. Loại câu hỏi này thích hợp với kiểm tra sự ghi nhớ kiến thức của HS. Người soạn câu hỏi này phải đưa ra ý kiến hoàn toàn rõ ràng để HS đánh giá hoặc Đúng hoặc Sai. Tuy nhiên, loại câu hỏi này khó đánh giá được trình độ hiểu biết cao của HS, xác xuất HS

đoán mò câu trả lời rất cao (50%).

Khoanh tròn vào chữ Đ ở dòng có từ viết đúng, khoanh tròn vào chữ S ở dòng có từ viết sai.

1. quả trứng	Đ	S

2. rau trộn	Đ	S

3. xôi trè	Đ	S

¹Bài luyện tập và đề kiểm tra định kì lớp 4 (theo Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT), Nguyễn Thị Hạnh (chủ biên), Lê Phương Nga, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018

4. rau chộn	Đ	S

5. xôi chè	Đ	S

6. quả chứng	Đ	S

Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn có những điểm mạnh và điểm yếu.

Về điểm mạnh:

- KTĐG bằng loại câu hỏi lựa chọn có tính hiệu quả và lợi ích kinh tế cao vì trong một thời gian ngắn, HS trả lời được nhiều câu hỏi, bao quát một phạm vi lớn các yêu cầu cần đạt về năng lực ở môn học.

- Việc chấm điểm những câu hỏi loại này nhanh, dễ dàng, có thể chấm bằng máy và đảm bảo tính khách quan trong khâu chấm bài. Tất nhiên những điểm mạnh này chỉ phát huy được tác dụng khi các câu hỏi này được biên soạn đúng kĩ thuật, bài kiểm tả được thiết kế cẩn thận.

Về điểm yếu:

- GV chỉ viết được những câu hỏi đánh giá tư duy bậc thấp của HS như nhận biết, ghi nhớ..., khó viết được những câu hỏi đánh giá tư duy bậc cao của HS như vận dụng, sáng tạo.

- Việc soạn câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn khá phức tạp, tốn thời gian, đòi hỏi người soạn phải được huấn luyện đầy đủ.

- Những câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn đặt thông tin ra khỏi ngữ cảnh, trong nhiều trường hợp thông tin không đúng ngữ cảnh sẽ làm cho việc đánh giá không có hiệu lực.

- Quá trình thực hiện bài kiểm tra gồm những câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn cần có những biện pháp chống gian lận khi làm bài bằng cách đảo trật tự các câu hỏi trong bài để tạo ra những đề KT khác nhau sao cho những HS ngồi cạnh nhau không dễ chép bài của nhau.

d) Câu hỏi tự luận

Câu hỏi tự luận là câu hỏi đòi hỏi HS phải tự hình thành câu trả lời. Câu hỏi tự luận cho phép HS khá tự do thể hiện quan điểm khi trình bày câu trả lời cho một vấn đề. Câu hỏi tự luận đánh giá được kinh nghiệm, hiểu biết, khả năng phân tích, lập luận và kĩ năng viết của HS. Bài kiểm tra dùng câu hỏi tự luận có ưu điểm là đánh giá các năng lực tư duy bậc cao như năng lực phân tích, tổng hợp, đánh giá, sáng tạo của HS. Ưu điểm này của câu hỏi tự luận đã khắc phục được những điểm yếu của loại câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn.

Độ dài của câu trả lời câu hỏi tự luận có thể rất khác nhau. Ví dụ yêu cầu viết một bài văn là một câu hỏi tự luận mở rộng. Ở trường hợp này HS phải viết chi tiết, bài viết phải có

kết cấu logic, ý của bài phải được phát triển bằng nhiều phần (mở bài, thân bài, kết bài), nhiều đoạn (các đoạn trong phần thân bài). Trường hợp câu hỏi tự luận ngắn yêu cầu HS điền vào chỗ trống, hoặc yêu cầu HS viết câu trả lời ngắn thì câu trả lời chỉ gồm một cụm từ hoặc một câu.

Câu hỏi tự luận có 2 dạng: câu hỏi tự luận hạn chế và câu hỏi tự luận mở rộng.

Câu hỏi tự luận hạn chế là câu hỏi hạn chế về nội dung và hình thức thể hiện câu trả lời của HS. Phạm vi đánh giá của câu hỏi tự luận hạn chế thường chỉ là một khía cạnh của một vấn đề lớn, hình thức thể hiện câu trả lời thường chỉ là một câu văn, đoạn văn.

Ví dụ câu hỏi tự luận hạn chế:

- Câu hỏi đọc hiểu cho HS lớp 5 câu hỏi yêu cầu HS vận dụng tình huống trong câu chuyện vào giải quyết một tình huống trong thực tiễn :

Đọc câu chuyện Sức mạnh của nước. Theo lời khuyên của cô chị trong câu chuyện, khi bạn em to tiếng, muốn gây sự với em, em sẽ làm gì?

- Câu hỏi về sử dụng từ ngữ và phép so sánh để viết câu văn miêu tả cho HS lớp 4 : Viết câu văn tả giọt sương trong đó có dùng từ gợi tả màu sắc, hình dáng và phép so sánh.

- Câu hỏi tự luận về viết đoạn văn cho HS lớp 5 : Dựa vào dàn ý em đã lập cho bài văn Tả một người thân em yêu quý nhất, viết đoạn văn tả hình dáng của người thân em. (Thời gian làm bài 15 phút)

Câu hỏi tự luận mở rộng thường là một yêu cầu HS viết một văn bản. Văn bản yêu cầu HS viết có nhiều kiểu loại: báo cáo công việc, chương trình hoạt động, bài văn thuật việc, bài văn kể chuyện, bài văn miêu tả, bài văn thuyết minh (giới thiệu người, vật, hoạt động). Văn bản, bài văn cho phép HS có thời gian được tự do thể hiện suy nghĩ, quan điểm của mình. HS dùng những kinh nghiệm sống, hiểu biết cả mình để trình bày ý kiến, quan điểm, cách giải quyết vấn đề.

Ví dụ câu hỏi tự luận mở rộng:

- Đề bài văn cho HS lớp 4:

Em hãy viết bài văn kể lại câu chuyện Thánh Gióng và nêu ý nghĩa của câu chuyện đối với thiếu niên Việt Nam ngày nay. (Thời gian làm bài 40 phút)

- Đề bài văn cho HS lớp 5: Em viết chương trình hoạt động của lớp em trong ngày đi tham quan một danh lam thắng cảnh ở xa trường. (Thời gian làm bài 40 phút)

Tuy nhiên điểm yếu của câu hỏi tự luận ở chỗ nó chỉ đánh giá được một phạm vi hẹp của chương trình, không đánh giá được phạm vị rộng về nội dung của chương trình như là bài kiểm tra dùng những câu hỏi lựa chọn.

Như đã phân tích ở trên, điểm mạnh, điểm yếu của câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn và điểm mạnh, điểm yếu của câu hỏi tự luận ở thế phân bố bổ sung. Nghĩa là: điểm mạnh của câu trắc nghiệm lựa chọn lại là điểm yếu của câu hỏi tự luận, và ngược lại, điểm mạnh của câu hỏi tự luận lại là điểm yếu của câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn. Do đó để đánh giá được đầy đủ các biểu hiện về năng lực của HS thì trong bài kiểm tra viết cần dùng phối hợp 2 loại câu hỏi này.

1.3.2 Nhóm phương pháp quan sát

Quan sát là nhóm phương pháp GV sử dụng để thu thập thông tin phục vụ cho kiểm tra đánh giá. Việc quan sát của GV tập trung vào:

- Các hoạt động của HS (đọc thành tiếng, nói, nghe, quá trình thực hiện từng bước của một hoạt động viết bài văn, chuẩn bị cho một bài trình bày ...)

- Sản phẩm do HS làm ra như bài báo tường, hồ sơ học tập của cá nhân hoặc của nhóm, sổ tay chính tả do HS tự làm, ...

Có 3 loại công cụ GV có thể dùng để thu thập thông tin quan sát :

a) Sổ ghi chép các sự kiện hàng ngày

Đây là công cụ do GV tự làm, dùng để ghi chép những sự kiện GV nhận thấy trong khi tiếp xúc với HS ở lớp học. Mỗi GV cần có một sổ ghi chép các sự kiện hàng ngày của HS. Trong sổ này, GV dành cho mỗi HS một vài trang. Tất nhiên GV không thể ghi chép nhiều sự kiện của nhiều HS. Do dó GV cần chọn lựa sự kiện để ghi chép, cụ thể là :

- Chỉ dùng để đánh giá số ít những HS cần tới sự giúp đỡ đặc biệt của GV (những HS học lực yếu, những HS thiếu tự tin, những HS có khăn về học tập ...)

- Chọn những hành vi của HS không thể ĐG được bằng các phương pháp khác, ví dụ HS phản ứng thái quá với ý kiến khác biệt (chỉ trích ý kiến của bạn khi thấy ý kiến đó khác với ý kiến của mình), thái độ hợp tác với GV khi được mời phát biểu ý kiến (không nói gì khi được GV yêu cầu phát biểu) ...

Khi ghi chép GV cần tập trung vào 3 nội dung : mô tả sự kiện, nhận xét của GV, ghi chú về cách giải quyết của GV. Dưới đây là một ví dụ ghi chép sự kiện hàng ngày trong sổ ghi chép sự kiện của GV về kĩ năng nghe nói tương tác của một HS lớp 2 :

MẪU GHI CHÉP SỰ KIỆN HÀNG NGÀY

Tên học sinh : Vũ Duy An Lớp : 3C

Thời gian : trong giờ học Địa điểm : lớp học

Người quan sát : giáo viên chủ nhiệm

Ưu điểm của Sổ ghi chép sự kiện hàng ngày là mô tả được hành vi của HS trong tình huống tự nhiên, qua đó thấy được cách HS thể hiện bản thân chân thực. Nhờ những ghi chép này mà GV có thể phát hiện được những điểm yếu của HS, những chuyển biến tích cực hoặc tiêu cực của HS trong quá trình học. Hạn chế của công cụ này là đòi hỏi GV phải tốn nhiều thời gian và công sức ghi chép liên tục trong một khoảng thời gian đủ để thu thập thông tin.

Để làm tốt việc ghi chép sự kiện hàng ngày, GV cần :

- Chọn HS cần được giúp đỡ về mặt nào đó để quan sát. Ví dụ chọn mấy em HS đọc yếu trong một lớp 2.

- Xác định những sự kiện cần quan sát. Ví dụ : HS đọc bài trong bài Tập đọc, đọc bài trong bài Tự nhiên và xã hội, đọc bài trong bài Đạo đức ...

- Yêu cầu các GV dạy những môn học khác cùng ghi chép các sự kiện tương tự. Ví dụ yêu cầu GV môn Mĩ thuật, GV môn Âm nhạc, môn Đạo đức cùng ghi chép như GV chủ nhiệm (dạy các môn cơ bản) đã làm.

Khi đã thu thập đủ thông tin qua ghi chép sự kiện hàng ngày của nhiều GV, GV chủ nhiệm mới đưa ra những ý kiến đánh giá HS.

Trong môn Tiếng Việt công cụ Sổ ghi chép sự kiện hàng ngày nên dùng để đánh giá một số ít HS cần được giúp đỡ về kĩ năng đọc thành tiếng, kĩ năng nghe-nói tương tác. GV không cần phải dùng công cụ này với số đông HS trong lớp vì không cần thiết, hơn nữa GV cũng không thể ghi chép được với nhiều HS.

b) Thang đo hoặc phiếu quan sát

Thang đo (còn gọi là phiếu quan sát) là công cụ cho phép GV thu thập những thông tin để đưa ra những nhận định về kết quả học tập của HS theo những tiêu chí được mô tả thành từng mức độ rất rõ ràng. Có nhiều loại phiếu quan sát. Trong môn Tiếng Việt, phiếu quan sát dạng đồ thị có mô tả được dùng phổ biến hơn cả. (gọi tắt là phiếu quan sát)

Ví dụ phiếu quan sát dùng để đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng của HS lớp 2 :

STT

Mô tả

Âm lượng

Chính xác

Ngắt nghỉ hơi

Tốc độ

Tổng

kết quả

(tiếng / phút)

điểm

tương ứng

Quá

Đủ

4-5

2-3

0-1

4-5

2-3

0-1 50-

60-

hơn

với

điểm

nhỏ/to

nghe

lỗi

(0 đ)

(1 đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

Tênhọc

sinh

Nguyễn

Hoàng

Anh

điểm

	Lần 1
	Lần 2	x	x		x		x			7
										điểm
	Lần 3	x		x	x				x	9
										điểm
2	...
	Lần 1
	Lần 2
	Lần 3
	Căn cứ vào phiếu quan sát trên, GV có thể nhận định kết quả đọc thành tiếng của HS
Nguyễn Hoàng Anh như sau: Có nhiều tiến bộ trong đọc to rõ ràng, đọc đúng, tốc độ đọc.
Kết quả đọc vững chắc. Cần luyện ngắt nghỉ hơi đúng hơn.
	Ví dụ phiếu quan sát để đánh giá kĩ năng nói của HS lớp 1:
TT	Mô tả kết quả	Thói quen nói		Nói thành		Nội dung nói				Tổng
	tương ứng với				câu					điểm
	điểm	Không	Nhìn	Chưa	Thành	Thiếu	Có	Có
		Không	Nhìn	Chưa	Thành	Thiếu	Có	Có
		nhìn	ngườ	thàn	câu	phần	một số	tương
		người	i	h câu		lớn nội	nội	đối	đủ
	Tên học sinh	nghe,	nghe,		(1 đ)	dung so	dung	nội
	Tên học sinh	âm quá	âm	(0 đ)	(1 đ)	với yêu	so với	dung
		nhỏ/to	đủ to	(0 đ)		cầu	yêu	so	với
			(1 đ)			(1 đ)	cầu	yêu
			(1 đ)			(1 đ)		cầu
		(0 đ)					(4 đ)	cầu
							(4 đ)
								(8 đ)
								(8 đ)
1	Nguyễn Hoàng Anh
	Lần 1		x	x			x			5 điểm
				33

	Lần 2	x	x	x	6 điểm
	Lần 3	x	x	x	6 điểm
2	...
	Lần 1
	Lần 2
	Lần 3

Căn cứ vào phiếu quan sát trên, GV có thể nhận định kết quả nói của HS Nguyễn Hoàng Anh như sau : Có tiến bộ trong nói to rõ ràng. Kết quả nói tạm được. Cần luyện nói cho đủ ý theo yêu cầu.

Để thiết kế một phiếu quan sát, cần phải làm những việc sau :

- Những tiêu chí đưa ra để quan sát phải là những yêu cầu cần đạt của kĩ năng thực hiện hoặc năng lực

- Những mô tả trong phiếu quan sát phải là những bằng chứng có thể trực tiếp quan sát được

- Các mức độ mô tả trong phiếu quan sát phải được định nghĩa rõ ràng

- Số mức độ mô tả nên từ 3-5 mức độ (đối với HS cấp tiểu học)

c) Bảng kiểm tra

Bảng kiểm tra (gọi tắt là bảng kiểm) có hình thức và cách dùng gần giống như phiếu quan sát. Chỗ khác của bảng kiểm với phiếu quan sát là: phiếu quan sát chỉ ra các mức độ của một kĩ năng, một hành vi thì bảng kiểm chỉ yêu cầu trả lời câu hỏi Có? hay Không có? kĩ năng hay hành vi cần đo. Trong môn Tiếng Việt, bảng kiểm dùng đánh giá sản phẩm của HS như : một bài văn đã được viết ra, một hồ sơ học tập, một dự án nhỏ của HS. Bảng kiểm không chỉ là công cụ dùng cho GV đánh giá kết quả học của HS, mà còn làcông cụ dùng cho HS tự đánh giá kết quả học của bản thân và đánh giá lẫn nhau.

Ví dụ về bảng kiểm

1. Bảng kiểm dùng cho GV đánh giá kĩ năng nghe của HS lớp 3 :

Ghi dấu + vào ô trống HS có thực hiện, ghi dấu – vào ô trống HS không thực hiện khi nghe bạn trình bày ý kiến trong nhóm.

1. Chú ý lắng nghe, nhìn vào người nói.

2. Đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn nội dung đã nghe

3. Bày tỏ ý kiến đồng ý hay ý kiến điều chỉnh, bổ sung ý kiến đã nghe

2. Bảng kiểm dùng cho HS lớp 4 tự đánh giá bài văn kể chuyện của mình.

Hãy đánh dấu + vào ô trống trước việc em có thực hiện, đánh dấu – vào ô trống trước việc em không thực hiện.

1. Trước khi làm bài, em có viết nháp cốt truyện

2. Trước khi làm bài, em có viết nháp các ý có trong phần mở bài và phần kết bài.

3. Bài văn của em có đủ 3 phần : mở bài, thân bài, kết bài

4. Phần thân bài của em gồm nhiều đoạn, mỗi đoạn kể về một sự việc của cốt truyện

5. Trong bài của em có những câu văn tả hình dáng nhân vật

6. Trong bài của em có những câu văn là lời nói trực tiếp của nhân vật

7. Trong bài của em có những câu văn dùng phép so sánh hoặc phép nhân hóa

1.3.3 Nhóm phương pháp vấn đáp

Vấn đáp là phương pháp GV đặt câu hỏi để HS trả lời hoặc GV đặt câu hỏi để HS nêu lại câu hỏi cho GV nhằm rút ra những kết luận, những kiến thức mới, những quy trình thực hiện mới mà HS cần nắm được để thực hiện. Vấn đáp không chỉ được dùng trong đánh giá kết quả học trong các bài học mà còn được dùng vào đánh giá cuối mỗi giai đoạn học (đánh giá định kì bằng các bài thi vấn đáp trong môn ngoại ngữ). Có nhiều hình thức vấn đáp. Trong đánh giá kết quả học môn Tiếng Việt, hình thức vấn đáp củng cố và vấn đáp kiểm tra thường xuyên được dùng.

GV có thể dùng hình thức vấn đáp củng cố sau khi HS khám phá nội dung của bài mới nhằm củng cố những kiến thức, kĩ năng cơ bản, hệ thống hóa chúng, khắc phục tình trạng hiểu chưa chính xác về kiến thức, kĩ năng mới học.

Ví dụ về hình thức vấn đáp củng cố :

a) GV dùng câu hỏi để củng cố kiến thức của HS về mục đích khác của câu hỏi :

- Người nói câu hỏi :” Sao bạn khéo tay thế ?” nhằm mục đích gì?

- Người nói câu hỏi :” Bạn có thể xin phép cô giáo cho tớ vào học muộn một lúc không?” nhằm mục đích gì?

b) GV dùng câu hỏi để củng cố chi tiết quan trọng trong bài đọc Hai con dê :

Vì sao dê đen và dê trắng đều rơi xuống suối?

Hình thức vấn đáp kiểm tra được sử dụng dụng trước, trong và sau bài học nhằm kiểm tra kiến thức, kĩ năng của HS một cách nhanh gọn, kịp thời để GV có thông tin ngược từ HS từ đó bổ sung hoặc củng cố vững chắc những kiến thức, kĩ năng HS mới học.

Ví dụ về hình thức vấn đáp kiểm tra :

1. GV dùng câu hỏi để kiểm tra kiến thức của HS về mục đích khác của câu hỏi :

Em cho biết ngoài mục đích dùng để hỏi, câu hỏi còn được dùng vào những mục đích

nào?

2. Dùng câu hỏi để kiểm tra kiến thức của HS về cấu tạo của bài văn kể chuyện :

- Bài văn kể chuyện gồm có mấy phần?

- Câu chuyện em kể đặt ở phần nào của bài văn kể chuyện?

Phương pháp vấn đáp cùng có những ưu và nhược điểm.

Về ưu điểm phương pháp vấn đáp:

- Kích thích tính độc lập trong tư duy của HS ;

- Rèn luyện cho HS năng lực diễn đạt bằng lời nói ;

- Tăng hứng thú tìm tòi cho HS trong quá trình học, tạo không khí sôi nổi trong lớp học ;

- Giúp GV có thông tin ngược từ HS một cách nhanh chóng để từ đó GV kịp thời điều chỉnh hoạt động dạy của mình ;

- GV có điều kiện quan tâm đến những HS yếu và những HS khá giỏi.

Về nhược điểm, phương pháp vấn đáp nếu vận dụng không khéo dễ : 1) không thu hút được sự chú ý của toàn thể HS mà chỉ là đỗi thoại giữa GV và một HS; 2) GV cần bỏ nhiều thời gian, công sức để soạn hệ thống câu hỏi tốt, đó là những câu hỏi chính xác, sát với trình độ của HS, hình thức cần ngắn gọn và dễ hiểu.

1.3.4 Nhóm phương pháp đánh giá hồ sơ học tập và sản phẩm học tập

Hồ sơ học tập là một bộ sưu tập tương đối có hệ thống về sản phẩm các hoạt động của HS. Hồ sơ học tập giúp GV đánh giá được sự tiến bộ của HS trong một thời gian học. Trong môn Tiếng Việt, GV có thể cho HS làm hồ sơ học tập để học đọc rộng các văn bản thuộc cùng một chủ đề (ví dụ : đọc rộng những văn bản về chủ điểm truyền thống chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta), hồ sơ học tập để học viết một kiểu bài văn (ví dụ : hồ sơ về viết bài văn tả con vật, hồ sơ về viết bài văn tả cây cối ...)

Nội dung của hồ sơ học tập trong môn Tiếng Việt nên có những sản phẩm sau :

- Những sản phẩm của quá trình hoạt động học của HS :

Ví dụ : những tranh ảnh, đĩa ghi hình cây cối, con vật mà HS quan sát để phục vụ cho viết kiểu bài miêu tả cây cối, miêu tả con vật; những phiếu ghi lại kết quả quan sát cây cối, con vật của HS, dàn ý của bài văn tả cây cối, tả con vật của HS soạn dưới dạng sơ đồ tư duy; những đoạn văn HS tả cây cối, những đoạn văn tả con vật.

Ví dụ : những bài đọc HS sưu tầm trong sách thuộc chủ điểm yêu cầu đọc mở rộng (bài đọc về chủ điểm chống giặc ngoại xâm : Truyện Lá cờ thêu sáu chữ vàng, Truyện Thánh Gióng, bài thơ Lượm, ...

- Những sản phẩm đã hoàn thành của HS :

+Ví dụ : bài văn tả cây cối số 1, bài văn tả cây cối số 2 có trang trí hình ảnh ...

+ Ví dụ : Những đoạn văn HS viết về cuốn sách đã đọc mở rộng : đoạn viết về nhân vật Thánh Gióng, đoạn viết về nhân vật Trần Quốc Toản, đoạn viết về nhân vật Lượm...

Để đánh giá hồ sơ học tập của HS trong môn Tiếng Việt, GV cần dùng phương pháp quan sát thông qua phiếu quan sát, bảng kiểm để đánh giá.

Ví dụ dùng bảng kiểm để đánh giá cấu trúc của một hồ sơ học tập của nhóm HS lớp 5 về Đọc mở rộng theo chủ điểm Những công dân tương lai (hồ sơ do nhóm HS thực hiện):

Đánh dấu + vào trước hành động có thực hiện, đánh dấu – vào trước hành động không thực hiện :

1. Hồ sơ học tập có tên ghi trên trang đầu

2. Hồ sơ học tập có ghi lại ít nhất 5 văn bản đọc và xếp trật tự các văn bản theo chữ cái đầu của tên văn bản

3. Các văn bản đọc được chọn phù hợp với chủ điểm

4. Có ít nhất 2 phiếu đọc sách ghi lại những điều HS muốn chia sẻ về mỗi văn bản

Ví dụ dùng phiếu quan sát để đánh giá chất lượng một hồ sơ học tập về Viết bài văn miêu tả con vật của nhóm HS lớp 4 (hồ sơ do nhóm HS thực hiện):

Tên nhóm thực hiện : Nhóm 3 lớp 4B

Cấu trúc	Chất lượng nội dung	Tổng
		điểm

Chưa đủ các	Đủ các phần		Từ 1/3 đến dưới		Từ 1/2 đến		Từ 2/3 bài viết
phần (tên,	(tên,	giới	1/2 bài viết có		dưới 2/3	bài	có dùng tài liệu
giới thiệu tư	thiệu tư liệu		dùng tài liệu		viết có dùng tài		tham khảo, có
liệu tham	tham	khảo,	tham khảo, có		liệu tham khảo,		dàn ý, bài viết
khảo, dàn ý đi	dàn ý đi kèm		dàn	ý, bài viết	có dàn ý,	bài	đạt yêu cầu về
kèm với mỗi	với mỗi bài		đạt	yêu cầu về	viết đạt yêu cầu		nội dung và
bài viết)	viết)		nội dung và hình		về nội dung và		hình thức
(1 đ)	(3 đ)		thức		hình thức		(6 đ)
(1 đ)	(3 đ)						(6 đ)
				(2 đ)	(4 đ)
		x			x			7 điểm

Ngoài hồ sơ học tập là một loại sản phẩm, trong môn Tiếng Việt còn có một sản phẩm rất đặc trưng nữa đó là bài làm văn của HS. Ở lớp 2, lớp 3 sản phẩm làm văn của HS là đoạn văn, ở các lớp lớp 4, 5, sản phẩm của HS là bài văn – văn bản hoàn chỉnh. Để đánh giá sản phẩm đoạn văn, bài văn cần dùng một công cụ đó là rubric. Đây là một công cụ tập hợp các mô tả nhằm xác định những yêu cầu về từng mức kết quả HS đạt được theo 4 tiêu chí :

1. Cấu trúc của bài viết;

2. Nội dung của bài viết;

3. Ngôn ngữ (chữ viết và chính tả, dùng từ và đặt câu);

4. Sự sáng tạo của HS thể hiện trong bài.

Ví dụ về rubric đánh giá sản phẩm đoạn văn của HS lớp 3:

Tên học sinh: Nguyễn Hoàng Anh Lớp 3A

Đề bài: Viết đoạn văn khoảng 6-8 câu kể lại một trận thi đấu thể thao mà em đã xem

trực tiếp (hoặc xem qua ti vi) (điểm tối đa: 6)

Cấu trúc

Nội dung

Ngôn ngữ

Sáng

Tổng

tạo

điểm

Không

Có câu

Không

Có

câu

Khôn

Kể 1

Kể

từ

Hơn

0-4 lỗi

3lỗi

1-2 lỗi

Ý độc

có câu

giới

có

câu

nêu

suy

g kể

sự

lỗi

chữ

chữviết,

dùng từ,

dùng

từ,

đáo

thiệu

nêu

suy

nghĩ/

sự

việc

viết,

hoặc

giới

chính tả

đặt câu

nghĩ/

việc

chính tả

dùng từ

thiệu

(0,5đ)

cảm xúc

nào

(0đ)

(1đ)

(0đ)

(1đ)

đặt

câu

hay

(0 đ)

(0đ)

(0 đ)

(0,5 đ)

(1đ)

(2 đ)

(1đ)

3,5

điểm/

Các nhóm phương pháp đánh giá (kiểm tra viết, quan sát, vấn đáp, đánh giá hồ sơ học tập và sản phẩm) bổ sung cho nhau để GV có thể thu thập đủ những thông tin về kết quả học tập của HS trong quá trình học. Vì vậy, mỗi GV cần nắm vững tất cả các nhóm phương pháp này để thực hiện cho phù hợp.

1.4 Các hình thức đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh trong môn Tiếng Việt

Đào tạo theo mục tiêu phát triển năng lực của người học đã trở thành một xu thế tất yếu và phổ quát trong nền giáo dục của phần lớn các quốc gia trên thế giới. Đánh giá năng lực người học tập trung vào đánh giá người học làm được gì, giải quyết được nhiệm vụ gì hơn là biết những gì. Như phần đầu chương đã nêu, đánh giá phẩm chất và đánh giá năng lực chung trong môn Tiếng Việt được tích hợp trong đánh giá năng lực ngôn ngữ, nghĩa là đánh giá học sinh làm được những gì để giải quyết những nhiệm vụ trong đọc, viết, nói và nghe. Đánh giá năng lực nói chung và đánh giá năng lực ngôn ngữ nói riêng tập trung vào 2 mục tiêu :

- Đánh giá sự tiến bộ của từng HS trong quá trình học để có thông tin phản hồi, tác động vào HS, GV có biện pháp nâng cao mức độ đạt được yêu cầu về NL của HS

- Đánh giá kết quả (về năng lực của HS) sau một giai đoạn học tập

Để xác nhận sự tiến bộ của HS, cần sử dụng hình thức đánh giá quá trình, còn gọi là đánh giá thường xuyên (ĐGTX). Để xác nhận kết quả học tập của HS sau một giai đoạn, cần sử dụng hình thức đánh giá tổng kết còn gọi là đánh giá định kì (ĐGĐK).

1.4.1 Đánh giá thường xuyên

ĐGTX là hoạt động ĐG diễn ra trong quá trình thực hiện hoạt động dạy học môn học, nó cung cấp thông tin cho GV về kết quả học của HS trong từng bài học, từ đó GV xác nhận sự tiến bộ của HS trong quá trình học, đồng thời GV điều chỉnh, cải thiện hoạt động dạy và hoạt động học để nâng cao chất lượng hoạt động này. Như vậy mục tiêu của ĐGTX là cải thiện chất lượng của hoạt động học và hoạt động dạy, là vì sự tiến bộ của HS mà không nhằm mục tiêu đưa ra kết luận về xếp loại HS. Do có mục tiêu về xác nhận sự tiến bộ của HS nên ĐGTX trên lớp cần có sự tham gia của HS, nghĩa là chủ thể của ĐGTX gồm cả GV và HS. ĐGTX có một số đặc điểm sau :

1. Mục tiêu của ĐG là mục tiêu ngắn hạn

Ví dụ : ĐG để nâng cao kĩ năng đọc thành tiếng (kĩ thuật đọc) cho HS lớp 2

2. Các nhiệm vụ ĐG được để ra nhằm mục đích nâng cao chất lượng hoạt động học Ví dụ : ĐG thao tác ngắt nghỉ hơi ở câu dài trong đọc thành tiếng của HS lớp 2

3. Việc thông báo kết quả ĐG cho HS không chỉ là sự cho điểm mà còn là sự chỉ dẫn của GV để HS chỉnh sửa hành động học nhằm nâng cao chất lượng học

Ví dụ GV chỉ dẫn HS lớp 2 cách ngắt nghỉ hơi ở câu dài : trong câu dài có các dấu phẩy, em ngắt hơi ở chỗ có dấu phẩy. Trong câu dài không có dấu phẩy, em đánh dấu vào những cụm từ trong câu để ngắt hơi tách các cụm từ này, từ đó việc đọc không bị đứt quãng. Em đọc lại câu sau :

Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và môi trường / là trách nhiệm của mỗi người, / mỗi gia đình / và của cả xã hội.

ĐGTX trong môn Tiếng Việt sử dụng những phương pháp và kĩ thuật đánh giá sau :

a) Nhóm phương pháp quan sát

Ở nhóm này, GV cần dùng những kĩ thuật ghi chép sự kiện hàng ngày để ĐG kĩ năng nghe – nói tương tác của một số HS yếu về kĩ năng nghe nói tương tác; phiếu quan sát để kiểm tra kĩ năng đọc thành tiếng, kĩ năng nói độc lập của HS ; bảng kiểm để kiểm tra các bước HS thực hiện hoạt động viết đoạn văn, bài văn. (Xem các ví dụ mục 2.3.2)

b) Nhóm phương pháp vấn đáp

Ở nhóm này, GV cần dùng các kĩ thuật vấn đáp (đặt câu hỏi) củng cố, vấn đáp (đặt câu hỏi) kiểm tra để ĐG xem HS đã hiểu kiến thức, nắm được các thao tác của một kĩ năng ở mức nào, hệ thống kiến thức hoặc hệ thống các thao tác của kĩ năng HS còn chỗ nào yếu để GV kịp thời có kế hoạch điều chỉnh hoạt động dạy học trong các bài học đọc, học viết đoạn văn và bài văn, học kiến thức về tiếng Việt (Xem các ví dụ mục 2.3.3). Bên cạnh kĩ thuật đặt câu hỏi, GV còn cần dùng kĩ thuật nhận xét bằng lời để ĐG học sinh, nhằm thông báo cho HS biết em đã làm được những gì, những gì làm chưa tốt, nên làm gì để kết quả học tốt hơn.

c) Nhóm phương pháp đánh giá hồ sơ học tập, sản phẩm học tập

Ở nhóm phương pháp này, GV cần dùng các công cụ bảng kiểm, phiếu quan sát để đánh giá hồ sơ của nhóm, của cá nhân về đọc mở rộng, về viết một kiểu bài ; GV cần dùng rubric để đánh giá đoạn văn, bài văn của HS. (Xem các ví dụ mục 2.3.4)

d) Nhóm phương pháp kiểm tra viết

Ở phương pháp này, GV cần dùng những kĩ thuật sau :

- GV viết nhận xét vào bài làm của HS trong vở, trong bài kiểm tra về đọc hiểu, về sử dụng kiến thức tiếng Việt (từ và câu), về viết đoạn văn, bài văn.

Ví dụ GV viết nhận xét bài văn kể chuyện của HS lớp 4 : Bài đủ 3 phần, kể đủ ý, có miêu tả nhân vật. Cần tránh kể lời nhân vật, nên dẫn lời trực tiếp của nhân vật để cách kể hấp dẫn hơn.

- HS viết nhận xét vào bài làm của bạn khi được GV yêu cầu HS đánh giá lẫn nhau.

Ví dụ HS lớp 3 nhận xét đoạn văn của bạn về kể lại một buổi xem thi đấu thể thao :

Bài hay quá, kể được những pha bóng chơi rất hay của cầu thủ Song Hùng.

- HS viết cảm nghĩ hoặc thu hoạch sau khi đọc một bài văn hoặc một truyện hay.

Ví dụ HS lớp 2 viết về điều em học được sau khi đọc một truyện ngắn : Bạn Na trong truyện là một bạn tốt, bạn ấy rất thương những bạn nghèo. Em sẽ giúp đỡ những bạn nghèo như bạn Na.

- HS viết vào hồ sơ học tập.

Ví dụ HS lớp 3 viết phiếu đọc sách rồi đặt trong hồ sơ đọc của cá nhân : tên sách, tên tác giả, những nhân vật hoặc điều em thấy thích thú trong cuốn sách.

Ví dụ HS lớp 5 viết trong hồ sơ viết của cá nhân phục vụ cho chủ điểm Những công dân gương mẫu : bài giới thiệu một người tốt ở khu phố / thôn xóm nơi em ở.

- HS làm bài kiểm tra ngắn về đọc hiểu, sử dụng từ và câu (bài kiểm tra khoảng 30-

40 phút). Trong bài kiểm tra ngắn có dùng loại câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn, loại câu hỏi tự luận hạn chế.

Ví dụ bài kiểm tra về đọc hiểu, sử dụng từ và câu cho HS lớp 3 :

Đọc bài sau rồi làm những bài tập ở dưới.

Giữ gìn tình bạn

Hùng và Long là hai học sinh mới của lớp 3A. Ngày đầu của năm học mới, sau khi giới thiệu hai bạn với cả lớp, thầy nói thêm:

- Thầy mong hai em và các bạn trong lớp ta cùng xây dựng nên tình bạn vững bền.

Hùng và Long hứa với thầy:

- Chúng em sẽ quý trọng nhau, cùng chia sẻ buồn vui, khó khăn của nhau để trở thành đôi bạn tốt và là bạn tốt của các bạn trong lớp.

Sáng thứ hai đầu tuần, thầy phân công hai bạn giúp thầy nhận và trả mô hình dạy học môn Tự nhiên và Xã hội ở phòng đồ dùng dạy học của trường. Long đẩy cho Hùng đi nhận trước. Hùng từ chối, bảo Long đi nhận, còn mình sẽ đi trả. Đùn đẩy nhau một hồi, đến khi bạn Hương tự nguyện xin giúp thầy hai bạn mới thôi. Lần khác, lớp có một nửa số vé đi xem phim đợt đầu ở nhà văn hóa quận, nhiều đôi bạn cử một người đi xem đợt trước, một người đi xem đợt sau. Long giành quyền đi trước, Hùng cũng nhất định không nhường bạn. Cuối cùng, các bạn trong lớp phải cho hai bạn bốc thăm xem ai bốc trúng đợt đầu thì đi xem trước.

Giờ sinh hoạt lớp cuối tuần, thầy giáo nêu gương đôi bạn Thu và Hương dã giúp đỡ nhau để cùng vượt khó khăn trong học tập. Thầy mời từng bạn phát biểu ý kiến về những việc cần làm để giữ gìn tình bạn. Hùng và Long nhìn nhau, không ai bảo ai, cả hai đều cúi xuống, mặt đỏ bừng.

Câu hỏi 1: Thầy giáo mong muốn điều gì ở hai người bạn mới Hùng và Long? a. Cùng xây dựng tình bạn vững bền.

b. Cùng chia sẻ công việc chung của lớp c. Cùng giúp nhau vượt qua khó khăn.

d. Cùng giúp đỡ thầy trong công việc của lớp.

Câu hỏi 2: Khi nhận việc thầy giáo giao, Hùng và Long đã làm gì? a. Hai bạn cùng làm việc thầy giao cho.

b. Hai bạn đùn đẩy nhau, không ai muốn làm trước. c. Hai bạn cùng từ chối đi nhận đồ dùng giúp thầy. d. Hai bạn giành nhau quyền giúp thầy trước.

Câu hỏi 3: Vì sao hai bạn phải bốc thăm để xem ai giành quyền đi xem phim đợt đầu? Điền

ý kiến của em vào chỗ trống để hoàn chỉnh câu trả lời.

Hai bạn phải bốc thăm để xem ai giành quyền đi xem phim đợt đầu vì

..................................................................................................................................

Câu hỏi 4: Sau những lần đùn đẩy nhau công việc, giành nhau quyền đi xem trước, em đoán xem tình bạn của Hùng và Long thế nào?

a. Tình bạn của hai bạn vẫn thân thiết.

b. Tình bạn của hai bạn vẫn bền vững.

c. Tình bạn của hai bạn đã rạn nứt do thiếu sự chia sẻ.

d. Tình bạn của hai bạn không còn nữa

Câu hỏi 5: Vì sao trong giờ sinh hoạt lớp, cả Hùng và Long đều đỏ mặt? Viết câu trả lời.

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

Câu hỏi 6: Em khuyên Hùng và Long nên làm gì để giữ gìn tình bạn? Viết câu của em khuyên hai bạn.

.......................................................................................................................................

Câu hỏi 7: Trong câu sau có những từ nào chỉ hoạt đông? Viết những từ tìm được vào chỗ trống.

Thầy mời từng bạn phát biểu ý kiến về những việc cần làm để giữ gìn tình bạn.

………………………………………………………………………………….………..

Câu hỏi 8: Đọc câu sau :

Gió càng thơm ngát.

Điền vào chỗ trống từ dùng để hỏi cho từng bộ phận của câu này.

a. …………………… càng thơm ngát?

b. Gió ………………………..?

e) Một số kĩ thuật đánh giá thường xuyên khác

Có một số kĩ thuật ĐGTX khác được khuyên GV nên dùng liên quan đến cả 3 nhóm phương pháp quan sát, vấn đáp, viết bài. Trong môn Tiếng Việt, có những kĩ thuật ĐGTX thường được dùng sau :

- Trò chơi, cuộc thi là một kĩ thuật dễ thu thập thông tin về hoạt động học của HS đồng thời nó hấp dẫn HS, không tạo áp lực cho HS. Trong cuộc chơi hoặc cuộc thi, có em

thu kết quả cao, có em đạt kết quả thấp; có em thắng có em không thắng ... Kết quả đánh giá qua chơi và thi quá rõ ràng. Một ưu điểm nữa của kĩ thuật này là HS có thể tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau, các em có thể tổng hợp kết quả chơi của các cá nhân hay của các đội tham gia để kết luận ai hoặc đội nào thắng cuộc.

Ví dụ trò chơi câu cá để học viết đúng chính tả các từ ở lớp 1:

- Xử lí tình huống là một kĩ thuật ĐGTX được dùng trong môn Tiếng Việt. Tình huống là do GV đưa ra rồi yêu cầu HS xử lí để qua đó GV đánh giá được khả năng vận dụng những kiến thức trong bài đọc, những kiến thức trong bài học tiếng Việt vào giải quyết một tình huống giao tiếp có trong đời sống ở lớp học và ở nơi HS đang sống.

Ví dụ khi đọc bài Hai con dê, GV đưa ra tình huống yêu cầu HS lớp 1 xử lí : Nếu em là chú dê đen, khi thấy dê trắng muốn qua cầu trước, em sẽ làm gì?

Ví dụ khi HS lớp 1 học về nói lời chào gặp mặt, GV đưa ra tình huống để HS xử lí : Em đi mua sắm với mẹ ở chợ, em nhìn thấy cô giáo trước khi cô nhìn thấy em. Vậy em cần làm gì?

- Định hướng học tập là kĩ thuật có tác dụng rất tốt trong ĐG để hỗ trợ HS học tập. Kỹ thuật này thường được dùng vào lúc HS chuẩn bị học một kiến thức, kỹ năng, giá trị mới hay một thành phần của năng lực nào đó trên nền những điều đã học trước đó. Khi dùng kỹ thuật này, GV cần nêu ra những chỉ báo và tiêu chí cần cho việc học kiến thức, kỹ năng, giá trị mới hoặc thành phần của năng lực nhằm định hướng cho HS quan tâm chú ý đến những chỉ báo và tiêu chí này để học cái mới.

Ví dụ 1: Trước khi học về câu ghép, GV cần dùng một bảng kiểm để đánh giá những hiểu biết của HS về câu nói chung, về câu đơn và dự đoán về câu ghép.

		Đúng	Sai

1.	Câu dùng để nêu một sự việc

2.	Câu dùng để nêu nhiều sự việc

3.	Câu cần có chủ ngữ và vị ngữ

4. Câu nêu một sự việc cần có 1 cặp chủ ngữ
và vị ngữ

5.	Câu nêu nhiều sự việc có liên quan với
nhau cần có nhiều cặp chủ ngữ và vị ngữ

	44

- HS đánh giá lẫn nhau là một kĩ thuật dùng để ĐGTX trong môn Tiếng Việt trong trường hợp các em nhận xét câu trả lời của bạn, nhận xét bài viết của bạn. HS chỉ thực hiện được việc này khi các em biết được các chỉ báo và tiêu chí, các mức độ hoàn thành ở mỗi chỉ báo và tiêu chí ở từng kiến thức, kỹ năng, thái độ, giá trị hoặc năng lực. Do đó để cho HS đánh giá lẫn nhau, GV cần cung cấp cho HS chỉ báo và tiêu chí, các mức độ hoàn thành chỉ báo và tiêu chí dưới dạng những câu hỏi gợi ý dành cho HS làm chủ thể đánh giá bạn.

Ví dụ 1: Muốn HS đánh giá bài đọc thành tiếng của bạn, GV có thể hỏi:

- Em có nghe rõ bạn đọc không? (chỉ báo về âm lượng)

- Em thấy bạn đọc chưa đúng những từ nào? (chỉ báo về đọc đúng)

- Bạn đã ngắt hơi ở câu dài chúng ta vừa luyện đọc chưa? (chỉ báo về đọc trơn)

- Bạn đọc vừa hay chậm? (chỉ báo về tốc độ)

Ví dụ 2: Muốn HS đánh giá đoạn văn bạn viết, GV có thể hỏi :

- Đoạn văn có đủ số câu theo yêu cầu không? (chỉ báo cấu tạo đoạn văn)

- Những câu trong đoạn có nêu đúng ý đề bài yêu cầu không? (chỉ báo nội dung đoạn

văn)

- Đoạn văn có câu nào viết sai, từ nào dùng chưa đúng, từ nào viết sai chính tả?(chỉ báo về sử dụng ngôn ngữ)

- Đoạn văn có câu nào hoặc ý nào hay?(chỉ báo sự sáng tạo)

Thực hiện đánh giá thường xuyên trên lớp (đánh giá trên lớp học)

Khi GV học để biết cách sử dụng các phương pháp, kỹ thuật, công cụ dùng trong ĐGTX thì GV cần học tách biệt từng phương pháp, kỹ thuật, công cụ. Tuy nhiên khi vận dụng những phương pháp và kỹ thuật đánh giá, GV cần và nên phối hợp một số kỹ thuật, công cụ trong hoạt động đánh giá ở mỗi bài học, mỗi chủ đề học tập. Bởi lẽ mỗi kĩ thuật và công cụ có thế mạnh và phát huy tác dụng tốt trong việc đánh giá một số chủ đề, nội dung học tập. Dưới đây là một số gợi ý sử dụng phương pháp, kỹ thuật, công cụ trogn ĐGTX :

1/ Lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp

Có thể chia những nội dung và chủ đề học tập ở cấp tiểu học thành mấy loại lớn sau :

- Thứ nhất : Kiến thức khoa học và những kĩ năng nhận thức. Loại này gồm những nội dung học về quy tắc, quy trình, khái niệm, đọc hiểu văn bản …

- Thứ hai : Kỹ năng hoạt động. Loại này gồm những kỹ năng : đọc (đọc thành tiếng, đọc diễn cảm), viết, nói, nghe, làm tính, giải toán, phân loại đối tượng, làm thí nghiệm, tạo ra sản phẩm, giải quyết vấn đề …

- Thứ ba : Thái độ, giá trị, niềm tin. Loại này gồm những nội dung : nhận thức về thái độ, giá trị, niềm tin; thể hiện các thái độ, giá trị, niềm tin bằng hành vi của người học giải quyết vấn đề.

Phương pháp Viết, phương pháp Vấn đáp phát huy tác dụng tốt với việc đánh giá loại nội dung thứ nhất.

Phương pháp Quan sát, phương pháp Viết, phương pháp Vấn đáp phát huy tác dụng

tốt với việc đánh giá loại nội dung thứ hai.

Phương pháp Quan sát, phương pháp Viết phát huy tác dụng tốt với việc đánh giá

loại nội dung thứ ba.

2/ Lựa chọn kỹ thuật, công cụ và phối hợp các kỹ thuật, công cụ

Tùy thuộc vào nội dung, chủ đề học tập, tùy thuộc vào phương pháp đánh giá đã chọn, GV có thể phối hợp một số kỹ thuật ĐGTX để đánh giá trong quá trình HS học một chủ đề học tập.

Ví dụ: đánh giá sản phẩm học tập của HS là một đoạn văn cần dùng phương pháp đánh giá sản phẩm (với công cụ là rubric) phối hợp với kĩ thuật lời nhận xét của GV.

Ví dụ: đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng của HS, cần dùng phương pháp quan sát với công cụ phiếu quan sát phối hợp với kĩ thuật GV nhận xét bằng lời hoặc kĩ thuật HS đánh giá lẫn nhau.

1.4.2. Đánh giá định kì

Đánh giá định kỳ là đánh giá kết quả giáo dục học sinh sau một giai đoạn học tập, rèn luyện, nhằm xác định mức độ hoàn thành nhiệm vụ học tập, rèn luyện của học sinh theo yêu cầu cần đạt và biểu hiện cụ thể về các thành phần năng lực của từng môn học, hoạt động giáo dục được quy định trong chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học và sự hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.¹

ĐGĐK là hình thức ĐG có tính tổng hợp nhằm cung cấp thông tin về mức độ thành thạo NL của HS sau một giai đoạn học tập (nửa học kì, cuối học kì, cuối năm học). Đánh giá định kì có mục tiêu chính là xác nhận kết quả học của HS để căn cứ vào đó cho điểm, tạo cơ sở để xếp loại HS.

Trong môn Tiếng Việt, ĐGĐK sử dụng 2 phương pháp : phương pháp vấn đáp và phương pháp kiểm tra viết.

Để xác nhận kết quả đọc thành tiếng, kết quả nói và nghe của HS, GV cần sử dụng phương pháp vấn đáp thông qua bài kiểm tra miệng (GV đưa ra yêu cầu, HS làm theo, GV đặt câu hỏi, HS trả lời).

Ví dụ bài kiểm tra miệng để đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng, kĩ năng nghe và nói của HS lớp 2:

A. Bài kểm tra Đọc thành tiếng, Nghe và nói

1. Đọc thành tiếng 1 trong 2 đoạn sau:

Đoạn thứ nhất:

¹Thông tư 27/2020/TT- BGD ĐT, tài liệu đã dẫn

Phía trước ngôi nhà, bên tay trái, sát lối đi là một cây hoa lan rất to. Thân cây lực lưỡng, đen thẫm. Những cành cây không to mà lại mảnh dẻ, thướt tha với những chùm lá dày, xanh mướt, xen kẽ những bông hoa cánh dài, vàng tươi luôn đung đưa, xào xạc trong gió sớm. Mỗi trận gió, những bông hoa lan vàng lả tả rụng xuống, rải hương thơm khắp lối đi.

Đoạn thứ hai :

Thức ăn của dơi là muỗi, mối và nhiều loại côn trùng khác. Những con vật nhỏ bé này bay khá nhanh. Khi bị dơi săn đuổi, chúng phải cố sức bay dích dắc để thoát thân. Nhưng nhờ có sẵn cái ra-đa tự nhiên trên cơ thể, mà dơi có thể nhanh chóng phát hiện hướng đi và khoảng cách giữa dơi với con mồi. Nó chỉ việc lao tới tóm con mồi trong vài giây.

Trả lời 1 trong 2 câu hỏi sau (tương ứng với từng đoạn trên):

Câu hỏi 1: Đoạn văn nói về cây gì?

Câu hỏi 2: Cái gì trên cơ thể của dơi khiến nó dễ bắt mồi?

Để xác nhận kĩ năng đọc hiểu, năng lực sử dụng từ và câu, năng lực viết, GV cần sử dụng phương pháp đánh giá bằng bài kiểm tra viết.

Ví dụ bài kiểm tra đọc hiểu, sử dụng từ và câu, viết cho HS lớp 2:

Bài kiểm tra đọc hiểu, sử dụng từ và câu, viết đoạn văn

1. Đọc bài sau rồi làm những bài tập ở dưới.

Chăm học và thông minh

Ngày xưa, ở làng Mộ Trạch (thuộc tỉnh Hải Dương) có hai anh em Lê Nại và Lê Tư. Anh là Lê Nại có tính chăm chỉ, ngày đêm miệt mài học tập. Lê Tư là em, vốn sẵn thông minh nhưng ít chịu khó học hành. Khoa thi năm 1505, cả hai anh em cùng lên kinh đô Thăng Long tham dự kì thi do triều định mở. Lê Tư không làm được bài, cầu cứu anh nhắc giúp. Lê Nại đã nói:

- Ngày thường, em cậy mình thông minh, không chăm chỉ học. Nay đi thi, em không làm được bài. Nếu anh nhắc em làm bài thi thì khác nào đánh lừa triều đình. Làm thế sao còn gọi là trung thực trong thi cử ?

Lê Tư giận anh và nói:

- Thôi khoa này anh đỗ, còn em chẳng thi nữa!

Nói rồi Lê Tư bỏ thi ra về. Về đến nhà, mẹ hỏi, Lê Tư nói bỏ thi là tại anh không

giúp. Bà mẹ ôn tồn dạy

con:

- Anh con không nhắc bài là đúng. Từ trước đến nay con luôn cậy mình tài giỏi, chẳng chăm học hành. Nếu con thông minh mà lại chăm học thì chẳng cần ai giúp cả.

Khoa thi năm đó Lê Nại đỗ Trạng nguyên. Từ đó Lê Tư chăm chỉ học tập, 5 năm sau cậu cũng đỗ Hoàng giáp.

Theo Trịnh Mạnh sưu tầm

Câu hỏi 1: Lê Nại có điểm gì mạnh, Lê Tư có điểm gì mạnh?Tìm từ trong bài điền vào chỗ trống.

a. Điểm mạnh của Lê Tư : …………………………………………………

b. Điểm mạnh của Lê Nại : ………………………………………………

Câu hỏi 2: Lê Tư cần anh giúp gì trong kì thi ?

a. Đánh lừa triều đình.

b. Nhắc bài trong kì thi.

c. Giúp thi đỗ Trạng nguyên.

d. Giúp trung thực trong kì thi.

Câu hỏi 3: Vì sao Lê Tư không thi đỗ cùng anh ?

a. Vì Lê Tư không học giỏi.

b. Vì Lê Tư muốn nhường cho trai anh đỗ.

c. Vì Lê Tư không chăm học.

d. Vì Lê Tư giận anh.

Câu hỏi 4: Vì sao 5 năm sau Lê Tư cũng thi đỗ giải cao?

a. Vì Lê Tư được anh nhắc bài.

b. Vì Lê Tư thông minh

c. Vì Lê Tư chăm chỉ học

d. Vì Lê Tư vừa chăm học vừa thông minh

Câu hỏi 5: Lê Nại không nhắc bài cho em trong kì thi là đúng hay sai? Vì sao? Điền tiếp vào chỗ trống ý kiến của em.

Lê Nại không nhắc bài cho em trong kì thi là …………………vì ……..

……………………………………………………………………………………

Câu hỏi 6: Khi không làm được bài trong giờ kiểm tra thì em làm gì? Điền tiếp vào chỗ trống để hoàn thành câu trả lời của em.

Khi không làm được bài trong giờ kiểm tra, em …………………………….

……………………………………………………………………………………….

Câu hỏi 7: Viết vào chỗ trống từ trái nghĩa với mỗi từ sau.

a. Trái nghĩa với thông minh là ……………………………………………

b. Trái nghĩa với chăm chỉ là ……………………………………………

Câu hỏi 8: Viết câu nói về việc học của một bạn em, trong câu có dùng từ thông minh hoặc từ chăm chỉ.

……………………………………………………………………………………….

2. Viết đoạn văn khoảng 4 đến 5 câu nói về một con vật em yêu thích hoặc em thường chăm sóc.

B. Thực hành chương 2

1. Mô tả một hoạt động đánh giá kĩ năng đọc hoặc kĩ năng viết, kĩ năng nói, kĩ năng nghe mà bản thân đã làm. Phân tích xem hoạt động đó là ĐGTX hay ĐGĐK, hoạt động đó sử dụng PPĐG nào, sử dụng công cụ ĐG nào?

2. Dựa vào một số ví dụ mẫu trong chương này, soạn một phiếu quan sát hoặc một số câu hỏi để ĐGTX một kĩ năng trong môn Tiếng Việt ở một lớp cụ thể

3. Chọn một bài học trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1 mới, lựa chọn PPĐG và kĩ thuật ĐG cho từng nội dung trong bài học đã chọn.

C. Câu hỏi và bài tập đánh giá chương 2

1. Điền vào chỗ trống tên 4 nhóm phương pháp đánh giá được sử dụng trong đánh giá học sinh ở môn Tiếng Việt.

a. ……………………………….

b. ……………………………….

c. ……………………………….

d. ………………………………….

2. Khi đánh giá một số kĩ năng ngôn ngữ, GV có thể dùng những phương pháp, công cụ đánh giá nào, kĩ thuật đánh giá nào là tốt hơn cả ? Khoanh vào Đúng hoặc Sai ở mỗi câu trả lời.

1.	Đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng bằng phiếu quan sát và kĩ thuật	Đúng
nhận xét bằng lời		Sai

2.	Đánh giá kĩ năng nói và nghe bằng phương pháp vấn đáp và kĩ	Đúng
thuật nhận xét bằng lời		Sai

3.	Đánh giá kĩ năng viết đoạn văn bằng nhóm phương pháp kiểm tra	Đúng
viết và công cụ câu hỏi trắc nghiệm khách quan		Sai

4.	Đánh giá kĩ năng viết bài văn bằng nhóm phương pháp kiểm tra	Đúng
viết và công cụ câu hỏi tự luận mở rộng		Sai

CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG CÔNG CỤ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP VÀ SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC VỀ PHẨM CHẤT , NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH TRONG MÔN TIẾNG VIỆT

MỤC TIÊU

Học xong chương này, học viên:

1. Nhận diện được công cụ ĐGTX, ĐGĐK có trong sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 mới và các sách Tiếng Việt lớp 2, 3, 4, 5 hiện hành

2. Biết cách soạn một số công cụ để ĐGTX và ĐGĐK trong môn Tiếng Việt cấp TH

3. Biết cách thông báo kết quả ĐG cho HS dựa trên các công cụ đã dùng để ĐG

A. Đọc những thông tin cốt lõi sau

2.1 Câu hỏi, bài tập kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh tiểu học đối với môn Tiếng Việt

2.1.1 Đặc điểm của câu hỏi, bài tập theo hướng phát triển năng lực

Câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực có những đặc điểm sau:

- Câu hỏi, bài tập hướng vào việc xác định HS giải quyết được nhiệm vụ gì trong đọc, viết, nói và nghe

- Câu hỏi và bài tập gắn với bối cảnh thực tiễn cuộc sống của HS

- Câu hỏi và bài tập bao quát được các mức độ từ thấp đến cao của kĩ năng đọc, viết, nói, nghe để từ đó xác định được mức độ năng lực của mỗi HS

- Câu hỏi và bài tập phù hợp với thời điểm của quá trình học của HS.

Ví dụ câu hỏi dùng cho HS lớp 2 đọc bài Bóp nát quả cam (trích Lá cờ thêu sáu chữ

vàng):

Chọn những chi tiết cho thấy Quốc Toản nóng lòng chờ gặp vua.

1	Quốc Toản vô cùng căm giận quân giặc	Đúng / Sai

2	Quốc Toản đợi từ sáng đến trưa để xin gặp vua	Đúng / Sai

3	Quốc Toản xô ngã lính gác để chạy xuống thuyền gặp vua	Đúng / Sai

4	Quốc Toản vô tình bóp nát quả cam	Đúng / Sai

Câu hỏi này nhằm xác định mức độ hiểu văn bản: trả lời được câu hỏi về một số chi tiết quan trọng trong văn bản truyện. Đây là mức 1.

Bài tập tiếp theo: Nói tiếp ý kiến giải thích việc Quốc Toản vô tình bóp nát quả cam.

Vì … , Quốc Toản đã vô tình bóp nát quả cam.

Bài tập này xác định mức hiểu văn bản : nhận biết mối quan hệ nhân quả giữa các chi tiết trong truyện thông qua nói câu giải thích một chi tiết trong truyện. Đây là mức 2.

Bài tập: Chọn những từ ngữ chỉ phẩm chất của Trần Quốc Tuản được thể hiện qua câu chuyện.

a. yêu nước b. kiên trì c. lễ phép d. căm thù giặc

Bài tập này xác định mức hiểu văn bản : dựa vào gợi ý, hiểu điều tác giả muốn nói qua văn bản. Đây là

mức 2.

Như vậy, những HS thực hiện đúng câu hỏi nào thì em đó xác nhận mức độ hiểu văn bản của mình ở mức tương ứng 1 hoặc 2, 3.

2.1.2 Các mức độ trong câu hỏi, bài tập theo hướng năng lực môn Tiếng Việt

Thông tư 27/TT-BGDĐT về đánh giá HS tiểu học đã chỉ ra 3 mức độ về kết quả học tập của HS xét trên phương diện năng lực. Đó là các mức Biết, Hiểu, Vận dụng, cụ thể là :

- Mức 1: Nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả được nội dung đã học và áp dụng trực tiếp để giải quyết một số tình huống, vấn đề quen thuộc trong học tập;

- Mức 2: Kết nối, sắp xếp được một số nội dung đã học để giải quyết vấn đề có nội dung tương tự;

- Mức 3: Vận dụng các nội dung đã học để giải quyết một số vấn đề mới hoặc đưa ra những phản hồi hợp lý trong học tập và cuộc sống.

Căn cứ vào các mức độ trên, có thể xác định các mức độ của:

a) Các mức độ của năng lực dùng từ, đặt câu:

- Mức 1 (Biết): Nhận biết được hoặc nêu được định nghĩa đơn vị, kiểu loại đơn vị, một bộ phận nào đó của đơn vị (từ, câu, văn bản).

Ví dụ:

Tìm 3 từ đồng nghĩa trong mỗi dòng sau:

a) nước nhà, non sông, tổ quốc, hành tinh

b) hoàn cầu, năm châu, giang sơn, thế giới

c) kiến thiết, xây dựng, kiến nghị, dựng xây

- Mức 2 (Hiểu): Lấy ví dụ cho một đơn vị, kiểu loại đơn vị, một bộ phận nào đó hoặc giải thích được vì sao một trường hợp cụ thể nào đó thuộc một đơn vị, kiểu loại, quan hệ - nào đó. Lựa chọn, sử dụng đúng một đơn vị, kiểu loại đơn vị, một bộ phận của đơn vị vào tình huống giả định (bài tập thực hành).

Ví dụ:

(1) Nêu ví dụ về từ đồng nghĩa.

(2) Viết lời giải thích: Vì sao ca trong câu a và ca trong câu b là hai nghĩa khác nhau của một từ ca?

a) Cho tôi mượn cái ca một tí.

b) Sơn uống hết cả ca nước.

(3) Chọn từ thích hợp trong ngoặc đơn điền vào 4 chỗ trống trong các câu sau: (hiền hòa, hiền lành, hiền từ, nhân ái)

a) Bạn Nhung lớp em rất …....................

b) Dòng sông chảy …................... giữa hai bờ xanh mướt lúa ngô.

c) Ba luôn nhìn em bằng cặp mắt ….....................

d) Cụ già ấy là một người ..................…

- Mức 3 (Vận dụng) : Lựa chọn để sử dụng một đơn vị, kiểu loại đơn vị, một bộ phận của đơn vị vào giải quyết một nhiệm vụ học tập hoặc một tình huống, yêu cầu của đời sống.

Ví dụ:

Thay từ in đậm bằng một từ láy đồng nghĩa để câu văn sau gợi tả hơn. Viết lại câu đã thay từ.

Gió thổi mạnh, lá cây rơi nhiều, từng đàn cò bay nhanh trong mây.

b) Các mức độ của năng lực đọc (đọc hiểu) văn bản

- Mức 1 (Biết): Tái hiện hình ảnh, chi tiết trong bài đọc.

Ví dụ:

(1) Cậu bé thấy bà cụ đang làm gì? (Bài “Có công mài sắt, có ngày nên kim” –

Tiếng Việt 2) ¹

(2) Những chi tiết nào miêu tả cảnh tượng sôi động của hội vật? (Bài “Hội vật” –

Tiếng Việt 3) ²

- Mức 2 (Hiểu): HS phải dựa vào văn bản, suy luận để cắt nghĩa hoặc suy luận để tìm thông tin mới. HS đánh giá giá trị nội dung của văn bản và hình thức của văn bản; lí giải hoặc giải quyết các tình huống/vấn đề tương tự như tình huống/vấn đề trong văn bản.

Ví dụ:

(1) Vì sao cô giáo khen Mai? (Chiếc bút mực – Tiếng Việt 2)³

(2) Tại sao Mồ Côi bảo bác nông dân xóc 2 đồng bạc đủ 10 lần? (Bài “Mồ Côi xử kiện” – Tiếng Việt 3) ⁴

(3) Theo em, vì sao người trung thực là người đáng quý? Viết câu trả lời. (Bài

“Những hạt thóc giống” - Tiếng Việt 4). ¹

¹Tiếng Việt 2 tập một, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, NXBGD, 2016

²Tiếng Việt 3 tập hai, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, NXBGD, 2016

³Sách Tiếng Việt 2, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên , tài liệu đã dẫn

⁴Sách Tiếng Việt 3, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên , tài liệu đã dẫn

(4) Nếu vẽ một bức tranh minh họa bài thơ này, em sẽ vẽ như thế nào? Viết câu trả lời. (Bài “Tuổi Ngựa” - Tiếng Việt 4) ²

- Mức 3 (Vận dụng): HS vận dụng thông tin hoặc bài học rút ra từ văn bản để giải quyết những vấn đề trong học tập hoặc trong cuộc sống, đưa ra những phản hồi hợp lý trong học tập và cuộc sống, so sánh hai văn bản cùng chủ đề hoặc cùng kiểu loại.

Ví dụ:

(1) Từ câu chuyện trên, em suy nghĩ như thế nào về trách nhiệm của công dân với đất nước? Viết câu trả lời. (Bài “Nhà tài trợ đặc biệt của cách mạng” – Tiếng Việt 5) ³

(2) Chúng ta phải làm gì để giữ bình yên cho trái đất? Viết câu trả lời. (Bài “Bài ca về trái đất” – Tiếng Việt 5). ⁴

c) Các mức độ của năng lực viết

- Mức 1 (Biết): viết đúng mẫu, đúng cỡ chữ, viết đúng từ, trình bày bài viết chính tả theo mẫu

- Mức 2 (Hiểu): viết câu có đủ thành phần để diễn đạt đủ một thông báo, viết hoa đầu câu và ghi dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than cuối câu cho phù hợp nghĩa của câu. Viết đoạn văn theo chỉ dẫn đúng cấu trúc, nội dung, ngôn ngữ

- Mức 3 (Vận dụng): viết bài văn theo yêu cầu đúng cấu trúc, nội dung, ngôn ngữ dùng đúng quy tắc và biết sửa chữa hoàn thiện bài viết

d) Các mức độ của năng lực nghe

- Mức 1 (Biết): Tái hiện /nhắc lại chi tiết quan trọng trong bài nói, trong ý kiến đã

nghe.

Ví dụ: Kể việc làm của bồ câu khi thấy kiến rơi xuống dòng nước (truyện Bồ câu và kiến vàng)

- Mức 2 (Hiểu): Dựa vào gợi ý nhận ra mối quan hệ giữa các chi tiết trong bài nói. Dựa vào gợi ý, nêu ý kiến nhận xét về nhân vật, sự việc trong bài nói

Ví dụ : Vì sao nhà vua khen Trần Quốc Toản ? (Truyện Lá cờ thêu sáu chữ vàng, trích đoạn Bóp nát quả cam)

Ví dụ: Việc làm của bồ câu cho em nhận xét gì về nhân vật này?

- Mức 3 (Vận dụng): Hiểu được chủ đề của bài nói và có ý kiến phản hồi.

¹Sách Tiếng Việt 4, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, NXBGD, 2016

²Sách Tiếng Việt 4, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, tài liệu đã dẫn

³Sách Tiếng Việt 5, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, NXBGD, 2016

⁴Sách Tiếng Việt 5, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, tài liệu đã dẫn

Ví dụ: Câu chuyện Bồ câu và kiến vàng cho em bài học gì về tình bạn?

e) Các mức độ của năng lực nói

- Mức 1 (Biết): kể lại một câu chuyện đơn giản, sự việc đơn giản dựa vào gợi ý (lời kể, hình ảnh); phát biểu rõ một ý kiến ngắn

Ví dụ: Dựa và câu hỏi sau, kể lại đoạn 1 của câu chuyện Bồ câu và kiến vàng : Thấy kiến rơi xuống nước, bồ câu đã làm gì?

- Mức 2 (Hiểu): nhớ được trình tự sự việc trong truyện, trong thuật việc, trình tự miêu tả trong bài miêu tả. Nói lời kể chuyện, thuật việc, miêu tả ngắn dựa trên trải nghiệm của bản thân qua đọc, nghe, quan sát.

Ví dụ: Sắp xếp lại các chi tiết cho đúng trình tự chi tiết trong truyện Bồ câu và kiến

vàng.

A. Kiến vàng cắn vào chân người đàn ông, ông ta đau quá, đánh rơi nỏ, gây ra tiếng động

B. Bồ câu thả lá xuống dòng nước, kiến vàng leo lên lá thoát chết

C. Bồ câu vụt bay đi

D. Kiến vàng trượt chân ngã xuống dòng nước

Ví dụ : Kể lại câu chuyện Bồ câu và kiến vàng.

- Mức 3 (Vận dụng): kể chuyện, thuật việc, miêu tả có xen nhận xét, cảm xúc, lĩ lẽ.

Ví dụ: Đóng vai kiến vàng, kể lại câu chuyện Bồ câu và kiến vàng, rồi nói về tình bạn của hai nhân vật.

2.2 Công cụ đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh trong môn Tiếng Việt

Việc đánh giá những phẩm chất và những năng lực chung nêu trong chương trình GDPT tổng thể sẽ được GV thực hiện bằng những công cụ khác thể hiện trong một văn bản Hướng dẫn khác của Bộ GD&ĐT. Trong các bài học ở môn Tiếng Việt, GV sẽ tích hợp việc đánh giá những năng lực, phẩm chất này và năng lực văn học vào việc đánh giá năng lực ngôn ngữ thông qua đánh giá các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe .

2.2.1 Công cụ đánh giá năng lực đọc

a) Công cụ đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng (kĩ thuật đọc)

Đọc thành tiếng là một kĩ năng thực hiện. Phương pháp tốt nhất và phổ biến dùng để đánh giá kĩ năng này là phương pháp quan sát và thu thập thông tin bằng phiếu quan sát. Căn cứ vào yêu cầu cần đạt về kĩ thuật đọc nêu trong chương trình ở từng lớp, GV có thể soạn công cụ để quan sát kĩ năng này của HS, dựa trên các thông tin đã thu thập được phiếu quan sát, GV đưa ra nhận xét và chấm điểm cho bài đọc của HS.

Ví dụ đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng của một HS lớp 3 bằng phiếu quan sát:

STT

Mô tả

Âm lượng

Chính xác

Ngắt nghỉ hơi

Tốc độ

Tổng

kết quả

(tiếng / phút)

điểm

tương

Quá

Đủ

3-4

0-1

3-4

0-1 60-

70-

hơn

ứng với

điểm

nhỏ/to

nghe

lỗi

(0 đ)

(1 đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

Tên học

sinh

1 Vũ Duy

	An	x	x	x	x	6
		x	x	x	x	6
	Lần 1					điểm
	Lần 2	x	x	x	x	7
						điểm
	Lần 3	x	x	x	x	9
						điểm
2	...
	Lần 1
	Lần 2
	Lần 3

Sau lần thứ nhất, GV đánh giá bằng nhận xét và cho điểm: Em đọc còn nhỏ. Chú ý

đọc đúng một số từ, ngắt nghỉ hơi ở câu dài. Điểm số: 6

Sau lần thứ hai, GV đánh giá bằng nhận xét và cho điểm : Em đã tiến bộ, đọc to hơn.

Tuy nhiên em vẫn cần chú ý đọc đúng một số từ và ngắt nghỉ hơi ở câu dài . Điểm số: 7

Sau lần thứ bba, GV đánh giá bằng nhận xét và cho điểm : Em đã tiến bộ, đọc to hơn, nhanh hơn, chính xác hơn. Tuy nhiên em vẫn cần chú ý ngắt nghỉ hơi ở câu dài. Tuy nhiên em vẫn cần chú ý đọc đúng một số từ và ngắt nghỉ hơi ở câu dài . Điểm số: 9

Với số ít HS đọc còn yếu, GV có thể dùng Sổ ghi chép sự kiện hàng ngày để ghi chép kết quả đọc của từng em trong nhiều bài đọc, từ đó có sự hỗ trợ, chỉ dẫn HS để mỗi em cải thiện chất lượng đọc của mình.

Ví dụ với HS Long, GV căn cứ vào ghi chép biết HS yếu ở ngắt nghỉ hơi khi đọc, giải pháp của GV là trong từng bài GV cho Long luyện đọc ngắt hơi ở câu dài. Với HS Hồng, căn cứ vào ghi chép, GV biết em này đọc còn sai nhiều từ, giải pháp của GV là trong từng bài, GV chọn những tiếng HS đọc sai cho em ghép lại (ghép tiếng gồm âm đầu vần, thanh điệu) để đọc đúng ...

Ví dụ ĐG kĩ năng đọc thành tiếng bằng cuộc thi đối với HS lớp 1: Tổ chức cuộc thi đọc giữa các nhóm : mỗi nhóm chọn 1 em đại diện tham gia cuộc thi. 4 HS đại diện đọc đoạn văn Thỏ nâu và cá rô phi ¹. Sau cuộc thi GV dùng kĩ thuật HS đánh giá lẫn nhau để HS thực hiện ĐG theo các câu hỏi của GV: 1) Bạn nào đọc to rõ nhất? Bạn nào không đọc sai từ? Bạn nào ngắt nghỉ hơi ở dấu phẩy, dấu chấm, dấu hai chấm xuống dòng?

b) Công cụ đánh giá kĩ năng đọc hiểu (đầu ra của NL đọc)

Đọc hiểu là kĩ năng thể hiện đầu ra của việc học đọc. Phương pháp tốt để ĐG đọc hiểu là phương pháp kiểm tra viết trong đó có sử dụng loại câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn, câu hỏi tự luận hạn chế. Bên cạnh phương pháp kiểm tra viết, phương pháp vấn đáp cũng là một phương pháp dùng để ĐG kĩ năng đọc hiểu ngay trên lớp học, trong mỗi bài học.

Để thực hiện ĐGTX đọc hiểu trong các bài đọc trên lớp :

- GV có thể dùng câu hỏi củng cố hoặc câu hỏi kiểm tra để đánh giá mức độ hiểu văn bản của HS lớp 4: Những chi tiết nào trong bài cho thấy Lái rất thích đôi giày ba ta được tặng? (Câu hỏi đánh giá yêu cầu nhận biết chi tiết quan trọng trong bài Đôi giày ba ta màu xanh)²

- GV có thể dùng câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn để đánh giá mức độ hiểu văn bản của HS lớp 4 : Chọn dòng nêu đúng chủ đề của truyện Đôi giày ba ta màu xanh. (Câu hỏi đánh giá yêu cầu hiểu chủ đề văn bản)

1/ Vẻ đẹp của đôi giày ba ta

2/ Ước mơ có được đôi giày ba ta của một cậu bé

3/ Tình thương yêu đã giúp cậu bé nghèo đi học

4/ Câu chuyện về một cậu bé nghèo

- GV có thể dùng câu hỏi tự luận hạn chế để đánh giá mức độ hiểu văn bản của HS lớp 2 : Viết 1-2 câu nêu nhân vật em thích nhất trong truyện Bồ câu và kiến vàng và giải thích vì sao em thích. (Câu hỏi đánh giá yêu cầu liên hệ văn bản với kinh nghiệm của bản thân)³

Để thực hiện ĐGĐK đọc hiểu vào giữa học kì, cuối học kì, cuối năm học :

- GV cần thiết kế một đề kiểm tra viết về đọc hiểu (hoặc một phần trong đề kiểm tra viết về đọc hiểu) trong đó sử dụng câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn, câu hỏi tự luận hạn chế.

Ví dụ phần đề kiểm tra đọc hiểu trong đề kiểm tra viết của HS lớp 2 :

Đọc bài sau rồi làm những bài tập ở dưới.

¹Sách Tiếng Việt 1 tập một, Nguyễn Thị Hạnh chủ biên, NXBGD, 2020

²Sách Tiếng Việt 4 tập một , NXBGD, 2016

³Sách Tiếng Việt 1 tập hai, Nguyễn Thị Hạnh chủ biên, tài liệu đã dẫn

Ba anh em

Ngày xưa, có một ông bố có ba con trai. Cả ba đều muốn khi bố qua đời, bố sẽ cho mình nhà cửa. Ông bố rất phân vân, ông bảo các con:

- Các con hãy đi xa nhà, mỗi con học lấy một nghề. Ai giỏi nghề thì bố sẽ cho ngôi

nhà này.

Ba người con làm theo lời bố. Người con cả học nghề đóng móng ngựa, người thứ hai học nghề thợ cạo, người em út học nghề dạy võ. Ba anh em hẹn nhau ngày trở về rồi ra

đi.

Đến hẹn, ba anh em về nhà. Người anh cả biết thay móng cho ngựa trong khi con ngựa đang phi rất đều. Người anh thứ hai biết cạo lông cho một con thỏ khi nó đang chạy mà không làm trầy da thỏ. Người em út có thể múa kiếm dưới trời mưa to mà quần áo vẫn khô nguyên. Ông bố cân nhắc mãi, cuối cùng ông công nhận người con út là người giỏi nghề nhất và cho anh ngôi nhà. Khi bố qua đời, người em út mời hai anh cùng ở nhà của bố

để lại. Từ đó ba anh em sống hòa thuận, thương yêu nhau dưới một mái nhà. Người nào cũng giỏi nghề và giàu có.

Câu hỏi 1: Cả ba người con đều muốn gì khi bố qua đời?

a. Muốn được học nghề

b. Muốn được đi xa nhà

c. Muốn được bố cho nhà cửa

d. Muốn cùng sống trong ngôi nhà của bố

Câu hỏi 2 :Người bố khuyên các con nên làm gì ? Chọn từ ngữ điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh câu trả lời.

Người bố khuyên các con nên đi xa nhà để ………………………………….

………………………………………………………………………………………

Câu hỏi 3 :Vì sao bố khuyên các con đi học nghề?

a. Vì bố muốn các con tài giỏi

b. Vì bố muốn các con đi xa nhà

c. Vì bố muốn các con có nghề để kiếm sống

d. Vì bố chưa muốn cho con ngôi nhà

Câu hỏi 4 :Vì sao người em út mời các anh cùng ở nhà với mình sau khi bố qua đời?Điền tiếp vào câu trả lời ý kiến của em.

Người em út mời các anh cùng ở nhà với mình sau khi bố qua đời vì

………………………………..

……………………………………………………………………………………………….

……………………………

Câu hỏi 5 : Đoạn cuối câu chuyện cho em thấy anh em nên đối xử với nhau thế nào? Viết câu trả lời.

…………………………………………………………………………………………………

Trong thiết kế công cụ là đề kiểm tra viết, cần phải thiết kế 2 phần : phần đề kiểm tra, phần hướng dẫn chấm điểm. Trong phần hướng dẫn chấm điểm, đối với những câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn, GV cần ghi đáp án đúng và số điểm cho câu trả lời đúng; đối với câu hỏi tự luận hạn chế, GV cần đưa ra các mức độ đúng của câu trả lời và số điểm tương ứng với từng mức.

Ví dụ trong đề kiểm tra trên hướng dẫn chấm điểm như sau :

- Đáp án của câu hỏi 1 là c, điểm số là 1;

- Đáp án câu hỏi 2 điền : ”mỗi con học lấy một nghề” ; điểm số là 1

- Đáp án câu hỏi 3 là c, điểm số là 1.

- Câu số 4 có 3 mức trả lời : 1) mức 1 câu trả lời điền : vì người em út làm theo lời bố

- số điểm 0 ; 2) mức 2 điền câu trả lời : vì người em út muốn chia nhà của bố cho các anh – số điểm 0,5 ; 3) mức 3 điền câu trả lời : vì người em út muốn ba anh em cùng sống trong một nhà – số điểm 1.

- Câu số 5 có 2 mức trả lời : 1) mức 1 câu trả lời điền khác với ý anh em cần sống với nhau hòa thuận và thương yêu nhau – 0 điểm ; 2) mức 2 câu trả lời điền đủ ý : anh em phải sống với nhau hòa thuận và thương yêu nhau – 1 điểm.

2.2.2 Công cụ đánh giá năng lực viết

a) Công cụ đánh giá kĩ năng viết chữ (kĩ thuật viết)

Kĩ năng viết chữ trong phần Tập viết, kĩ năng viết đúng các từ chứa những hiện tượng chính tả HS dễ viết sai, kĩ năng viết chính tả một đoạn văn dưới dạng tập chép hoặc nghe viết hợp thành kĩ năng viết chữ (còn gọi chung là kĩ thuật viết). Ở các lớp đầu cấp TH, kĩ năng viết chữ có một vai trò quan trọng, nó giúp HS biết viết đúng kiểu chữ, cỡ chữ, viết đúng quy tắc chính tả, biết trình bày bài viết sạch đẹp, những điều đó làm nền tảng cho việc viết văn bản sau này. Do vậy ở các lớp 1, 2, 3 đánh giá kĩ năng viết chữ được thực hiện cả ở hình thức ĐGTX và ĐGĐK.

Ở lớp 1 và lớp 2, ĐGTX trong kĩ năng viết chữ có 2 phần : ĐG Tập viết và đánh giá viết chính tả.

Để thực hiện ĐGTX tập viết, GV cần dùng phương pháp quan sát với công cụ bảng kiểm để thu thập thông tin, rồi dùng kĩ thuật nhận xét bằng lời để thông báo kết quả ĐG.

Ví dụ đánh giá kĩ năng viết chữ trong bài tập viết của HS lớp 1, lớp 2 bằng bảng

kiểm :

Đánh dấu vào ô trống trước việc HS thực hiện, đánh dấu – vào ô trống trước việc HS không thực hiện.

1. Chữ viết thẳng hàng

2. Chữ viết đúng kiểu chữ (mẫu chữ), cỡ chữ

3. Giãn cách giữa các chữ đúng quy định

4. Trình bày bài sạch

Điểm số cho yêu cầu 1 : 3 điểm, yêu cầu 2 : 3 điểm, yêu cầu 3 : 3 điểm, yêu cầu 4 : 1

điểm.

Dựa trên bảng kiểm đã nêu, GV có thể cho điểm bài tập viết của HS và đưa ra lời nhận xét xác nhận những điều HS đã làm được, khuyến nghị HS sửa những điều chưa làm được. Ví dụ GV có thể dựa trên bảng kiểm nhận xét bài tập viết của một HS : Chữ viết thẳng hàng, đúng mẫu, trình bày sạch. Tuy nhiên cần chú ý viết các chữ cách nhau 1 hàng kẻ li dọc.

Trong ĐG tập viết ở lớp 1 và lớp 2, không thực hiện ĐGĐK, chỉ thực hiện ĐGTX.

Khi thực hiện ĐGTX viết chính tả (trong mỗi bài học) , GV cần dùng phiếu quan sát và bảng kiểm để thu thập thông tin, rồi dùng kĩ thuật nhận xét bằng lời để thông báo kết quả ĐG.

Ví dụ đánh giá kĩ năng viết chính tả của HS lớp 1, lớp 2, lớp 3 bằng bảng kiểm :

Đánh dấu + vào ô trống trước việc HS thực hiện, đánh dấu – vào ô trống trước việc HS không thực hiện.

1. Chữ viết thẳng hàng

2. Chữ viết đúng kiểu chữ (mẫu chữ), cỡ chữ, dấu câu

3. Giãn cách giữa các chữ đúng quy định

4. Viết đúng các từ (bao gồm cả viết hoa từ cần viết hoa, không có hơn 3 lỗi)

5. Viết đúng tốc độ

6. Trình bày đúng quy định và sạch

Điểm số cho yêu cầu 1 : 1 điểm; điểm cho yêu cầu 2 : 2 điểm; điểm cho yêu

cầu 3 : 1 điểm ; điểm cho yêu cầu 4 : 3 điểm; điểm cho yêu cầu 5 : 2 điểm; điểm cho

yêu cầu 6 : 1 điểm

Dựa trên bảng kiểm đã nêu, GV có thể cho điểm bài viết của HS và đưa ra lời nhận xét xác nhận những điều HS đã làm được, khuyến nghị HS sửa những điều chưa làm được. Ví dụ GV có thể dựa trên bảng kiểm nhận xét bài tập viết của một HS : Chữ viết thẳng hàng, đúng mẫu, viết đúng các từ, trình bày sạch. Tuy nhiên cần chú ý nghe đọc xong mới viết để viết nhanh hơn.

Khi thực hiện ĐGĐK kĩ năng viết chính tả ở lớp 1, 2, 3, GV cần thiết kế công cụ ĐG là một đề bài dạng yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ tập chép hoặc nghe – viết đoạn văn và một hướng dẫn chấm điểm dạng rubric.

Ví dụ công cụ ĐG kĩ năng viết chính tả vào cuối học kì II lớp 2 (trích trong đề kiểm tra kĩ năng viết – phần viết kĩ thuật - cuối học kì I lớp 2):

Nghe - viết đoạn sau.

Chim Ưng

Chim ưng làm tổ trên đỉnh một ngọn núi cao ngất trời. Hằng ngày, chim thường đứng bên một hòn đá to bằng nó để nhìn xuống những dải mây quấn quanh sườn núi và nhìn xuống biển xanh sâu thẳm. Không có con vật nào leo được lên đỉnh núi làm bạn với chim ưng. Chỉ có tiếng gió hú và tiếng sóng biển ầm vang trò chuyện với nó.

Hướng dẫn chấm điểm bài chính tả nghe – viết : 4 điểm

Chữ viết đúng mẫu,

Viết đúng từ, dấu

Tốc độ viết

Trình bày bài

cỡ chữ

câu, viết hoa

viết theo mẫu

Hơn

3-5

0-2

Hơn 5

2-5

0-1

Dưới 50

50-55

Hơn 55

Chưa

Theo

5 lỗi

lỗi

chữ/phút

theo

mẫu,

mẫu/bài

bài

bẩn

sạch

0 đ

0,5 đ

1đ

0 đ

1 đ

1,5 đ

0 đ

0,5 đ

1 đ

0 đ

0,5 đ

b) Công cụ đánh giá kĩ năng viết văn bản (còn gọi là đánh giá năng lực viết)

Viết văn bản là một kĩ năng quan trong trọng môn Tiếng Việt, nó là đầu ra của năng lực viết. Do đó thực chất của việc đánh giá kĩ năng viết văn bản là đánh giá năng lực viết của HS. Vì tầm quan trọng của NL viết, nên NL này được ĐG ở cả hình thức ĐGTX và ĐGĐK. Có 2 yêu cầu cần đạt về NL viết : yêu cầu về quy trình viết, yêu cầu về sản phẩm viết.

Khi thực hiện ĐGTX năng lực viết, cần ĐG cả 2 yêu cầu là quy trình viết và sản phẩm viết. Quy trình viết được đánh giá bằng phương pháp quan sát với công cụ bảng kiểm. Trong từng bài học, khi cho HS viết đoạn văn, bài văn, GV quan sát HS thực hành viết và dùng bảng kiểm để ĐG việc HS thực hiện quy trình viết.

Ví dụ GV dùng bảng kiểm để ĐG quy trình viết đoạn văn của HS lớp 2, lớp 3 trong từng bài học :

Đánh dấu + vào ô trống trước việc HS thực hiện, đánh dấu – vào ô trống trước việc

HS không thực hiện.

1. Trả lời câu hỏi :”Đoạn văn viết về ai ?” (hoặc về cái gì, việc gì?)

2. Viết ra nháp các ý đã tìm

3/ Viết vào giấy (hoặc vở) đoạn văn theo ý đã viết nháp 4/ Sau khi viết xong, đọc lại và sửa lỗi của bài viết

Ví dụ GV dùng bảng kiểm để ĐG quy trình viết bài văn của HS lớp 4, lớp 5 trong từng bài học :

1/ Trả lời câu hỏi :”Bài văn viết kể hoặc tả, giới thiệu về ai ?” (hoặc về cái gì,

việc gì?)

2/ Quan sát hoặc tìm tư liệu cho bài viết

3/ Lập dàn ý cho bài viết

4/ Viết từng phần, từng đoạn theo dàn ý vào giấy hoặc vở

5/ Sau khi viết xong, đọc lại và sửa lỗi của bài viết

Để thực hiện ĐGTX sản phẩm viết của HS, GV cần dùng công cụ câu hỏi tự luận hạn chế (để yêu cầu viết đoạn văn) hoặc câu hỏi tự luận mở rộng (để yêu cầu viết bài văn) và công cụ rubric hướng dẫn chấm điểm sản phẩm.

Ví dụ công cụ ĐG sản phẩm viết đoạn văn ở lớp 2, 3 :

Viết đoạn văn tả một đồ chơi em yêu thích. (Câu hỏi tự luận hạn chế - trích trong đề kiểm tra kĩ năng viết

lớp 2)

Hướng dẫn chấm điểm đoạn văn (đánh giá bằng rubric)

Tổng số điểm : 6 điểm

Nội dung và cấu trúc

Sử dụng ngôn ngữ

Sự sáng tạo ý

hoặc lời văn

Không

Có 1

Không

Có 1

Có 2-

Không

Có 1

Hơn

3-5

0-2

Hơn

3-5

0-2

Không

Vó ý

có câu

câu

có câu

câu

3 câu

có câu

câu

5 lỗi

lỗi

5 lỗi

lỗi

cóý

riêng

giới

về

cảm

chữ

dùng

riêng

hoặc

thiệu

hình

xúc,

viết,

từ,

dùng

từ,

hoặc

câu

dáng,

suy

chính

đặt

từ,

đặt

câu

văn

hoạt

nghĩ

tả

câu

đặt

câu

văn

hay

động

câu

hay

0 đ

0,5 đ

0 đ

1 đ

2 đ

0 đ

0,5

0 đ

0,5đ

1 đ

0 đ

0,5 đ

1 đ

0 đ

1 đ

Ví dụ công cụ ĐG sản phẩm viết bài văn ở lớp 4, 5 :

1/ Viết bài văn kể lại câu chuyện Người ăn xin ¹. (lớp 4)

Hướng dẫn chấm điểm bài văn (đánh giá bằng rubric)

Tổng điểm : 10 điểm

¹Sách Tiếng Việt 4 tập 1, NXBGD , 2016

Phân bố điểm như sau :

Điểm thành

Mức điểm

phần

2 điểm

1 điểm

0,5 điểm

0 điểm

Mở bài

Có phần mở bài

Không viết phần

1 điểm

viết bằng vài câu

viết

bằng

một

mở

bài hoặc viết

câu giới thiệu tên

mở

bài

với

giới thiệu câu

câu chuyện

không nêu rõ tên

chuyện gồm : tên

câu chuyện

câu chuyện, tình

huống hoặc lí do

khiến em chọn

câu chuyện này

Thân

Nội

Kể

đủ

các

sự

Kể được một số

Kể chưa đủ các sự

bài

dung

việc

của

cốt

sự việc trong cốt

việc và chưa đúng

truyện

và

theo

truyện

tuy

còn

truyện

tuy

còn

trình tự các sự

điểm

đúng trình tự các

thiếu 1 hoặc 2 sự

việc trong cốt

sự việc

việc

và

trình tự

của sự việc chưa

truyện

đúng

như

cốt

truyện

Kĩ

Mỗi sự việc

Mỗi sự việc được

Mỗi

sự

việc

kể

năng

được

kể đầy đủ

kể đạt 2 trong 4

kể đạt 1 trong 4

không đạt yêu cầu

từ 3-4

yêu cầu

của mức

yêu cầu

của mức

nào

của

mức

điểm

2 đểm

điểm

1. Kể được việc

làm của nhân vật

chính

2. Kể được việc

làm của nhân vật

phụ trong sự việc

(nếu có)

3. Biết kể bằng

lời kể của người

viết

và

lời

nói

của nhân vật

4. Biết tả ngoại

hình nhân vật

xem với lời kể

Kết bài

Có phần kết bài

Không viết kết bài

1 điểm

viết bằng

một

viết bằng

1 câu

hoặc viết kết bài

hoặc vài câu với

với nội dung nêu

không rõ một ý

nội dung nêu 2

một trong số các

nào của mức 0,5

trong số các ý

ý sau :

Ý nghĩa

điểm

sau :

Ý nghĩa

của câu chuyện /

sự đánh giá hoặc

nhận xét về nhân

vật chính trong

câu chuyện / bài

học bản thân rút

học bản

thân

rút

ra từ câu chuyện

				ra từ câu chuyện /			/ liên hệ câu
				liên	hệ	câu	chuyện với thực
				chuyện với thực			tiễn đời sống.
				tiễn đời sống.
4	Chữ	viết,		a. Chữ viết đúng			Chữ viết chưa	Chữ viết chưa
	chính tả			kiểu, đúng cỡ, rõ			đúng kiểu, cỡ, và	đúng	kiểu,	cỡ,
	1 điểm			ràng			mắc hơn 5 lỗi	mắc hơn 5 lỗi
				b Chỉ mắc		từ 0-5	chính tả	chính tả
				lỗi chính tả
5	Dùng từ, đặt			Có từ 0-3 lỗi về			Có 4-5 lỗi về	Có hơn 5 lỗi về
	câu			dùng từ không			dùng từ không	dùng	từ không
	1 điểm			chính xác, lặp từ			chính xác, lặp từ	chính xác, lặp từ
				(các lỗi giống			(các lỗi giống	(các lỗi giống
				nhau chỉ tính là 1			nhau chỉ tính là 1	nhau chỉ tính là 1
				lỗi). Có từ 0-3 lỗi			lỗi). Có 4 lỗi về	lỗi). Có hơn 4 lỗi
				về viết câu sai			viết câu sai hoặc	về viết câu		sai
				hoặc diễn đạt			diễn đạt lủng	hoặc	diễn	đạt
				lủng củng không			củng không rõ ý	lủng củng không
				rõ ý				rõ ý
6	Sáng tạo		Bài văn có 2 trong	Bài văn có 1 trong				Bài văn chưa thể
	2 điểm		3 sự sáng tạo sau :	3 sự sáng tạo sau :				hiện sự sáng tạo
			- Có những lời	- Có những lời bày				nào đã nêu ở mức
			bày tỏ cảm xúc	tỏ cảm xúc hoặc				1 điểm
			hoặc nhận xét của	nhận xét của người
			người viết xen	viết	xen vào lời
			vào lời kể một	kể một cách hợp lí
			cách hợp lí	- Có nhiều hình
			- Có nhiều hình	ảnh
			ảnh	- Có lời kể hấp
			- Có lời kể hấp	dẫn bởi cách dùng
			dẫn bởi cách	từ và đặt câu có
			dùng từ và đặt	sáng tạo
			câu có sáng tạo

1/ Viết bài văn tả một người bạn thân của em ở trường.(lớp 5)

Hướng dẫn chấm điểm bài văn (đánh giá bằng rubric)

Tổng điểm: 10 điểm

Phân bố điểm như sau:

Điểm thành

Mức điểm

phần

2 điểm

1 điểm

0,5 điểm

0 điểm

Mở bài:

Có phần mở bài viết

Có phần mở

Không

1 điểm

bằng vài câu giới thiệu

bài viết bằng 1

viết

phần

câu

giới

thiệu

mở

bài

người bạn gồm : tên

tên bạn

hoặc viết

bạn, thời gian em kết

mở bài với

bạn với bạn.

không

nêu

rõ

ràng

tên

bạn

Thân

2a. Nội

Chọn một số chi

Chọn một số chi tiết

Chi

tiết

miêu

Không

bài

dung

tiết

miêu

tả

là

miêu tả là nét đẹp / tích

tả chưa rõ nét

chọn chi

2 điểm

từng nét đẹp / tích

cực của bạn.

đẹp / tích cực

tiết

đẹp

điểm

cực và tiêu

biểu

của bạn

miêu tả

của bạn (về ngoại

hình,

về

hoạt

động, về tính tình)

2b.Kĩ

a. Các chi tiết

a Các chi tiết miêu tả đã

a. Chi tiết miêu

Chưa tả

năng

miêu tả được sắp

được sắp xếp theo một

tả

chưa

thể

chi tiết

2 điểm

xếptheomột

trình tự hợp lí ở một

hiện rõ sự sắp

trong số các trình

phần của thân bài mà

xếp hợp lí.

tự hợp lí dưới đây

không phải là ở toàn bộ

b. Mỗi chi tiết

thân bài

được miêu tả

-Tả từ bao quát

chưa dựa

trên

đến cụ thể

b. Mỗi chi tiết được

sự quan sát mà

- Tả từng chi tiết

miêu tả chỉ thể hiện sự

chỉ dựa vào ý

về bạn theo trình

quan sát bằng một giác

kiến khác

tự quan sát về

quan (hình dăng , màu

ngoại

hình

đến

sắc, hình ảnh; hoặc âm

c. Chưa có một

hoạt động, tính

thanh)

số câu văn nêu

tình

ở mức 2 điểm

b. Mỗi chi tiết

c. Chưa có một số câu

được miêu tả bằng

văn nêu tình cảm, hiểu

những dẫn chứng

biết như ở mức 2 điểm

về hình dáng, màu

sắc, hình ảnh, âm

thanh, hành

động

(tùy vào sự quan

sát bằng nhiều

giác quan)

c. Có một vài câu

văn nêu tình cảm

yêu

mến

hoặc

niềm

tự hào

về

bạn, hiểu biết sâu

của em về bạn

Kết bài

Có phần kết bài viết

Có phần kết

Không

1 điểm

bằng vài câu với nội

bài viết bằng 1

viết kết

dung nêu 2 trong số các

câu

với

nội

			ý sau : sự đánh giá về	dung	nêu		1	bài hoặc
			bạn, tình cảm của người	trong số các ý				viết kết
			viết với bạn, một vài suy	sau :	sự đánh			viết kết
			viết với bạn, một vài suy	sau :	sự đánh			bài không
			nghĩ hay mong muốn	giá về bạn, tình				bài không
			nghĩ hay mong muốn	giá về bạn, tình				rõ ý về
			khác về bạn.	cảm của người				rõ ý về
				viết	với bạn,			đánh giá
				một	vài		suy	bạn hoặc
				nghĩ hay mong				bạn hoặc
				nghĩ hay mong				tình cảm
				muốn khác về				tình cảm
				bạn.				và suy
								nghĩ về
								bạncủa
								người viết

4	Chữ viết, chính		Chữ viết đúng kiểu,	Chữ viết chưa				Chữ viết
	tả		đúng cỡ, rõ ràng, chỉ	đúng kiểu,			cỡ,	chưa đúng
	1 điểm		mắc từ 0-4 lỗi chính tả	hoặc mắc 5 lỗi				chưa đúng
	1 điểm		mắc từ 0-4 lỗi chính tả	hoặc mắc 5 lỗi				kiểu, cỡ,
				chính tả				kiểu, cỡ,
				chính tả				mắc hơn 5
								mắc hơn 5
								lỗi chính
								tả

5	Dùng từ, đặt		Có 2 lỗi về dùng từ	Có 4 lỗi về				Có hơn 4
	câu : 2 điểm		không chính xác, lặp từ	dùng từ không				lỗi về
			(các lỗi giống nhau chỉ	chính xác,			lặp	lỗi về
			(các lỗi giống nhau chỉ	chính xác,			lặp	dùng từ
			tính là 1 lỗi). Có 0-2 lỗi	từ	(các		lỗi	dùng từ
			tính là 1 lỗi). Có 0-2 lỗi	từ	(các		lỗi	không
			về viết câu sai hoặc diễn	giống nhau chỉ				không
			đạt lủng củng không rõ	tính là 1 lỗi).				chính xác,
			ý	Có 3 lỗi về viết				lặp từ (các
				câu	sai	hoặc		lặp từ (các
				câu	sai	hoặc		lỗi giống
				diễn đạt		lủng		lỗi giống
				củng không rõ				nhau chỉ
				ý				tính là 1
								tính là 1
								lỗi). Có
								hơn 3 lỗi
								về viết câu
								sai hoặc
								diễn đạt
								lủng củng
								không rõ ý

6	Sáng tạo	Bài văn có 2 trong	Bài văn có 1 trong 3 sự					Bài	văn
	2 điểm	3 sự sáng tạo	sáng tạo sau :					chưa	thể
		sau :	- Có những lời bày tỏ					hiện	sự
		- Có những lời bày	cảm xúc hoặc nhận xét					vượt trội
		tỏ cảm xúc hoặc	của người viết xen vào					nào đã nêu
		nhận xét của người	lời tả một cách hợp lí					ở mức 1
		viết xen vào lời tả	- Có nhiều hình ảnh,					điểm
		một cách hợp lí	hoặc từ gợi tả màu sắc,
		- Có nhiều hình	âm thanh, cảm xúc
		ảnh, hoặc từ gợi tả	- Có lời tả hấp dẫn bởi
		màu sắc, âm thanh,	cách dùng từ và đặt câu

cảm xúc

có sáng tạo

- Có lời tả hấp dẫn bởi cách dùng từ và đặt câu có sáng tạo

Căn cứ vào rubric chấm điểm đoạn văn, bài văn, trong ĐGTX, GV cần dùng công cụ đánh giá bằng lời nhận xét để thông báo kết quả đánh giá của GV.

Ví dụ GV đưa ra lời nhận xét (ghi vào bài làm của HS) như sau: Bài đủ các phần, kể đủ các chi tiết chính của truyện, có sáng tạo trong tả ngoại hình nhân vật. Cần chú ý viết đúng một số từ.

Khi thực hiện ĐGĐK sản phẩm viết của HS là bài văn, GV cũng sử dụng công cụ giống như công cụ ĐGTX sản phẩm viết của HS, nghĩa là cũng dùng công cụ câu hỏi tự luận mở rộng, rubric hướng dẫn chấm điểm sản phẩm.những rubric này để ĐG

Trên đây là một số rubric hướng dẫn chấm điểm đoạn văn, bài văn thuộc kiểu bài kể chuyện, miêu tả (là 2 kiểu bài chiếm nội dung nhiều nhất trong chương trình), GV có thể vận dụng công cụ này để ĐG các đoạn văn thuộc kiểu bài khác (ví dụ : kiểu bài thuyết minh giới thiệu đồ vật, kiểu bài thuật việc đã chứng kiến hoặc tham gia, đoạn văn bộc lộ cảm xúc ...)

3.2.3 Công cụ đánh giá năng lực nghe, năng lực nói

Năng lực nói và năng lực nghe trong môn Tiếng Việt chủ yếu được đánh giá bằng hình thức ĐGTX.

Trong yêu cầu cần đạt về nói và nghe ở các lớp 1, 2, 3 đều có yêu cầu về thói quen nghe và thói quen nói. Để ĐG thói quen trong nói và nghe, GV cần dùng phương pháp quan sát với công cụ bảng kiểm.

Ví dụ dùng bảng kiểm để ĐG thói quen nói của HS lớp 2:

1. Nhìn vào người nghe

2. Vẻ mặt thể hiện sự thân thiện và tôn trọng người nghe

Ví dụ dùng bảng kiểm để ĐG thói quen nghe của HS lớp 2 :

1. Nhìn vào người nói

2. Chăm chú nghe, không làm việc riêng

3. Chờ người nói kết thúc, nêu câu hỏi về điều mình chưa rõ

Căn cứ trên việc ghi bảng kiểm, GV đưa ra nhận xét bằng lời để ĐG thói quen nghe của HS.

Ví dụ GV nhận xét năng lực nghe của một HS như sau : Khi bạn phát biểu em đã chú

ý lắng nghe, em đã nhắc lại được ý kiến của bạn.

Để đánh giá yêu cầu về nghe hiểu, GV cần dùng phương pháp vấn đáp (đặt câu hỏi).

Ví dụ GV nêu câu hỏi để ĐG việc HS có hiểu các chi tiết trong đoạn của câu chuyện đã nghe GV kể: Em cho biết, khi thấy kiến rơi xuống nước, bồ câu đã làm gì ? ¹

Ví dụ GV nêu câu hỏi để ĐG việc HS hiểu ý kiến của bạn đã phát biểu: Bạn Thành đã thích nhân vật nào (bồ câu hoặc kiến vàng) ?Em có đồng ý với ý kiến của bạn Thành không? Vì sao ?²

Để ĐG yêu cầu về nói độc lập một nội dung, GV cần dùng phiếu quan sát.

Ví dụ dùng phiếu quan sát để ĐG kĩ năng kể chuyện của HS lớp 3:

Tên học

Âm lượng

Nội dung

Lời kể

Tổng

sinh

điểm

Không

Nghe

Kể chưa

Kể rõ 1-

Kể rõ từ

Thuộc

Kể bằng

nghe rõ

rõ

rõ đoạn

2 đoạn

3 đoạn

lời trong

lời của

nào

truyện

0 đ

1 đ

1 đ

3 đ

6 đ

2 đ

3 đ

Vũ

Ân

...

Căn cứ vào ghi chép của GV trên phiếu quan sát, GV đưa ra lời nhận xét HS có tên trong phiếu như sau: Em kể to rõ ràng, đã kể đúng 2 đoạn. Em chú ý kể đúng đoạn 2 và dùng lời kể của em thay cho lời em thuộc trong truyện.

Khi cần ĐG yêu cầu nói về một vấn đề nào đó trong lớp, GV có thể dùng mẫu phiếu quan sát nêu trên có biến đổi phần nội dung nói so với phiếu ĐG kể chuyện.

2.3 Thiết kế công cụ kiểm tra, đánh giá phẩm chất, năng lực

2.3.1 Quy trình biên soạn câu hỏi

Việc biên soạn câu hỏi cần làm việc theo nhóm (nhóm GV cùng một khối lớp, ví dụ biên soạn câu hỏi để ĐG học sinh lớp 1 thì nhóm GV là GV khối 1, hoặc nhóm chuyên gia bao gồm hiệu phó phụ trách chuyên môn của trường và GV trưởng khối). Trình tự biên soạn câu hỏi theo các bước sau:

- Bước 1: Mỗi chuyên gia (GV và người phụ trách chuyên môn môn Tiếng Việt). Công việc này bao gồm soạn câu hỏi, soạn đáp án và hướng dẫn chấm đểm từng câu hỏi.

- Bước 2: Trao đổi với nhóm về từng câu hỏi / bài tập bằng cách:

+ Trả lời những câu hỏi sau: Câu hỏi / bài tập này đánh giá năng lực gì? Nó thuộc câu hỏi ở mức nào? Mức điểm cho câu hỏi.

+ Nhóm chuyên gia trao đổi về từng câu hỏi bằng cách: xác định loại câu hỏi là trắc nghiệm khách quan hay tự luận, câu hỏi có đúng kĩ thuật không, mức điểm xác định có hợp

¹Sách Tiếng Việt 1 tập 2, Nguyễn Thị Hạnh chủ biên, tài liệu đã dẫn

²Sách Tiếng Việt 1 tập 2, Nguyễn Thị Hạnh chủ biên, tài liệu đã dẫn

lí không, các mức kết quả của câu hỏ tự luận có hợp lí không, đáp án (với câu hỏi trắc nghiệm có đúng không, dự đoán có bao nhiêu % HS trả lời được câu hỏi này ở từng mức. Đề xuất cách điều chỉnh câu hỏi (nếu cần), điều chỉnh cách mô tả các mức độ kết quả của HS tương ứng với từng mức điểm

- Bước 3: Thử nghiệm trên lớp học một số câu hỏi để đánh giá tính khả thi của câu hỏi/bài tập. Cách thử nghiệm có thể là đưa câu hỏi / bài tập của đề kiểm tra vào bài học hàng ngày để có căn cứ xác định chất lượng câu hỏi / bài tập.

- Bước 4: Điều chỉnh câu hỏi/bài tập (nếu cần)

Ví dụ : điều chỉnh lỗi kĩ thuật của câu hỏi, điều chỉnh mức của câu hỏi dựa trên kết quả thử nghiệm, điều chỉnh đáp án và hướng dẫ chấm điểm (có thể chuyển thành câu hỏi/bài tập mức độ dễ hơn, bằng cách: giảm bớt thao tác, giảm độ nhiễu, giảm yêu cầu,…; hoặc chuyển thành câu hỏi/bài tập ở mức độ khó hơn, bằng cách: tăng thao tác, tăng độ nhiễu, tăng yêu cầu, …).

2.3.2 Cách biên soạn câu hỏi, bài tập

a) Cách soạn câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn 1/ Viết câu hỏi (câu dẫn):

- Câu dẫn phải là câu hỏi trực tiếp một yêu cầu cần đạt cụ thể quan trọng về NL;

- Không dùng những từ ngữ mang tính phủ định như ”không”, ”chưa”

- Cách diễn đạt dễ hiểu, chỉ có một cách hiểu

Ví dụ câu dẫn sau là câu dẫn đảm bảo kĩ thuật:

Trạng ngữ trong mỗi câu sau là trạng ngữ gì?

a. Tại đây, họ gặp thánh Pi-tơ, người cai quản thiên đường. Trạng ngữ chỉ ............................................................

b. Trong cả cuộc đời, tôi đã cứu chữa cho không biết bao nhiêu người. Trạng ngữ chỉ ..................................................................................

Ví dụ câu dẫn sau là câu dẫn chưa đảm bảo kĩ thuật do có chứa từ phủ định ”không” :

Câu sau đây không có trạng ngữ nào?

”Giờ đây, trên giường bệnh, trong vòng tay yêu thương của những người bạn già, bà đang trên đường đi đến cõi vĩnh hằng.”

a. Trạng ngữ chỉ địa điểm

b. Trạng ngữ chỉ thời gian

c. Trạng ngữ chỉ nguyên nhân

2/ Viết câu trả lời

Thứ nhất: Câu trả lời phải phù hợp với các tiêu chí ra đề kiểm tra về mặt trình bày và số điểm tương ứng;

Thứ hai: Không nên trích dẫn nguyên văn những câu có sẵn trong sách giáo khoa;

Thứ ba: Từ ngữ, cấu trúc của câu trả lời phải rõ ràng và dễ hiểu đối với mọi học sinh;

Thứ tư: Các câu trả lời cần có độ dài tương đương

Thứ năm : Mỗi câu trả lời sai nên xây dựng dựa trên các lỗi hay nhận thức sai lệch của học sinh;

Thứ sáu: Câu trả lời đúng của câu hỏi này phải độc lập với câu trả lời đúng của các câu hỏi khác trong bài kiểm tra;

Thứ bảy: Phần lựa chọn phải thống nhất và phù hợp với nội dung của câu dẫn;

Thứ tám: Mỗi câu hỏi chỉ có một câu trả lời đúng, chính xác nhất;

Thứ chín: Không đưa ra câu trả lời kiểu “Tất cả các đáp án trên đều đúng” hoặc “không có phương án nào đúng”.

3/ Quy định điểm số cho đáp án của mỗi câu hỏi

- Cách cho điểm theo đối lập Có – Không, nghĩa là HS chọn đáp án đúng đạt mức điểm quy định, HS chọn đáp án sai được 0 điểm.

b) Cách soạn câu hỏi tự luận

Câu hỏi tự luận cần đảm bảo các kĩ thuật sau :

Thứ nhất: Câu hỏi phải đánh giá tiêu chí quan trọng nêu trong chương trình;

Thứ hai: Câu hỏi phải phù hợp với các tiêu chí ra đề kiểm tra về mặt trình bày và số điểm tương ứng;

Thứ ba: Câu hỏi yêu cầu học sinh phải vận dụng kiến thức vào các tình huống mới;

Thứ tư: Câu hỏi thể hiện rõ nội dung và mức độ cần đo;

Thứ năm: Nội dung câu hỏi đặt ra một yêu cầu và các hướng dẫn cụ thể về cách thực hiện yêu cầu đó;

Thứ sáu: Yêu cầu của câu hỏi phù hợp với trình độ và nhận thức của học sinh;

Thứ bảy: Câu hỏi yêu cầu học sinh phải hiểu nhiều hơn là ghi nhớ những khái niệm, thông tin;

Thứ tám: Ngôn ngữ sử dụng trong câu hỏi phải truyền tải được hết những yêu cầu của đề đến học sinh;

Thứ chín: Câu hỏi nên gợi ý về: độ dài của bài văn; thời gian để viết bài văn; các tiêu chí cần đạt.

Ví dụ câu hỏi tự luận cho HS lớp 4: Viết đoạn văn khoảng 60-70 chữ nêu tình cảm

của em với nhân vật ”tôi” trong câu chuyện Người ăn xin ¹. (Thời gian làm bài: 20 phút)

Cấu trúc

Nội dung

Ngôn ngữ

Sáng tạo

Tổng

điểm

Câu

Câu kết

1 câu

2-3

Từ

Từ 4

2-3

0-1

Có ý

Có câu

giới

luận nhấn

bộc lộ

câu

bộc

lỗi từ

lỗi

lỗi từ

độc

văn

thiệu

mạnh

cảm

bộc lộ

lộ cảm

và

từ và

và câu

đáo

hay,

từ

nhân

cảm xúc

xúc

cảm

xúc

và

câu

dùng

vật

xúc

câu giải

hay

thích

0/1đ

2 đ

3đ

4 đ

0 đ

1 đ

2đ

0/1đ

0/1 đ

10 đ

2.3.3 Quy trình soạn đề kiểm tra

Việc soạn đề kiểm tra hiện tại được dựa trên công văn 8773/BGDĐT-GDTrH ngày 30/12/2010 và dựa vào các yêu cầu cần đạt về NL nêu trong chương trình môn Tiếng Việt cấp tiểu học mới ban hành 2018.

a) Xác định mục đích của đề kiểm tra

Đề kiểm tra là một công cụ dùng để đánh giá kết quả học tập của học sinh sau khi học xong một chủ đề, một chương, một học kì, một lớp hay một cấp học nên người biên soạn đề kiểm tra cần căn cứ vào mục đích yêu cầu cụ thể của việc kiểm tra, căn cứ các yêu cầu cần đạt về năng lực của chương trình và thực tế học tập của học sinh để xây dựng mục đích của đề kiểm tra cho phù hợp.

Trong môn Tiếng Việt cấp tiểu học, khi đánh giá giữa kì, đánh giá cuối học kì, cần soạn đề kiểm tra. Ngoài ra trong các đợt HS nhập học đầu năm học, GV cũng có thể soạn đề kiểm tra để khảo sát chất lượng đầu vào của HS ngay từ đầu năm học nhằm định hướng kế hoạch giảng dạy cho phù hợp với trình độ HS. Trong quá trình chọn lọc những HS có năng

¹Sách Tiếng Việt 4 tập 1, Nguyễn Minh Thuyết chủ biên, tài liệu đã dẫn

lực đặc biệt về tiếng Việt để bồi dưỡng trong các câu lạc bộ học tập, GV cũng có thể soạn đề kiểm tra để ĐG năng lực HS và chọn đúng những HS có NL đặc biệt.

Để soạn đề KT, GV cần xác định mục đích của đề là một trong số các mục đích sau:

1. Đề kiểm tra giữa học kì I;

2. Đề kiểm tra cuối học kì I;

3. Đề kiểm tra giữa học kì II;

4. Đề kiểm tra cuối học kì II;

5. Đề KT để khảo sát chất lượng HS đầu năm học;

6. Đề KT để ĐG năng lực tiếng Việt của HS để chọn HS có NL đặc biệt.

Đề KT số 5 nêu trên về cơ bản có cấu trúc và trọng số điểm tương tự đề KT cuối học kì I và đề KT cuối học kì II. Đề KT số 6 nêu trên về cơ bản có cấu trúc gần giống như đề KT cuối học kì I và cuối học kì II nhưng thành phần câu hỏi ở mức vận dụng và trọng số điểm thành phần ở mức vận dụng khác với đề KT chung cho mọi HS (Đề kiểm tra số 5 câu hỏi vận dụng và trọng số điểm vận dụng ít hơn đề KT cuối kì I. Đề kiểm tra số 6 câu hỏi vận dụng và trọng số điểm vận dụng nhiều hơn đề kiểm tra cuối học kì.)

b) Xác định hình thức đề kiểm tra

- Đề kiểm tra miệng

Đề kiểm tra miệng là dạng đề dùng để ĐG môn Tiếng Việt ở các lớp 1, 2, 3. Đề KT miệng dùng để đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng, kĩ năng nghe hiểu và kĩ năng nói của HS.

- Đề kiểm tra viết

Đề kiểm tra viết là dạng đề đề dùng để ĐG môn Tiếng Việt ở các lớp 1, 2, 3, 4, 5. Đề KT viết dùng để đánh giá kĩ năng đọc hiểu, kĩ năng sử dụng từ và câu trong bối cảnh thực tiễn, kĩ năng viết văn bản. Riêng đề KT viết ở các lớp 1, 2, 3 có thêm yêu cầu HS viết chính tả đoạn văn (chép đoạn văn bằng hình thức nghe – viết).

Đề KT viết có các hình thức sau:

+ Đề kiểm tra tự luận;

+ Đề kiểm tra trắc nghiệm khách quan;

+ Đề kiểm tra kết hợp cả hai hình thức trên: có cả câu hỏi dạng tự luận và câu hỏi dạng trắc nghiệm lựa chọn

Mỗi hình thức đều có ưu điểm và hạn chế riêng nên cần kết hợp một cách hợp lý các hình thức sao cho phù hợp với nội dung kiểm tra và đặc trưng môn học để đánh giá kết quả

học tập của học sinh chính xác hơn. Trong môn Tiếng Việt, đề kiểm tra viết bao gồm các loại câu hỏi: trắc nghiệm lựa chọn, tự luận hạn chế (viết câu trả lời là cụm từ, câu, đoạn văn), tự luận mở rộng (viết bài văn).

c) Soạn ma trận đề kiểm tra

Ma trận đề KT là bảng mô tả tiêu chí gồm có hai chiều, một chiều là những tiêu chí của NL cần đánh giá, một chiều là 3 mức độ NL của học sinh: nhận biết, thông hiểu , vận dụng.

Số lượng câu hỏi của từng ô phụ thuộc vào mức độ quan trọng của mỗi tiêu chí cần đánh giá, lượng thời gian làm bài kiểm tra và trọng số điểm quy định cho từng tiêu chí, từng mức độ NL.

Các bước cơ bản biên soạn ma trận đề kiểm tra

Bước 1: Liệt kê tên các chủ đề (nội dung, chương...) cần kiểm tra;

Ví dụ : tên các nội dung trong đề kiểm tra viết định kì ở lớp 2 bao gồm : đọc hiểu, sử dụng từ và câu, nghe-viết chính tả đoạn văn/thơ, viết đoạn văn.

Ví dụ : tên các nội dung trong đề kiểm tra viết định kì ở lớp 4 bao gồm : đọc hiểu, sử dụng từ và câu, , viết bài văn.

Bước 2: Viết các chuẩn cần đánh giá đối với mỗi cấp độ tư duy;

Ví dụ : trong đề kiểm tra viết cuối học kì II lớp 3, về đọc hiểu, có 3 mức độ câu hỏi phù hợp với 3 mức độ của năng lực đọc hiểu (đã nêu ở mục 3.1.2 e)

Bước 3: Quyết định phân phối tỉ lệ % tổng điểm cho mỗi chủ đề (nội dung, chương...)

Ví dụ : Trong đề kiểm tra viết định kì ở lớp 3 : 70% đểm cho đọc hiểu, 30% điểm cho luyện từ và câu; 40% điểm cho nghe-viết đoạn văn, 60% điểm cho viết đoạn văn (tổng là 200%)

Bước 4: Quyết định tổng số điểm của bài kiểm tra;

Ví dụ : Tổng điểm bài kiểm tra viết định kì ở lớp 3 : 200% trong đó 100% cho đọc hiểu, dùng từ và câu; 100% cho viết chính tả và viết đoạn văn. Tổng điểm bài kiểm tra viết định kì ở lớp 4 : 200% trong đó 100% cho đọc hiểu, dùngtừ và câu, 100% cho viết bài văn.

Bước 5: Tính số điểm cho mỗi chủ đề (nội dung, chương...) tương ứng với tỉ lệ %;

Bước 6: Tính tỉ lệ %, số điểm và quyết định số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng;

Bước 7: Tính tổng số điểm và tổng số câu hỏi cho mỗi cột;

Bước 8: Tính tỉ lệ % tổng số điểm phân phối cho mỗi cột;

Bước 9: Đánh giá lại ma trận và chỉnh sửa nếu thấy cần thiết.

Cần lưu ý:

1/ Khi viết các chuẩn cần đánh giá đối với mỗi mức độ NL:

+ Tiêu chí được chọn để đánh giá là tiêu chí có vai trò quan trọng trong chương trình môn học. Đó là tiêu chí có thời lượng quy định trong phân phối chương trình nhiều và làm cơ sở để hiểu được các tiêu chí khác.

Ví dụ trong kĩ năng đọc thì kĩ năng đọc hiểu (đầu ra của NL đọc) là tiêu chí được chọn để ĐG kĩ năng đọc. Trong kĩ năng viết thì kĩ năng viết văn bản (đầu ra của NL viết) được chọn để ĐG kĩ năng viết. Trong NL sử dụng tiếngViệt thì năng lực dùng từ, đặt câu trong bối cảnh giao tiếp (đầu ra chủ yếu của năng lực sử dụng tiếng Việt) là tiêu chí được chọn để ĐG.

+ Mỗi một chủ đề (đọc, viết) nên có những tiêu chí đại diện được chọn để đánh giá.

Ví dụ về đọc hiểu cần có các tiêu chí hiểu nội dung; hiểu hình thức biểu đạt; liên hệ, so sánh, kết nối. Về kĩ năng viết cần có các tiêu chí : cấu trúc bài viết; nội dung viết; sử dụng ngôn ngữ (từ và câu, chữ viết và chính tả); sự sáng tạo trong ý và lời.

+ Số lượng tiêu chí cần đánh giá ở mỗi chủ đề (đọc, viết) tương ứng với thời lượng quy định trong phân phối chương trình dành cho chủ đề (đọc, viết) đó. Nên để số lượng các tiêu chí hiểu, vận dụng nhiều hơn.

Ví dụ trong đọc hiểu cần dành số lượng cho câu hỏi về phân tích lí giải, vận dụng nội dung nhiều hơn câu hỏi nhắc lại chi tiết nội dung hay hình thức biểu đạt ; trong viết cần dành trọng số điểm cho viết văn bản (đoạn văn, bài văn) nhiều hơn trọng số điểm cho viết kĩ thuật (viết chính tả)

2/ Quyết định tỉ lệ % tổng điểm phân phối cho mỗi chủ đề (đọc, viết)

Căn cứ vào mục đích của đề kiểm tra, căn cứ vào mức độ quan trọng của mỗi chủ đề (đọc, viết) trong chương trình và thời lượng quy định trong phân phối chương trình để phân phối tỉ lệ % tổng điểm cho từng chủ đề.

Ví dụ :

+ Trong đề KT viết môn Tiếng Việt ở lớp 1 : 1) Đọc hiểu 50% (50% ở đề KT miệng đọc thành tiếng); 2) Viết chính tả 40% ; viết 1-2 câu văn 60% (tổng tỉ lệ : 150%). Như vậy : đọc 100% (bao gồm cả đọc thành tiếng), viết 100%.

+ Trong đề KT viết lớp 2, 3 tỉ lệ điểm như sau : 1) Đọc hiểu 70% , 2) Dùng từ , đặt câu 30% ; 2) Viết chính tả 40% ; viết đoạn văn 60% (tổng tỉ lệ : 200%)

+ Trong đề KT viết lớp 4, 5 tỉ lệ điểm như sau : 1) Đọc hiểu 70% , Dùng từ , đặt câu 30% ; 2) viết bài văn 100% (tổng tỉ lệ : 200%)

3/ Tính số điểm và quyết định số câu hỏi cho mỗi chuẩn tương ứng

Căn cứ vào mục đích của đề kiểm tra để phân phối tỉ lệ % số điểm cho mỗi tiêu chí cần đánh giá, ở mỗi chủ đề (đọc, viết), theo hàng. Giữa 3 mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng theo thứ tự nên theo tỉ lệ phù hợp với chủ đề, nội dung và trình độ, năng lực của học sinh.

+ Căn cứ vào số điểm đã xác định ở bước 5 để quyết định số điểm và câu hỏi tương ứng, trong đó mỗi câu hỏi dạng TNKQ phải có số điểm bằng nhau.

+ Nếu đề kiểm tra kết hợp cả hai hình thức trắc nghiệm khách quan và tự luận thì cần xác định tỉ lệ % tổng số điểm của mỗi một hình thức sao cho thích hợp.

Dưới đây là ví dụ về ma trận đề kiểm tra viết một số lớp:

Ma trận đề kiểm tra viết về đọc hiểu ở lớp 1 (cuối học kì II)

Tổng số điểm: 5 điểm

Phần đọc hiểu	Số câu, số	Mức 1	Mức 2	Mức 3	Tổng
Phần đọc hiểu	điểm	Mức 1	Mức 2	Mức 3	Tổng
	điểm

1. Xác định thông tin	Số câu	1 TN
hoặc chi tiết quan trọng	Số câu	1 TN
trong bài
trong bài	Số điểm	1
	Số điểm	1

2. Hiểu nghĩa từ ngữ,	Số câu		1 TN
nghĩa của chi tiết trong	Số câu		1 TN
nghĩa của chi tiết trong
bài đọc
bài đọc	Số điểm		1
	Số điểm		1

3. Liên hệ đơn giản chi	Số câu			1 TL
tiết trong bài với bản	Số câu			1 TL
tiết trong bài với bản
thân hoặc với thực tế
thân hoặc với thực tế	Số điểm			2
cuộc sống	Số điểm			2

4. Giải quyết vấn đề	Số câu					1TL
dựa trên nội dung bài	Số câu					1TL
dựa trên nội dung bài
đọc	Số điểm					1
	Số điểm					1

Tổng	Số câu	1 TN	1TN		1TL	1 TL	5
	Số câu	1 TN	1TN		1TL	1 TL	5

	Số điểm	1	1		2	1	5

Ma trận đề kiểm tra viết về kĩ năng viết ở lớp 1 (cuối học kì II)

Tổng số điểm : 10 điểm

Kĩ năng viết

Số câu, số

Mức 1

Mức 2

Tổng

điểm

Viết chính tả

Số câu

Số điểm

Viết 1-2 câu theo yêu

Số câu

cầu

Số diểm

Tổng

Số câu

Số diểm

Ma trận đề kiểm tra viết về đọc hiểu, sử dụng từ và câu ở lớp 2 (cuối học kì II)

Tổng điểm : 10 điểm

Phần đọc hiểu

Số câu, số

Mức 1

Mức 2

Mức 3

Tổng

điểm

1. Xác định thông tin hoặc

chi tiết quan trọng trong bài

Số câu

2 TN

Số điểm

2. Hiểu nghĩa từ ngữ, nghĩa

Số câu

2 TN

của chi tiết trong bài đọc

Số điểm

3. Liên hệ đơn giản chi tiết

Số câu

1 TL

trong bài với bản thân hoặc

với thực tế cuộc sống	Số điểm				2
	Số điểm

4. Giải quyết vấn đề dựa trên	Số câu					1TL
nội dung bài đọc	Số câu					1TL
nội dung bài đọc

	Số điểm					2

Phần sử dụng từ và câu	Số câu		1TN		1TL
	Số câu		1TN

	Số điểm		1		1
	Số điểm		1

Tổng	Số câu	2	3		2	1	8
	Số câu	2	3			1	8

	Số điểm	2		6		2	10
				6

Ma trận đề kiểm tra viết về kĩ năng viết ở lớp 2 (cuối học kì II)

Tổng điểm : 10 điểm

Kĩ năng viết	Số câu, số	Mức 1	Mức 2	Tổng
Kĩ năng viết	điểm	Mức 1	Mức 2
	điểm

Viết chính tả	Số câu	1
	Số điểm	4
Viết đoạn văn theo	Số câu		1
yêu cầu	Số diểm		6
	Số diểm		6
Tổng	Số câu	1	1	2
	Số diểm	4	6	10

Ma trận đề kiểm tra viết về đọc hiểu, dùng từ và câu ở lớp 5 (cuối học kì II)

Tổng điểm : 10 điểm

Phần đọc hiểu	Số câu,	Mức 1		Mức 2		Mức 3	Tổng
Phần đọc hiểu	số điểm	Mức 1		Mức 2		Mức 3	Tổng
	số điểm

1. Xác định được hình ảnh, nhân vật, chi	Số câu	1TN
tiết có ý nghĩa trong bài đọc.	Số diểm	1

2. Hiểu ý chính / chủ đề của bài hoặc	Số câu		1TN		1 TL
nhận ra mối liên hệ giữa các chi tiết quan
nhận ra mối liên hệ giữa các chi tiết quan	Số điểm		1		1
trọng	Số điểm		1		1
trọng
3. Hiểu nghĩa của từ ngữ, hình ảnh, biện	Số câu				1 TL
pháp so sánh, nhân hóa trong văn bản	Số diểm				1

4. Tìm cách kết thúc khác cho câu	Số câu				1 TL

chuyện hoặc nêu nhận xét về nhân vật		Số diểm				2

5.	Nêu được suy nghĩ, hành động của	Số câu					1TL
mình sau khi đọc bài		Số điểm					1

	Phần sử dụng từ và câu
1.	Dùng từ đồng nghĩa hoặc từ trái nghĩa,	Số câu		1 TN
từ nhiều nghĩa		Số điểm		1

2.	Dùng câu ghép	Số câu				1TL

		Số điểm				1
		Số điểm				1

		Số câu					1TL
3.	Sửa lỗi viết câu trong đoạn văn
3.	Sửa lỗi viết câu trong đoạn văn	Số điểm					1
		Số điểm					1

	Tổng	Số câu	1		6		2	9
					6

		Số điểm	1	2		5	2	10

d. Biên soạn câu hỏi theo ma trận

Xem mục 2.3.1 và 2.3.2 của tài liệu này

e) Xây dựng hướng dẫn chấm (đáp án) và thang điểm

Việc xây dựng hướng dẫn chấm (đáp án) và thang điểm đối với bài kiểm tra cần đảm bảo các yêu cầu:

- Nội dung cần khoa học và chính xác. Cách trình bày cần cụ thể, chi tiết nhưng ngắn gọn và dễ hiểu, phù hợp với ma trận đề kiểm tra.

- Cần xây dựng bản mô tả các mức độ đạt được để học sinh có thể tự đánh giá được bài làm của mình (kĩ thuật Rubric).

Việc tính điểm cần khoa học, cụ thể là :

- Bài kiểm tra viết lớp 1 có 2 phần : 1) phần đọc hiểu ; 2) phần viết chính tả, viết 1-2 câu theo yêu cầu. Phần đọc hiểu có số điểm là 5, phần viết chính tả và viết câu theo yêu cầu có số điểm là 10

- Bài kiểm tra viết ở lớp 2, 3 có 2 phần : 1) phần đọc hiểu, sử dụng từ và câu; 2) phần viết chính tả, viết đoạn văn, mỗi phần của bài kiểm tra viết có số điểm là 10.

- Bài kiểm tra viết ở lớp 4, 5 có 2 phần : 1) phần đọc hiểu, sử dụng từ và câu; 2) phần tập làm văn, mỗi phần của bài kiểm tra có số điểm là 10.

g) Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra

Sau khi biên soạn xong đề kiểm tra cần xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra, gồm các bước sau:

Thứ nhất: Đối chiếu từng câu hỏi với hướng dẫn chấm và thang điểm, phát hiện những sai sót hoặc thiếu chính xác của đề và đáp án. Sửa các từ ngữ, nội dung nếu thấy cần thiết để đảm bảo tính khoa học và chính xác.

Thứ hai: Đối chiếu từng câu hỏi với ma trận đề, xem xét câu hỏi có phù hợp với chuẩn cần đánh giá không? Có phù hợp với cấp độ nhận thức cần đánh giá không? Số điểm có thích hợp không? Thời gian dự kiến có phù hợp không? (giáo viên tự làm bài kiểm tra, thời gian làm bài của giáo viên bằng khoảng 70% thời gian dự kiến cho học sinh làm bài là phù hợp).

Thứ ba : Thử đề kiểm tra trên một số HS (chọn ngẫu nhiên) để tiếp tục điều chỉnh đề cho phù hợp với tiếu chí đánh giá và mức độ đánh giá NL của từng câu hỏi.

Thứ tư : Hoàn thiện đề, hướng dẫn chấm và thang điểm.

Một số ví dụ về đề kiểm tra định kì

Đề kiểm tra cuối học kì II lớp 1¹

A. BÀI KIỂM TRA ĐỌC

Đọc to bài thơ sau: CẦU VỒNG

Mưa nắng bắc cầu vồng

Ai đi đâu, về đâu?

Không thấy sông dưới cầu

Chỉ mênh mông đồng lúa.

Cầu vồng như dải lụa

Rực rỡ bảy sắc màu

Cầu chờ mãi hồi lâu

Không ai qua, biến mất...

Phạm Hổ

¹Kiểm tra đánh giá năng lực Tiếng Việt 1, Nhà xuất bạn Giáo dục Việt Nam, 2020, Xuân Thị Nguyệt Hà, Nguyễn Thị Hạnh, Trịnh Cam Ly

B. BÀI KIỂM TRA VIẾT

1. Đọc câu chuyện sau rồi làm các bài tập.

Niềm vui đỏ thắm

Buổi sáng, bé ra vườn chơi. Bé thấy có con cào cào đang đậu trên một nụ hồng. Nó nhấm nháp một cánh hồng non. Bé nhón tay bắt con cào cào. Bé định vặt hai càng của nó đi, giống như bọn thằng Sang hay nghịch ác. Nhưng thấy con cào cào xinh quá, Bé không nỡ. Bé vung tay thả con cào cào đi.

Thật bất ngờ, con cào cào xoè cánh bay. Ban nãy xanh là thế, bây giờ nó mới để lộ ra chiếc áo lụa trong suốt. Chiếc áo màu đỏ thắm sáng bừng lên trong nắng. Một màu đỏ tía pha vàng da cam đẹp lạ lùng chấp chới trước mặt Bé, vạch một đường vòng cung y hệt chiếc cầu vồng kì lạ. Ngẩn ngơ nhìn theo, Bé xúc động quá. Con cào cào gửi lại niềm vui đỏ thắm cho bé đấy !

Theo Trần Hoài Dương

a. Bé nhìn thấy con cào cào ở đâu ? Chọn câu trả lời đúng.(mức 1- 1 điểm))

A. Ở trên một quả hồng.

B. Ở trên một nụ hồng.

C. Ở trên chiếc cầu.

b. Vì sao bé không nỡ vặt càng của con cào cào ? Chọn câu trả lời đúng. (mức 2 – 1 điểm)

A. Vì con cào cào xin bé đừng vặt càng.

B. Vì Sang không cho bé vặt càng.

C. Vì con cào trông rất xinh.

Mặt trời A. Cầu vồng B. Đám mây

c. Hình ảnh đẹp của con cào cào khi xòe cánh bay được so sánh với cái gì? Viết câu trả lời. (mức 2

– 2 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

………………………..

…………………………………………………………………………………………………………

………………………..

d. Khi gặp con cào cào hay con cánh cam, em nên bắt để chơi hay chỉ ngắm nhìn nó? Viết tiếp câu trả lời. (mức 3 – 1 điểm)

Khi gặp con cào cào hay con cánh cam, em ……………………………………………………… vì

…………………..

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………

2. Điền chữ thích hợp vào chỗ trống. (mức 1 – 1 điểm)

con …ấu con …ỗng chim gõ …iến con …ùa

3. Chép đoạn văn sau. (mức 1- 4 điểm)

Thật bất ngờ, con cào cào xoè cánh bay. Ban nãy xanh là thế, bây giờ nó mới để lộ ra chiếc áo lụa trong suốt. Chiếc áo màu đỏ thắm sáng bừng lên trong nắng.

T………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

4. Viết 1 – 2 câu về một con vật mà em thích. (mức 2- 5 điểm) Hình một số con vật

…………………………………………………………………………………………………………

Đề kiểm tra cuối học kì II lớp 2

A. BÀI KIỂM TRA ĐỌC

Đọc to bài sau.

Hòn đá to, Biết đồng sức,

Hòn đá nặng, Biết đồng lòng,

Chỉ một người, Nhấc không đặng.

Hòn đá nặng,

Hòn đá bền,

Chỉ một người,

Nhấc không lên.

Hòn đá to,

Hòn đá nặng,

Nhiều người nhăc,

Nhấc lên đặng.

Việc gì khó,

Làm cũng xong…

Nếu chúng ta,

Biết đồng lòng

Thì việc khó

Quyết thành công.

Theo Hồ Chí Minh

B. BÀI KIỂM TRA VIẾT

1. Đọc đoạn văn sau rồi làm các bài tập.

Bắt cá sấu

Thuyền của tía nuôi tôi đã bắt thêm một con cá sấu bự.

Ôi chao, con cá sấu to quá! Mình nó dài đến hơn năm mét. Chỗ giữa bụng to ước chừng một vòng rưỡi tay người lớn mới ôm hết. Cái mõm dài, nhiều vằn sọc, đầy rang lởm chởm đã bị khóa chặt bằng một sợi dây thép to tướng. Da nó xám ngoét như da cây bần, gai lưng mọc chừng ba đốt ngón tay trông rất dễ sợ. Cái đuôi dài của nó đã bị cắt gân. Đây là bộ phận khỏe nhất của con vật, nó thường dùng để tấn công người hoặc những con vật mà nó ăn thịt.

Bốn chân cá sấu bị buộc chặt vào cái đuôi đã bị liệt hẳn. Con cá sấu hung tợn giờ đây đã nằm in như chết giữa lòng thuyền. Những người đàn ông khỏe mạnh xúm lại, dùng đòn buộc dây da trâu khiêng con cá sấu đưa lên bãi.

Theo Đoàn Giỏi

a. Tìm từ ngữ trong bài tả con cá sấu điền vào chỗ trống. (mức 1 – 2 điểm)

₁Mình : …………………………………………………………..

₂Bụng : ………………………………………………………

b. Chọn một chi tiết trong bài tả vẻ ngoài đáng sợ của cá sấu. Viết câu văn tả chi tiết đó. (mức 2 – 1 điểm)

………………………………………………………………………..………………………………

……………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………….

c. Bộ phận nào của con cá sấu khỏe nhất? Chọn câu trả lời đúng. (mức 1 – 1 điểm)

1 Mõm 2 Bụng 3 Đuôi 4 Chân

d. Viết 2 câu kể lại 2 việc làm của con người để làm mất khả năng hung dữ của cá sấu. (mức 2

– 2 điểm)

…………………………………………………….…………………………………………………

…………………………

e. Ngày nay, Việt Nam đã có quy định cấm săn bắt cá sấu. Em cho rằng việc dùng đồ làm từ da cá sấu (dây lưng, ví đựng tiền) là việc nên làm hay không nên làm? Vì sao? Viết câu trả lời.

(mức 3 – 1 điểm)

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………….............................................................

...............................................................................................................................

g. Đọc câu sau. Tìm từ ngữ trong câu để điền vào mỗi chỗ trống. (mức 2 – 1 điểm)

Con cá sấu hung tợn giờ đây đã nằm im như chết giữa lòng thuyền. Những người đàn ông khỏe mạnh xúm lại, dùng đòn buộc dây da trâu khiêng con cá sấu đưa lên bãi.

1 Từ ngữ chỉ người : …………………………………………

2 Từ ngữ chỉ con vật ………………………………….,………….

₃Từ ngữ chỉ đặc điểm : …………………………………………..

h. Em rất yêu thích một con vật. Viết 2 câu tả về đặc điểm đáng yêu của con vật đó. (mức 2 – 2

điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

B. BÀI KIỂM TRA VIẾT

1. Nghe - viết một đoạn trong bài Bắt cá sấu (từ Da nó xám ngoét … đến nó ăn thịt).

…………………………………………………………………………………………………………

2. Viết đoạn văn khoảng 4-5 câu nói về một con vật em yêu thích.

Gợi ý :

- Đó là con gì? Nó sống ở đâu?

- Hình dáng thế nào? Lông nó màu gì ?

- Những hoạt động nào của nó khiến em thích ?

- Em có tình cảm gì với nó?

…………………………………………………………………………………………………………

Đề kiểm tra cuối học kì II lớp 5

A. BÀI KIỂM TRA ĐỌC

(Thời gian khoảng 1-2 phút cho mỗi học sinh)

Đọc to bài sau.

Trần Bình Trọng

Trong một trận đánh ác liệt của quân ta chống quân Nguyên, Trần Bình Trọng là một tướng tài đã không may sa vào tay giặc. Bọn giặc tìm mọi cách doạ nạt, mua chuộc ông để tra hỏi tin tức về vua Trần và tình hình của quân ta. Trước sau ông vẫn không khai nửa lời. Ông còn tuyệt thực, nhất định không chịu ăn uống gì. Giặc đổi cách, dụ dỗ :

– Có muốn làm vương đất Bắc không?

Trần Bình Trọng quắc mắt quát vào mặt giặc:

– Ta thà làm quỷ nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc!

Biết chẳng thể nào khuất phục được bậc anh hùng, giặc đã giết ông.

B. BÀI KIỂM TRA VIẾT

(Thời gian : 40 phút)

1. Đọc bài sau rồi làm các bài tập

Mừng sinh nhật bà

Nhân dịp sinh nhật bà nội, chúng tôi quyết định sẽ tự tay tổ chức một bữa tiệc để chúc thọ bà. Chúng tôi gồm có bảy đứa trẻ, đều là cháu nội, cháu ngoại của bà. Chị Vy lớn nhất mười ba tuổi, bé nhất là em Sơn sáu tuổi. Vậy là mỗi năm có bảy ngày sinh nhật, nhiều năm rồi, năm nào bà cũng làm cho chúng tôi bảy bữa tiệc sinh nhật thật rôm rả.

Năm nay bà đã bảy mươi tuổi, thế mà chưa bao giờ bà được tổ chức tiệc mừng sinh nhật. Ngày sinh hằng năm của bà, con cháu chỉ về thăm bà một lát, tặng bà vài thứ quà nhỏ rồi lại vội vã đi. Nhưng bà chẳng bao giờ buồn về điều ấy.

Giờ đây chị em tôi đã lớn cả, chúng tôi họp một buổi bàn kế hoạch tổ chức sinh nhật cho bà và sáng kiến hay này được bố mẹ của chúng tôi ủng hộ. Bố mẹ nhà nào cũng cho chúng tôi tiền để thực hiện kế hoạch. Chúng tôi cử em Chíp đi mua thiếp mời. Chị Linh chữ đẹp nhất nhà được cử viết thiếp mời. Chị Vy thì giở sách nấu ăn ra xem cách làm món bún chả. Sau đó chúng tôi lấy cớ để bà ra ngoài một ngày, sao cho khi về, bà sẽ thấy bất ngờ. Chúng tôi đi chợ và cùng nhau làm. Thế nhưng mọi chuyện xem ra không đơn giản. Mọi thứ cứ rối tung hết cả lên: chị Vy thì quên ướp thịt bằng gia vị cho thơm, em Chíp thì khóc nhè vì quên thái dưa chuột để ăn ghém, em Hoa pha nước chấm hơi mặn... Một lát sau, bà về và hỏi: "Ôi, các cháu làm xong hết rồi à? Còn gì nữa không cho bà làm với?". Thú thực lúc đó chị em tôi hơi bối rối và xấu hổ. Chỉ một lúc thôi, nhờ bàn tay bà mà

mọi chuyện đâu đã vào đó. Bữa tiệc sinh nhật hôm đó bà đã rất vui. Còn mấy chị em chúng tôi đều thấy mình đã lớn thêm.

Theo Cù Thị Phương Dung

a. Vì sao mấy chị em năm nay lại muốn tổ chức sinh nhật cho bà? (mức 1 – 1 điểm)

1 Vì mấy chị em biết bà buồn vào ngày sinh nhật.

2	Vì từ trước tới giờ chưa thấy ai nhớ sinh nhật của bà.
3	Vì năm nay các bố mẹ của mấy chị em vắng nhà.
4	Vì năm nay mấy chị em đã lớn và muốn làm một việc để bà vui.

2. Vì sao mấy chị em thấy xấu hổ khi bà về? (mức 2 – 1 điểm)

1	Vì mấy chị em chưa chuẩn bị xong bữa tiệc mừng sinh nhật bà.

²Vì mấy chị em biết bà đã thấy sự lúng túng của mình.

3 Vì mấy chị em thấy kế hoạch bí mật của mình bà đã biết.

₄Vì mấy chị em chưa mời bà dự tiệc.

3. Viết câu kể về một việc các cháu của bà còn làm chưa khéo. (mức 2 – 1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

4. Vì sao bà thấy rất vui trong bữa tiệc sinh nhật? Viết câu trả lời. (mức 2 – 1 điểm)

……………………………………………………………………………………………………

5. Vì sao mấy chị em cảm thấy mình lớn thêm sau bữa tiệc sinh nhật bà? Viết câu trả lời. (mức 2– 2 điểm)

……………………………………………………………………………………………………

6. Em có ông hay bà? Khi ông bà em đau ốm hoặc có khó khăn, em đã làm gì để ông bà vui? Viết câu trả lời. (mức 3 – 1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

7. Trong câu “Giờ đây chị em tôi đã lớn cả, chúng tôi họp một buổi bàn kế hoạch tổ chức sinh nhật cho bà và sáng kiến hay này được bố mẹ của chúng tôi ủng hộ.” có những từ nào là từ ghép? Viết lại các từ đó. (mức 2 – 1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

8. Từ nào có thể thay từ “ủng hộ” trong câu nêu ở câu hỏi 7 mà ý nghĩa của câu không thay

đổi? Viết lại câu đã thay từ. (mức 2 – 1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

9. Em đã dự bữa tiệc nào, ở đâu? Viết một câu nói về bữa tiệc đó, trong câu có dùng trạng ngữ. (mức 3 – 1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

C. Bài kiểm tra viết

(Thời gian : 40 phút)

Em đã xem một buổi biểu diễn nghệ thuật (ca nhạc, xiếc, kịch, chèo, cải lương, múa...) Viết bài văn khoảng 200 chữ tả một diễn viên em yêu thích nhất trong buổi biểu diễn đó. (mức 3 – 10 điểm)

…………………………………………………………………………………………………………

2.3.4 Đánh giá sản phẩm của học sinh

Trong môn Tiếng Việt, HS có một số loại sản phẩm học tập sau :

- Bài đọc thành tiếng (HS trực tiếp đọc bài)

- Bài kể chuyện (HS kể chuyện)

- Đoạn văn HS viết

- Bài văn HS viết

- Hồ sơ học tập (của cá nhân HS hoặc của nhóm HS)

Các sản phẩm 1, 2, 3, 4 nêu trên, GV dùng những công cụ ĐG nêu trong mục 3.2 của tài liệu này.

Sản phẩm hồ sơ học tập, GV dùng công cụ ĐG nêu trong mục 2.3.4 của tài liệu này.

2.4. Xây dựng kế hoạch đánh giá trong một chủ đề

Như ở đầu chương 2 tài liệu này đã nêu : đánh giá phẩm chất, năng lực chung, năng lực văn học trong môn Tiếng Việt được tích hợp trong đánh giá năng lực ngôn ngữ, thông qua đánh giá các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe được xem như là các năng lực bộ phận. Việc xây dựng kế hoạch đánh giá trong một chủ đề ở môn Tiếng Việt thực chất là xây dựng kế hoạch đánh giá từng năng lực bộ phận nói trên (đọc, viết, nói và nghe).

Đến 9/2020, hoạt động đánh giá ở cấp tiểu học được thực hiện theo Thông tư 27/2020¹ của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo thông tư này : ở tất cả 5 lớp (từ lớp 1 đến lớp 5), môn học nào cũng thực hiện ĐGTX trong các bài học. Vào cuối mỗi học kì, môn Tiếng Việt ở cả 5 lớp đều có đánh giá định kì; riêng các lớp 4, 5 có đánh giá định kì môn Tiếng Việt ở giữa học kì I và giữa học kì II. Như vậy hoạt động ĐGĐK đã được lập kế hoạch cho từng học kì và từng năm học. Việc GV lập kế hoạch đánh giá các năng lực đọc, viết, nói và nghe thực chất là lập kế hoạch ĐGTX. Đây là hoạt động diễn ra trong quá trình HS học từng bài học, từng nhóm bài học trong một học kì, một năm học. Do tính chất của hoạt động ĐGTX diễn ra trong một thời gian tương đối dài nên cần lập kế hoạch cho hoạt động này. Trên cơ sở những hiểu biết của GV về các yêu cầu cần đạt (YCCĐ) nêu trong chương trình của từng lớp, về các PP đánh giá và kĩ thuật đánh giá, GV cần lập kế hoạch đánh giá cho từng năng lực đọc, viết, nói và nghe trong từng học kì hoặc cả năm học. Để có cơ sở xác nhận sự tiến bộ của mỗi HS về đọc, viết, nói và nghe thì ít nhất trong một năm học, mỗi em cũng cần được GV đánh giá 3-4 lần, ở mỗi lần GV cần ghi lại kết quả của HS ở từng YCCĐ của năng lực. Dựa trên những kết quả đánh giá đã ghi lại, GV có thể xác nhận được sự tiến bộ của HS, đưa ra những biện pháp hỗ trợ từng HS để các em có thể cải thiện kết quả học để phát triển từng năng lực.

Để tránh áp lực với mỗi GV, kế hoạch này cần được xây dựng bởi một tập thể GV dạy cùng một khối lớp của mỗi trường tiểu học.

Có thể tham khảo bảng trình bày kế hoạch ĐGTX môn Tiếng Việt lớp 2 của một nhóm GV lớp 2 ở một trường tiểu học dưới đây :

Tên năng lực	Bài	Yêu cầu cần	Công cụ	Kết quả đánh	Biện	Sự tiến
	học/tuần	đạt	đánh giá	giá	pháp tác	bộ của
	học				động của	HS

¹Thông tư 27/2020, tài liệu đã dẫn

1.1

Tuần 1-9

- Độ to, rõ ràng

Bảng

Độ

to,

rõ

…

Đọc

- Độ chính xác

kiểm

ràng :

thành

- Ngắt nghỉ hơi

Phiếu

mức …

tiếng

- Tốc độ

quan sát

Độ

chính

xác :

mức …

- Ngắt nghỉ

hơi :

mức …

Tốc

độ

mức …

Tuần 10-

- Độ to, rõ ràng

Bảng

Độ

to,

rõ

…

- Độ chính xác

kiểm

ràng :

- Ngắt nghỉ hơi

Phiếu

mức …

- Tốc độ

quan sát

Độ

chính

- Trò

chơi

xác :

hoặc cuộc

mức …

thi

- Ngắt nghỉ

hơi :

mức …

Tốc

độ

mức …

Tuần 19-

- Độ to, rõ ràng

Bảng

Độ

to,

rõ

…

- Độ chính xác

kiểm

ràng :

- Ngắt nghỉ hơi

Phiếu

mức …

- Tốc độ

quan sát

Độ

chính

- Trò

chơi

xác :

hoặc cuộc

mức …

thi

- Ngắt nghỉ

hơi :

mức …

Tốc

độ

mức …

Tuần 28-

- Độ to, rõ ràng

Bảng

Độ

to,

rõ

…

- Độ chính xác

kiểm

ràng :

- Ngắt nghỉ hơi

Phiếu

mức …

- Tốc độ

quan sát

Độ

chính

- Trò

chơi

xác :

hoặc cuộc

mức …

thi

- Ngắt nghỉ

hơi :

mức …

Tốc

độ

mức …

1.2

Tuần 1-9

- Hiểu nội dung

- Câu hỏi

Hiểu nội

…

Đọc

: nhận biết các

gợi

mở,

dung :

hiểu

chi

tiết

quan

củng cố

mức …

trọng, dựa vào

- Bài kiểm

Hiểu hình

gợi ý hiểu được

tra viết và

thức :

điều tác

giả

hướng dẫn

mức …

muốn nói

chấm điểm

- Liên hệ, so

Hiểu

hình

sánh

: mức

thức : hiểu trình

…

tự

các ý;

bối

cảnh

của

truyện, ngoại

hình,

hành

động, ngôn ngữ

nhân vật ; hình

ảnh

- Liên hệ, so

sánh

: Điều em

thích hoặc thấy

bổ ích trong bài

Tuần 10-

- Hiểu nội dung

- Câu

hỏi

Hiểu

nội

…

: nhận biết các

gợi

mở,

dung :

chi

tiết

quan

củng cố

mức …

trọng, dựa

vào

- Bài kiểm

Hiểu

hình

gợi ý hiểu được

tra viết và

thức :

điều

tác

giả

hướng dẫn

mức …

muốn nói

chấm điểm

- Liên hệ, so

Hiểu

hình

sánh

: mức

thức : hiểu trình

…

tự

các ý;

bối

cảnh

của

truyện, ngoại

hình,

hành

động, ngôn ngữ

nhân vật ; hình

ảnh

- Liên hệ, so

sánh

: Điều em

thích hoặc thấy

bổ ích trong bài

Tuần 19-

- Hiểu nội dung

- Câu

hỏi

Hiểu

nội

…

: nhận biết các

gợi

mở,

dung :

chi

tiết

quan

củng cố

mức …

trọng, dựa

vào

- Bài kiểm

Hiểu

hình

gợi ý hiểu được

tra viết và

thức :

điều

tác

giả

hướng dẫn

mức …

muốn nói

chấm điểm

- Liên hệ, so

Hiểu

hình

sánh

: mức

thức : hiểu trình

…

tự

các ý;

bối

cảnh

của

truyện, ngoại

hình,

hành

động, ngôn ngữ

nhân vật ; hình

ảnh

- Liên hệ, so

sánh

: Điều em

thích hoặc thấy

bổ ích trong bài

Tuần 28-

- Hiểu nội dung

- Câu

hỏi

Hiểu

nội

…

: nhận biết các

gợi

mở,

dung :

chi

tiết

quan

củng cố

mức …

trọng, dựa vào

- Bài kiểm

Hiểu

hình

gợi ý hiểu được

tra viết và

thức :

điều

tác

giả

hướng dẫn

mức …

muốn nói

chấm điểm

- Liên hệ, so

Hiểu

hình

sánh

: mức

thức : hiểu trình

…

tự

các ý;

bối

cảnh

của

truyện, ngoại

hình,

hành

động, ngôn ngữ

nhân vật ; hình

ảnh

- Liên hệ, so

sánh

: Điều em

thích hoặc thấy

bổ ích trong bài

2.1

Tuần 1-9

- Chữ viết đúng

- Bài kiểm

Chữ

viết

…

Viết

Nghe -

- Viết đúng từ

tra viết

đúng :

viết

- Tốc độ viết

Rubric

mức …

chính

Trình

bày

(hướng dẫn

- Viết đúng từ

tả

sạch

chấm

: mức …

điểm)

- Tốc độ viết :

mức …

Trình

bày

sạch : mức …

Tuần 10-

- Chữ viết đúng

- Bài kiểm

Chữ

viết

…

- Viết đúng từ

tra viết

đúng :

- Tốc độ viết

Rubric

mức …

Trình

bày

(hướng dẫn

- Viết đúng từ

sạch

chấm

: mức …

điểm)

- Tốc độ viết :

mức …

Trình

bày

sạch : mức …

Tuần 19-

- Chữ viết đúng

- Bài kiểm

Chữ

viết

…

- Viết đúng từ

tra viết

đúng : mức …

- Tốc độ viết

Rubric

- Viết đúng từ

Trình

bày

(hướng dẫn

: mức …

sạch

chấm

- Tốc độ viết :

điểm)

mức …

Trình

bày

sạch : mức …

Tuần 28-

- Chữ viết đúng

- Bài kiểm

Chữ

viết

…

- Viết đúng từ

tra viết

đúng : mức …

- Tốc độ viết

Rubric

- Viết đúng từ

Trình

bày

(hướng dẫn

: mức …

sạch

chấm

- Tốc độ viết :

điểm)

mức …

Trình

bày

sạch : mức …

2.2

Tuần 1-9

- Cấu trúc : có

- Bài kiểm

Cấu trúc :

…

Viết

mở, triển khai ý

tra viết

mức …

đoạn

chính, kết

Rubric

Nội

dung :

	văn		- Nội dung : ý		(hướng dẫn		mức …
			chính	được	chấm		- Ngôn ngữ :
			triển khai thành		điểm)		mức …
			2-3 ý nhỏ				- Sáng tạo :
			- Ngôn ngữ :				mức …
			dùng từ, đặt
			câu, chính tả
			- Sáng tạo : ý
			và ngôn ngữ
		Tuần 10-	- Cấu trúc : có		- Bài kiểm		- Cấu trúc :	…	…
		18	mở, triển khai ý		tra viết		mức …
			chính, kết		-	Rubric	- Nội dung :
			- Nội dung : ý		(hướng dẫn		mức …
			chính	được	chấm		- Ngôn ngữ :
			triển khai thành		điểm)		mức …
			2-3 ý nhỏ				- Sáng tạo :
			- Ngôn ngữ :				mức …
			dùng từ, đặt
			câu, chính tả
			- Sáng tạo : ý
			và ngôn ngữ
		Tuần 19-	- Cấu trúc : có		- Bài kiểm		- Cấu trúc :	…	…
		27	mở, triển khai ý		tra viết		mức …
			chính, kết		-	Rubric	- Nội dung :
			- Nội dung : ý		(hướng dẫn		mức …
			chính	được	chấm		- Ngôn ngữ :
			triển khai thành		điểm)		mức …
			2-3 ý nhỏ				- Sáng tạo :
			- Ngôn ngữ :				mức …
			dùng từ, đặt
			câu, chính tả
			- Sáng tạo : ý
			và ngôn ngữ
		Tuần 28-	- Cấu trúc : có		- Bài kiểm		- Cấu trúc :	…	…
		35	mở, triển khai ý		tra viết		mức …
			chính, kết		-	Rubric	- Nội dung :
			- Nội dung : ý		(hướng dẫn		mức …
			chính	được	chấm		- Ngôn ngữ :
			triển khai thành		điểm)		mức …
			2-3 ý nhỏ				- Sáng tạo :
			- Ngôn ngữ :				mức …
			dùng từ, đặt
			câu, chính tả
			- Sáng tạo : ý
			và ngôn ngữ
3. Nói		Tuần 1-9	- Kể chuyện		-	Bảng	- Kể chuyện :	…	…
			- Phát biểu ý		kiểm		mức …
			kiến		-	Phiếu	- Phát biểu ý
					quan sát		kiến : mức …
		Tuần 10-	- Kể chuyện		-	Bảng	- Kể chuyện :	…	…
		18	- Phát biểu ý		kiểm		mức …
			kiến		-	Phiếu	- Phát biểu ý
					quan sát		kiến : mức …

Tuần 19-

- Kể chuyện

Bảng

- Kể chuyện :

…

- Phát biểu ý

kiểm

mức …

kiến

Phiếu

- Phát biểu ý

quan sát

kiến : mức …

Tuần 28-

- Kể chuyện

Bảng

- Kể chuyện :

…

- Phát biểu ý

kiểm

mức …

kiến

Phiếu

- Phát biểu ý

quan sát

kiến : mức …

Tuần 1-9

Nghe

kể

Bảng

Nghe

kể

…

Nghe

chuyện để kể

kiểm

chuyện để kể

lại

Phiếu

lại : mức …

- Nghe hiểu ý

quan sát

- Nghe hiểu ý

kiến

và

phản

kiến và phản

hồi

hồi : mức …

Tuần 10-

Nghe

kể

Bảng

Nghe

kể

…

chuyện để kể

kiểm

chuyện để kể

lại

Phiếu

lại : mức …

- Nghe hiểu ý

quan sát

- Nghe hiểu ý

kiến

và

phản

kiến và phản

hồi

hồi : mức …

Tuần 19-

Nghe

kể

Bảng

Nghe

kể

…

chuyện để kể

kiểm

chuyện để kể

lại

Phiếu

lại : mức …

- Nghe hiểu ý

quan sát

- Nghe hiểu ý

kiến

và

phản

kiến và phản

hồi

hồi : mức …

Tuần 28-

Nghe

kể

Bảng

Nghe

kể

…

chuyện để kể

kiểm

chuyện để kể

lại

Phiếu

lại : mức …

- Nghe hiểu ý

quan sát

- Nghe hiểu ý

kiến

và

phản

kiến và phản

hồi

hồi : mức …

Sử

Tuần 1-9

- Vốn từ và sử

Phiếu

- Vốn từ và sử

…

dụng

dụng từ

quan sát

dụng từ : mức

từ

và

- Dùng dấu câu

- Bài kiểm

…

câu

- Dùng câu kể,

tra viết và

- Dùng dấu

hỏi,

yêu

cầu,

rubric

câu : mức …

bộc lộ cảm xúc

(hướng dẫn

Dùng

câu

chấm

kể,

hỏi,

yêu

điểm)

cầu,

bộc

lộ

cảm

xúc

mức …

Tuần 10-

- Vốn từ và sử

Phiếu

- Vốn từ và sử

…

dụng từ

quan sát

dụng từ : mức

- Dùng dấu câu

- Bài kiểm

…

- Dùng câu kể,

tra viết và

- Dùng dấu

hỏi,

yêu

cầu,

rubric

câu : mức …

bộc lộ cảm xúc

(hướng dẫn

Dùng

câu

chấm

kể,

hỏi,

yêu

điểm)

cầu,

bộc

lộ

cảm

xúc

mức …

Tuần 19-

- Vốn từ và sử

Phiếu

- Vốn từ và sử

…

dụng từ

quan sát

dụng từ : mức

- Dùng dấu câu

- Bài kiểm

…

- Dùng câu kể,

tra viết và

- Dùng dấu

hỏi,

yêu

cầu,

rubric

câu : mức …

bộc lộ cảm xúc

(hướng dẫn

Dùng

câu

chấm

kể,

hỏi,

yêu

điểm)

cầu,

bộc

lộ

cảm

xúc

mức …

Tuần 28-

- Vốn từ và sử

Phiếu

- Vốn từ và sử

…

dụng từ

quan sát

dụng từ : mức

- Dùng dấu câu

- Bài kiểm

…

- Dùng câu kể,

tra viết và

- Dùng dấu

hỏi,

yêu

cầu,

rubric

câu : mức …

bộc lộ cảm xúc

(hướng dẫn

Dùng

câu

chấm

kể,

hỏi,

yêu

điểm)

cầu,

bộc

lộ

cảm

xúc

mức …

Thực hiện đánh giá thường xuyên theo kế hoạch

Khi học tập để biết cách sử dụng các PP, kĩ thuật, công cụ dùng để ĐGTX thì cần tách biệt từng phương pháp, kỹ thuật, công cụ. Tuy nhiên khi vận dụng những PP và kĩ thuật đánh giá, cần phối hợp một số kĩ thuật, công cụ trong việc đánh giá ở mỗi bài học, mỗi năng lực. Mỗi kĩ thuật và công cụ có thế mạnh và phát huy tác dụng tốt trong việc đánh giá một số năng lực, nhưng chưa chắc đã phù hợp với những năng lực khác.

Mỗi phương pháp có những kĩ thuật khác nhau, mỗi kĩ thuật lại có những công cụ khác nhau, một công cụ (phiếu đánh giá) có thể sử dụng vài kĩ thuật. Vì thế, việc giáo viên cần nắm vững tất cả các phương pháp, kĩ thuật thu thập thông tin thường xuyên là rất quan trọng. Đồng thời GV cần cân nhắc, chọn lựa, phối hợp các kĩ thuật cho phù hơp với mục đích đánh giá và đối tượng HS.

ĐGTX là việc lâu nay GV đã làm. Tài liệu này cung cấp một số cơ sở khoa học của ĐGTX để GV đối chiếu với những việc mình đã làm mà điều chỉnh sao cho nếu đã làm đúng và tốt rồi thì tiếp tục phát huy, nếu việc nào làm chưa đúng hoặc chưa đầy đủ thì điều chỉnh.

Khi mới thực hiện ĐGTX theo Thông tư 27, GV có thể còn chưa quen. Tuy nhiên GV cần có kế hoạch dùng dần dần một số công cụ ĐGTX đề xuất trong tài liệu này để sau một thời gian, GV sẽ nhớ được các tiêu chí ĐG từng kĩ năng, từ đó sẽ thành thạo hơn trong việc ghi nhận kết quả hoạt động đọc, viết, nói, nghe của HS và đưa ra nhận xét nhằm khích lệ HS học tốt hơn trong suốt quá trình học tập.

B. Thực hành chương 3

1. Soạn một phiếu quan sát để ĐG kĩ năng đọc thành tiếng của HS lớp 1

2. Cùng nhóm, soạn một ma trận đề kiểm tra viết cuối học kì I lớp 5 để đánh giá năng lực sử dụng từ và câu, kĩ năng đọc hiểu.

C. Câu hỏi và bài tập đánh giá chương 3

1. Khoanh tròn vào Đúng hoặc Sai.

1.	Công cụ phiếu quan sát dùng để đánh giá kĩ năng đọc thành	Đúng
tiếng, kĩ năng nghe và nói.		Sai

2.	Công cụ rubric là công cụ tốt cho đánh giá kĩ năng viết nói	Đúng
chung, kĩ năng viết đoạn văn, bài văn nói riêng.		Sai

3.	Công cụ bảng kiểm là công cụ tốt dùng để đánh giá kĩ năng	Đúng
đọc hiểu.		Sai

4.	Câu hỏi trắc nghiệm khách quan, tự luận hạn chế là những	Đúng
công cụ tốt dùng để đánh giá kĩ năng đọc hiểu.		Sai

Đáp án : 1, 2, 4 – Đúng ; 3 - Sai

2. Đọc bài sau

HAI BIỂN HỒ

Người ta bảo ở Paletxtin có hai biển hồ. Biển hồ thứ nhất gọi là biển Chết. Đúng như tên gọi, không có một sự sống nào bên trong cũng như xung quanh biển hồ này. Nước trong hồ không có một loài cá nào có thể sống nổi mà người uống phải cũng bị bệnh. Ai ai cũng đều không muốn sống ở gần đó. Biển hồ thứ hai là biển Ga-li-lê. Đây là biển hồ thu hút nhiều khách du lịch nhất. Nước ở biển hồ lúc nào cũng trong xanh, mát rượi, con người có thể uống được và cá cũng sống được. Nhà cửa được xây cất rất nhiều ở nơi đây. Vườn cây xung quanh tốt tươi nhờ nguồn nước này.

Nhưng điều kì lạ là cả hai biển hồ này đều được đón nhận nguồn nước từ sông Jordan. Nước sông Jordan chảy vào biển Chết. Biển Chết đón nhận và giữ lại riêng cho

mình mà không chia sẻ nên nước trong biển Chết trở nên mặn chát. Biển hồ Ga-li-lê cũng đón nhận nguồn nước từ sông Jordan rồi từ đó tràn qua các hồ nhỏ và sông lạch, nhờ vậy nước trong biển hồ này luôn sạch và mang lại sự sống cho cây cối, muông thú và con người.

Một cách sống mà ai cũng đồng tình: một ánh lửa sẻ chia là một ánh lửa lan tỏa. Một đồng tiền kinh doanh là một đồng tiền sinh lợi. Đôi môi hé mở mới thu nhận được nụ cười. Bàn tay có mở rộng trao ban, tâm hồn mới tràn ngập niềm vui sướng.

Thật bất hạnh cho ai cả cuộc đời chỉ biết giữ riêng cho mình. Sự sống trong họ rồi cũng sẽ chết dần chết mòn như nước trong lòng biển Chết.

Theo Cửa sổ tâm hồn

Cùng các GV trong nhóm :

a) Xác định mức độ của câu hỏi đọc hiểu dưới đây (cho bài đọc trên):

Câu nào dưới đây phù hợp với cách sống được nhắc đến trong đoạn 3 của bài?

A. Đoàn kết tạo nên sức mạnh.

B. Một bàn tay không vỗ nên tiếng.

C. Cười người hôm trước, hôm sau người cười.

D. Điều tôi tiêu đi là tôi có, điều tôi giữ lại là tôi mất, điều tôi cho đi là tôi được

₁ 2 3

Đáp án : 3

b) Phân tích để thấy lỗi của câu hỏi này là lỗi nào dưới đây ?

Các câu trả lời cần có độ dài tương đương

Phần lựa chọn phải thống nhất và phù hợp với nội dung của câu dẫn;

³Mỗi câu hỏi chỉ có một câu trả lời đúng, chính xác nhất;

Đáp án : 1

CHƯƠNG 3: SỬ DỤNG VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ THEO ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỂ GHI NHẬN SỰ TIẾN BỘ CỦA HỌC SINH VÀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

MỤC TIÊU

Học xong chương này, học viên:

1. Biết cách xác định trục phát triển học tập của HS từng kĩ năng đọc, viết, nói, nghe ở một lớp dựa trên yêu cầu cần đạt của chương trình Tiếng Việt ở một lớp cụ thể

2. Biết dựa vào trục phát triển học tập để đánh giá kết quả ghi nhận sự tiến bộ của học của HS trong một quá trình (một học kì)

3. Biết dựa vào việc ghi nhận kết quả và sự tiến bộ của HS để đưa ra biện pháp nâng cao

3.1 Quan niệm về đường phát triển năng lực

Đường phát triển năng lực được hiểu như một trục phát triển học tập, nó mô tả trình tự tư duy nâng dần từ đơn giản đến phức tạp về nội dung kiến thức, các hoạt động thực hành, vận dụng trong một khoảng thời gian đủ dài tùy theo thực tiễn giảng dạy.¹ Đường phát triển NL có nhiều mức, tuy nhiên không có giới hạn đầu và cuối cùng. Bởi lẽ sẽ có những HS chỉ đạt mức ở dưới mức đầu tiên, đó là những HS có khó khăn trong học tập ; có thể có những HS đạt kết quả cao hơn mức cuối, đó là những HS có khả năng đặc biệt cao ở một NL.

Trong bối cảnh chương trình giáo dục phổ thông các môn học chưa đưa ra được đường phát triển năng lực của mỗi năng lực chuyên môn hoặc chưa đưa ra được đường phát triển của các kĩ năng là thành tố của các NL chuyên môn trong môn học, thì việc đánh giá kết quả học tập của HS vẫn cần được phân tích theo trục phát triển học tập của HS để ghi nhận sự tiến bộ của từng em.

3.2. Phân tích đường phát triển năng lực đối với môn Tiếng Việt cấp tiểu học

Để ghi nhận sự tiến bộ của HS về đọc, viết, nói, nghe, cần căn cứ vào các yêu cầu cần đạt của từng lớp nêu trong chương trình để thiết kế trục phát triển các kĩ năng của HS từng lớp. Cách thiết kế trục phát triển kĩ năng ở một lớp được làm như sau :

1/ Xác định yêu cầu cần đạt nêu trong chương trình của một kĩ năng làm mức giữa

2/ Xác định mức dưới và mức trên của kĩ năng đó : mức dưới là yêu cầu cần đạt của kĩ

¹Nguyễn Thị Hạnh, Báo cáo tổng kết nghiệm thu đề tài khoa học và công nghệ cấp bộ Phương pháp thiết kế chuẩn kết quả của môn học đối với cấp học, lớp học của giáo dục phổ thông theo định hướng phát triển năng lực, mã số B2014-3701NV, 2015, trang 27

năng ở lớp dưới kề lớp này, mức trên là yêu cầu cần đạt của kĩ năng ở lớp trên kề lớp này (trường hợp lớp 1 thì mức dưới là mức thấp hơn mức giữa).

Như vậy chỉ báo của một kĩ năng đã được mô tả từ mức thấp đến mức cao thành một trục phát triển. Khi quan sát mức độ đạt được của một kĩ năng, GV cần đánh dấu xem lần thứ nhất HS đạt ở mức nào, tương tự, lần thứ hai, thứ ba … HS đạt ở mức nào. Sau ít nhất 3 lần, căn cứ vào kết quả quan sát đã ghi lại, GV có thể nhận xét được sự tiến bộ của từng em.

Xem lại phiếu quan sát HS đọc thành tiếng ở lớp 2 đã có ở mục 2.3.2 của tài liệu này:

Phiếu 1: Phiếu quan sát theo trục phát triển dùng để đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng của HS lớp 2

STT

Mô tả

Âm lượng

Chính xác

Ngắt nghỉ hơi

Tốc độ

Tổng

kết quả

(tiếng / phút)

điểm

tương

Quá

Đủ

4-5

0-2

4-5

0-2

50-

60-

hơn

ứng với

điểm

nhỏ/to

nghe

lỗi

(0 đ)

(1 đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

Tên HS

Nguyễn

Hoàng

Anh

điểm

Lần 1

Lần 2

điểm

Lần 3

điểm

...

Lần 1

Lần 2

Lần 3

* Mức ở ô có tô màu vàng là mức của lớp 2, mức trước ô màu vàng là mức ở lớp 1, mức sau

ô màu vàng là mức của lớp 3

Căn cứ vào phiếu quan sát trên, GV có thể nhận định kết quả đọc thành tiếng của HS Nguyễn Hoàng Anh như sau : Có nhiều tiến bộ trong đọc to rõ ràng, đọc đúng, tốc độ đọc. Kết quả đọc vững chắc. Cần luyện thêm ngắt nghỉ hơi ở những câu dài.

Tương tự cách làm trên, có thể lập phiếu quan sát kĩ năng đọc thành tiếng của HS lớp 3 theo trục phát tiển học tập

Phiếu 2. Phiếu quan sát (theo trục phát triển) để đánh giá kĩ năng đọc thành tiếng của

HS lớp 3

STT

Mô tả

Âm lượng

Chính xác

Ngắt nghỉ hơi

Tốc độ

Tổng

kết quả

(tiếng / phút)

điểm

tương

Quá

Đủ

3-4

0-1

3-4

0-1

60-

70-

hơn

ứng với

điểm

nhỏ/to

nghe

lỗi

(0 đ)

(1 đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

Tên học

sinh

Nguyễn

Hoàng

Anh

điểm

Lần 1

Lần 2

điểm

Lần 3

điểm

...

Lần 1

Lần 2

Lần 3

Căn cứ vào phiếu quan sát trên, GV có thể nhận định kết quả đọc thành tiếng của HS

Nguyễn Hoàng Anh như sau: Đọc to rõ ràng, đọc đúng, đọc nhanh. Có tiến bộ trong ngắt

nghỉ hơi ở câu dài. Kết quả đọc vững chắc.

Cũng có thể lập bảng quan sát kĩ năng viết đoạn văn ở lớp 3 theo trục phát triển như sau để đánh giá một HS sau 3 lần viết đoạn văn tả đồ vật.

Phiếu 3 : Phiếu quan sát (theo trục phát triển) để đánh giá kĩ năng viết đoạn văn tả đồ vật của HS lớp 3

Cấu tạo

Nội dung

Ngôn ngữ

Sáng

tạo

Không

Thiếu

Có

Không

1 câu

2-3

Hơn 4

3-4

0-2

Hơn

0-2

Có 1

có câu

câu

có câu

tả

câu tả

lỗi

lỗi chữ

lỗi

4 lỗi

lỗi

trong

giới

trong

giới

tả hình

hình

chữ

dùng

3 sáng

viết,

chữ

thiệu

2 câu

thiệu

dáng,

viết,

từ,

đặt

từ,

tạo: ý,

chính

viết,

và câu

và

hoạt

chính

đặt

câu

đặt

từ, câu

tả

chính

cảm

câu

động

tả

câu

tả

(0/1đ)

xúc

cảm

(0đ)

(0,5đ)

xúc

(0,5đ)

(1đ)

(2đ)

(0đ)

(1đ)

(0đ)

(1đ)

* Mức ở có ô tô màu vàng là mức của lớp 3, mức trước ô màu vàng là mức ở lớp 2, mức sau

ô màu vàng là mức của lớp 4

Căn cứ vào ghi chép trên, GV có thể nhận xét tiến bộ trong viết câu mở đầu và câu kết thúc đoạn, của vật, trong dùng từ và đặt câu. Kết quả viết khá, số từ.

HS đã được GV quan sát như sau : Có trong miêu tả hình dáng và hoạt động tuy nhiên chú ý viết đúng chính tả một

3.3. Sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đường phát triển năng lực để ghi nhận sự tiến bộ của HS và đổi mới PPDH đối với môn học

Khi phân tích kết quả học tập của HS theo trục phát triển học tập trong một thời gian khoảng nửa học kì hoặc trong một học kì, một năm học, GV có thể xác nhận sự tiến bộ của HS về một kĩ năng trong môn học. Đồng thời với việc xác nhận sự tiến bộ của HS, GV cũng nhận ra những điểm yếu mà HS còn mắc. Dựa trên những điểm yếu đó, GV có kế hoạch hỗ trợ từng HS khắc phục điểm yếu này. Sự hỗ trợ của GV thường là :

1/ Tăng số lần yêu cầu HS thực hành, luyện tập trên lớp

Ví dụ với HS đọc chậm, GV có thể mời HS đọc nhiều lần trong nhóm hoặc mời HS đọc trong các giờ có bài đọc.

2/ Giao thêm nhiệm vụ cho HS để HS có nhiều cơ hội thực hành luyện tập

Ví dụ với HS viết đoạn văn còn nhiều lỗi câu, GV có thể giao thêm bài tập về luyện viết câu đúng, sửa lỗi viết câu sai cho HS.

3/ Thay đổi phương pháp, kĩ thuật dạy học

a) Tổ chức trò chơi học tập để tăng hứng thú và cơ hội hoạt động tương tác cho HS

Ví dụ nếu trong lớp có nhiều HS mắc lỗi về liên kết các câu trong đoạn văn, thì trước khi cho HS thực hành viết cả đoạn văn tả đồ vật, GV có thể tổ chức cho HS chơi trò Cùng viết đoạn văn theo nhóm Cách làm như sau :

- Tổ chức cho HS làm việc theo nhóm, mỗi nhóm 5 em. Mỗi em bắt thăm để nhận số của mình (1, 2, 3, 4, 5)

- Lần thứ nhất các em số 1, 2, 3, 4, 5 mỗi em lần lượt viết 1 câu nối tiếp nhau : 1) Câu mở đầu đoạn giới thiệu đồ vật, 2) Câu tả hình dáng đồ vật, 3) câu tả màu sắc đồ vật, 4) câu tả hoạt động của đồ vật, 5) câu nêu cảm xúc hoặc suy nghĩ về đồ vật. Viết xong cả nhóm cùng nghe một HS đọc to đoạn văn đã hoàn thành.

- Lần thứ hai 5 em HS này bắt thăm lại để thay đổi số của mỗi em và chơi lại như đã chơi ở lần 1

- Lần thứ ba 5 em HS này tiếp tục bắt thăm lại để thay đổi số của mỗi em lần nữa rồi lại chơi lại như trước.

Kết quả là mỗi HS đều được trải nghiệm viết những câu khác nhau trong đoạn văn và được nghe những đoạn văn khác nhau. Sau khi chơi, mỗi em có thể thực hiện viết đoạn văn có đủ thành phần cấu tạo, đủ nội dung theo yêu cầu, có mối liên kết giữa các câu trong đoạn.

b) Thay đổi kĩ thuật dạy học từ hỏi – đáp giữa GV và HS sang các kĩ thuật khác để tránh cho HS cách học nhàm chán và thụ động.

Ví dụ trong bài học minh họa 2 (Tuổi nhỏ chí lớn), ở phần đọc bài Bóp nát quả cam. Nếu GV đặt câu hỏi cho HS ” Trần Quốc Toản có gì đáng khen?” thì HS khó trả lời, hơn nữa câu trả lời chỉ bê nguyên xi ý câu nói của vua trong bài (Quốc Toản còn trẻ mà đã biết lo việc nước). Hơn nữa HS trả lời xong sẽ ít nhớ do cách học theo trả lời câu hỏi khiến HS dễ học thụ động. Thay vì đặt câu hỏi như trên, GV thực hiện kĩ thuật chơi đóng vai để yêu cầu HS ”Đóng vai vua, nói lời khen của vua với Trần Quốc Toản”. Nhiệm vụ học tập này thú vị hơn nhiệm vụ trả lời câu hỏi vì nó yêu cầu HS được trải nghiệm (đóng vai, xưng hô phải phù hợp với vai, nội dung nói được các em tìm trong bài và suy nghĩ thấu đáo), được nói ý kiến là kết quả suy nghĩ của các em :

- Trong bài vua chỉ khen Quốc Toản biết lo việc nước

- Nếu đọc lại đoạn 1 thì còn thấy Quốc Toản đáng khen vì biết căm thù giặc

Những HS chỉ đọc lời khen của vua trong bài thì khi nói lời khen, những em này chỉ khen một nội dung Quốc Toản bé mà đã biết lo việc nước. Những em HS theo hướng dẫn của GV đọc lại đoạn 1 thì sẽ nói lời khen có 2 nội dung : bé mà đã biết căm căm thù giặc, biết lo việc nước.

c) Thay đổi từ PP dạy học rèn luyện theo mẫu sang PP dạy học kiến tạo

Giả sử trong lớp học sinh còn yếu về lập dàn ý cho bài văn, các em thường lệ thuộc vào dàn ý mẫu của GV nên ý của mỗi em gần như giống nhau , chẳng hạn dàn bài tả một con vật được GV đưa ra mẫu :

Mở bài:

Con vật: ...

Con vật của ...

Thân bài:

Hình dáng: ...

100

Màu lông: ...

Ăn: ...

Làm việc: ...

Kết bài:

Cảm nghĩ của em về con vật: ...

Khung ý như vậy chưa đưa các em vào tình huống giao tiếp để từ đó các em thấy có nhu cầu muốn nói, muốn viết về một con vật cụ thể. GV có thể thay đổi cách làm trên bằng kĩ thuật dạy học kiến tạo Sử dụng sơ đồ tư duy để hỗ trợ HS lập dàn ý cho bài văn tả con vật của mỗi em.

Bước 1 : Mỗi HS sẽ được khuyến khích để suy nghĩ chọn con vật gần gũi với em để tả. Phía trên sơ dồ tư duy, em được khuyến khích vẽ hình con vật theo cách của em. (Ví dụ : con mèo mướp nhà bà ngoại)

Bước 2 : Mỗi HS sẽ được khuyến khích chọn những điều mình định viết về con vật của mình (nên chọn số lượng khoảng 3 đến 5 điều cho phù hợp với độ dài của bài viết và thời gian viết). Ví dụ : Lông, Mắt, Mũi, Rửa mặt, Bắt chuột. HS được hướng dẫn trình bày 5 điều này dưới dạng sơ đồ hình cây hoặc sơ đồ hình có vòng tròn trung tâm để phân cấp các ý :

Bước 3 : HS được hướng dẫn viết vào từng nhánh nhỏ trên sơ đồ tư duy những nội em quan sát về từng bộ phận hoặc hoạt động của con vật trên sơ đồ tư duy.

Bước 4 : Viết vào bên trái sơ đồ đã lập 1 lí do em tả con vật. Viết vào phía bên phải sơ đồ 1 ý nêu tình cảm hoặc một mong muốn của em dành cho con vật.

GV có thể tổ chức cho HS xem sơ đồ của nhau để học nhau cách trình bày ý tưởng cho bài văn của mỗi bạn. Với mỗi HS, sơ đồ tư duy giúp các em nhớ lâu hơn là cách viết từng

101

dòng. Hơn nữa, khi lập sơ đồ tư duy, HS không chỉ được suy nghĩ bằng ngôn từ mà còn được suy nghĩ bằng hình ảnh đồ họa (dù đơn giản), nó sẽ giúp các em nhớ lâu, cảm thấy thú vị vì mình đã tự tạo ý cho bài văn mang dấu ấn của cá nhân.

Thực hành chương 4

1. Dựa vào chương trình môn Tiếng Việt lớp 5 mới (chương trình 2018), xác định trục phát triển học tập kĩ năng viết bài văn kể chuyện của HS lớp này.

2. Cùng GV nhóm, chọn 2 bài văn tả người của một HS lớp 5. Dựa vào mẫu rubric chấm

điểm bài văn tả người ở lớp 5 trong mục 3.1.2 của tài liệu này để chấm điểm 2 bài văn đã chọn. Từ những điểm yếu của ở 2 bài văn này, cùng đưa ra giải pháp hỗ trợ HS để em này đạt kết quả tốt hơn ở những bài văn sau.

C. Câu hỏi và bài tập đánh giá chương 4

Để ghi nhận sự tiến bộ của mỗi HS trong một kĩ năng ngôn ngữ, GV cần thu

thập thông tin về kết quả học kĩ năng đó của HS ít nhất mấy lần trong một học kì hoặc

một năm học?	2	3
1	2	3
1 lần	2 lần	3 lần

102

PHẦN 2. VÍ DỤ MINH HỌA CÁC PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC

I. Tài liệu minh họa 1

KẾ HOẠCH BÀI HỌC : VẦN OT, ÔT, ƠT

(2 tiết)

(Bài 10B trang 98, 99 sách Tiếng Việt 1 tập một, bộ sách Cùng học để phát triển năng lực )

1. MỤC TIÊU:

- Đọc vần ot, ôt, ơt; tiếng hoặc từ chứa vần ot, ôt, ớt. Bước đầu đọc trơn được đoạn đọc ngắn có tiếng/từ chưa vần đã học và mới học. Hiểu từ ngữ, câu; trả lời được các câu hỏi đọc hiểu đoạn văn Hai cây táo. (Thực hiện ĐGTX kĩ năng đọc, kĩ năng viết kĩ thuật)

- Viết được vần ot, ôt, ơt và tiếng/từ chứa các vần đó trên bảng con.

- Biết trao đổi, thảo luận để tìm lời giải cho 3 câu đố ở hoạt động 1.

103

2. TIẾN TRÌNH (những hoạt động gạch dưới là hoạt động đánh giá của GV và của

HS đánh giá lẫn nhau)

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Thiết bị, đồ
lượng	động học	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	dùng dạy học
lượng	động học			dùng dạy học

(1)	(2)	(3)	(4)	(5)

5 phút	Hoạt động	Hoạt động 1: Chơi đố vui	Hoạt động 1: Chơi đố	3 câu đố chiếu
	1 : Khởi	- GV chiếu tranh trang 98	vui	lên để HS thi
	động –	SGK lên máy và nêu yêu	Cả lớp:	giải đố
	Nghe - nói	SGK lên máy và nêu yêu	Cả lớp:	giải đố
	Nghe - nói	cầu:	- Quan sát tranh, nói tên
		cầu:	- Quan sát tranh, nói tên
		+ HS quan sát tranh và nêu	các vật trong tranh.
		tên các đồ vật trong tranh
		- GV chiếu chữ của 3 câu
		đố :	- Nghe GV đọc các câu
		(1) Quả gì nho nhỏ	đố, đoán sự vật được nói
		Chín đỏ như hoa	đến trong câu đố:
		Tươi đẹp vườn nhà	(1) Quả gì nho nhỏ
		Mà cay xé lưỡi?	Chín đỏ như hoa
		(2) Sừng sững mà đứng	Tươi đẹp vườn nhà
		giữa nhà,	Mà cay xé lưỡi?
		Ai vào không hỏi, ai ra	(2) Sừng sững mà đứng
		không chào?	giữa nhà,
		(3) Mình vàng lại thắt đai	Ai vào không hỏi, ai ra
		vàng,	không chào?
		Một mình làm sạch sửa	(3) Mình vàng lại thắt đai
		sang cửa nhà?	vàng,
		- Mời 3 HS lên thi trả lời	Một mình làm sạch sửa
		câu đố.	sang cửa nhà?
			- 3 HS thi giải đố

- Giới thiệu 3 từ khóa :	- Khen các bạn đoán
Chổi đót – cột nhà – quả ớt	đúng và nhanh nhất.
- Gắn thẻ 3 từ khóa lên	Thống nhất đáp án. Quan
bảng.	sát GV ghi tên các vật
	được nói đến trong câu
- Giới thiệu các tiếng có	đố (quả ớt, cột nhà, chổi
vần mới : đót, cột, ớt	đót).

104

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Thiết bị, đồ
lượng	động học	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	dùng dạy học
lượng	động học			dùng dạy học

		- Giới thiệu vần trong bài	- Nghe GV giới thiệu các
		mới có trong 3 từ khóa : ot	tiếng có vần mới của bài
		– ôt – ơt.	10B (đót, cột, ớt); quan
		- Viết tên bài lên bảng bằng	sát các vần ot, ôt, ơt trên
		phấn màu. Mời 1 dãy HS	màn hình.
		nhắc lại: Bài 10B: ot, ôt, ơt.

35	Hoạt động	Hoạt động 2: Đọc	Hoạt động 2: Đọc
phút	2: Khám	a. Hướng dẫn đọc	a. Đọc tiếng, từ ngữ.
phút	phá – Đọc	a. Hướng dẫn đọc	a. Đọc tiếng, từ ngữ.
	phá – Đọc	tiếng, từ ngữ.	- Cả lớp: Nghe GV giải
	vần, tiếng,	tiếng, từ ngữ.	- Cả lớp: Nghe GV giải
	vần, tiếng,	- GV giới thiệu từ khóa đầu	thích về chiếc chổi đót.
	từ	- GV giới thiệu từ khóa đầu	thích về chiếc chổi đót.
		tiên bằng 1 chiếc “chổi đót”	Đọc các từ ngữ mới theo
		vật thật.	HD của GV.
		- Giảng từ: Chổi đót là một
		loại chổi làm từ bông cây
		đót. Khi bông đót còn non,
		xanh và chưa nở hoa thì
		người ta cắt về phơi khô
		làm chổi. Chổi đót này là	* Học vần ot:
		dụng cụ để làm sạch nhà,
		mặt sân, mặt đường.	+ Đọc tiếng đót (đồng
		* Học vần ot:	thanh/nhóm/cá nhân).
		- Mời HS nhắc lại tên đồ	+ Nghe đánh vần vần ot
		vật: chổi đót.	và làm theo
		- Chỉ tiếng đót và đọc	+ Ghép vần ot, đọc vần ot
		mẫu.(powerpoint)
		- Đánh vần mẫu: o – tờ - ot
		- Mời HS ghép vần ot bằng	+ Nghe GV phân tích cấu
		bộ đồ dùng	tạo của tiếng đót: gồm âm
		- Dùng kí hiệu cho HS đọc	đầu đ, vần ot và thanh
		cá nhân, đồng thanh vần ot.	sắc.
		- Phân tích tiếng đót : gồm	+ Ghép tiếng đót theo
		âm đầu đ, vần ot và thanh	mẫu của GV
		sắc	+ Ghép tiếng đót bằng bộ
		- Đánh vần mẫu: đờ - ót –	chữ đồ dùng
		đót - sắc - đót.	+ Đọc cá nhân, nhóm :
			chổi đót, đót, ot, phân

105

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Thiết bị, đồ
lượng	động học	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	dùng dạy học
lượng	động học			dùng dạy học

		- GV chỉ vào chữ để đọc	tích tiếng đót
		chống vẹt : 3-5 HS đọc theo
		GV chỉ bất kì. HS đọc trơn
		và phân tích 1 HS.	* Học vần ôt, ơt:
			- Ghép vần mới và đọc
		* Học vần ôt, ơt:	trơn theo GV : : ô-tờ-ôt,
		- Thay âm o trong vần ot	ôt
		bằng âm ô và ghép đọc vần	- Dùng bảng đồ dùng
		mới, đọc trơn : ô-tờ-ôt, ôt	ghép tiếng cột theo cặp
		- Quan sát các nhóm làm	Đại diện các cặp ghép
		việc để hỗ trợ HS yếu.	tiếng cột
		- Thay âm ô trong vần ôt	- Ghép vần mới và đọc
		bằng âm ơ và ghép đọc vần	trơn theo GV : : ơ-tờ-ơt,
		mới, đọc trơn : ơ-tờ-ơt, ơt	ơt
		- Dùng đồ dùng để ghép	- Dùng bảng đồ dùng
		tiếng ớt. Quan sát các nhóm	ghép tiếng ớt theo cặp
		làm việc để hỗ trợ HS yếu	Đại diện các cặp ghép
		- Chiếu tranh cái cột nhà và	tiếng ớt : ơt – sắc - ớt
		giải nghĩa từ : cột nhà là	- Nghe GV giải nghĩa từ
		thường có hình trụ tròn	cột
		hoặc hình vuông để chống
		nhà cho vững chắc		- Thẻ vần ot, ôt,
		- Chiếu hình quả ớt, hỏi HS	- Nói hiểu biết về quả ớt :	ơt để thi gắn
		quả có vị gì?	loại quả có vị cay, dùng	nhanh vần dưới
			để ăn các món ăn có cay	tiếng chứa vần
		b. Hướng dẫn đọc tiếng,	sẽ ngon hơn.	mới ở HĐ 2b
		từ ngữ chứa vần mới.	b. Đọc tiếng, từ ngữ
		- Nhóm 4, mỗi bạn phân	chứa vần mới.
		tích một từ cho các bạn	- Cả lớp:
		trong nhóm nghe và nhận	+ Nghe GV giao nhiệm
		xét theo mẫu của GV như	vụ: Đọc tiếng, từ ngữ
		sau:	trong từng ô chữ chứa
		- Đọc rau ngót – tiếng ngót	vần ot, ôt, ơt.
		chứa vần ot mới học; ngờ -	+ Quan sát GV làm mẫu:
		ót – ngót – sắc – ngót –	đọc từ ngữ rau ngót, tìm

106

Thời

Các hoạt

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Thiết bị, đồ

lượng

động học

dùng dạy học

ngót.

từ, tiếng chứa vần ot =>

ngót.

- Nhóm/cặp:

+ Từng cá nhân đọc 3 từ

ngữ còn lại.

+ Tìm tiếng chứa vần ôt,

ơt trong những tiếng bốt,

rốt, vợt.

- Nhóm 1, 4 HS đọc liên

- Cả lớp:

tiếp 4 từ: rau ngót, rô bốt,

+ Đại diện 1 – 2 nhóm/

cà rốt, cái vợt

cặp đọc các từ ngữ trước

HS nhận xét nhóm bạn dựa

lớp.

trên tiêu chí ĐG do GV đưa

ra :

+ Bạn đọc đúng những

+ 1-2 HS nhận xét bạn

tiếng nào? Chưa đúng

đọc theo hướng dẫn của

những tiếng nào?

- Nhóm 2 : 4 HS ghép 4

tiếng ngót, bốt, rốt, vợt

- HS nhận xét nhóm bạn

dựa trên tiêu chí ĐG do GV

đưa ra :

+ Bạn ghép đúng những

tiếng nào? Chưa đúng

những tiếng nào?

- Tổ chức thi giữa các nhóm

: gắn nhanh vần ot, ôt, ơt

- Thi gắn nhanh vần ot,

vào tiếng chứa vần của 3 từ

ôt, ơt vào tiếng chứa vần

cà rốt, rô bốt, cái vợt

của 3 từ cà rốt, rô bốt, cái

vợt

- 1-2 HS nhận xét : nhóm

hoàn thành nhanh nhất và

có nhiều vần ghép đúng

nhất

10 -15

Hoạt động

c. Hướng dẫn đọc hiểu.

c. Đọc hiểu.

Bảng con và

phút

3 : Luyện

- Chiếu 2 tranh lên bảng và

- Cá nhân/cặp:

phấn (hoặc bút

tập – Đọc

107

Thời

Các hoạt

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Thiết bị, đồ

lượng

động học

dùng dạy học

câu, Viết

hỏi trong tranh vẽ gì?

+ Quan sát 2 tranh trả lời

dạ)

vần tiếng

câu hỏi: Tranh vẽ một

con chim đang hót và một

- Hướng dẫn HS hãy quan

bạn nhỏ bị sốt.

sát kĩ tranh để nói 2 câu,

+ Xác định tiếng còn

Thẻ vần ot, thẻ

xác định tiếng còn thiếu vần

thiếu vần trong câu thứ

vần ôt để tham

trong từng câu.

nhất và câu thứ hai: hót,

gia trò chơi ở

- Tổ chức trò chơi: Nhanh

sốt

hoạt động 2c

tay, Nhanh mắt. Luật chơi:

đọc nội dung thật nhanh,

- 2 nhóm tham gia chơi

chọn vần gắn đúng vị trí

tiếp sức. HS khác làm

trống ở từng câu. Hai HS

trọng tài xác định nhóm

của nhóm nối tiếp nhau gắn

thắng cuộc

vần cho 2 câu. Nhóm làm

+ Tìm tiếng chứa vần

nhanh và đúng sẽ thắng

mới học trong mỗi câu.

cuộc. (mời 2 nhóm lên bảng

chơi trong 1 phút)

Đáp án đúng nhất là:

+ Sơn ca hót líu lo.

+ Bé bị sốt.

- Mời 3- 5 bạn đọc lại câu.

- Mời HS phân tích, đọc

trơn cấc tiếng hót và sốt.

+ Phân tích cấu tạo và

đọc trơn các tiếng chứa

vần mới học (ot, ôt).

+ Đọc câu đã điền vần :

Hoạt động 3: Hướng dẫn

Sơn ca hót líu lo./ Bé bị

viết bảng con

sốt.

- Chiếu bài viết lên bảng và

hướng dẫn HS cách viết vần

Hoạt động 3: Viết

- Cả lớp: Nghe và quan

+ Đặt bút dưới dòng kẻ 2,

sát GV hướng dẫn viết

đưa nét viết nét cong kín

các vần ot, ôt, ơt và từ

của con chữ o cao 2 ô li,

quả ớt.

rộng 1 ô li rưỡi, sau đó tại

điểm dừng bút viết 1 nét

108

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Thiết bị, đồ
lượng	động học	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	dùng dạy học
lượng	động học			dùng dạy học

		cong nhỏ nối sang chữ t với
		nét nối là nửa ô li. Sau đó
		lia bút lên dòng kẻ 4 để viết
		chữ t.
		+ viết vần ôt, ơt tương tự	- Cá nhân:
		nhưng thêm dấu mũ và dấu	+ Quan sát chữ mẫu trên
		móc ơ.	bảng lớp.
			+ Viết bảng con (hoặc
			viết vở).
		- GV chiếu bài của 1 HS và	- Cả lớp: Nghe GV nhận

		nhận xét theo tiêu chí :	xét, sửa lỗi cho các bạn
		+ Viết các vần ot, ôt, ơt đã	viết còn hạn chế (chỉ sửa
		đúng chưa ?	lỗi viết sai, không nhận
		+ Viết tiếng ớt đã đúng	xét viết đẹp, xấu).
		chưa?
			- HS ghép lại các vần và
			từ đã viết : ot, ôt, ơt, ớt

25	Hoạt động	Hoạt động 4: Hướng dẫn	Hoạt động 4: Đọc đoạn	- Chiếu hình
phút	4 : Vận	đọc hiểu đoạn văn	văn	trong đoạn văn
	dụng –	Đọc hiểu đoạn Hai cây táo.	Đọc hiểu đoạn Hai cây	lên để HS xem
	Đọc đoạn	Đọc hiểu đoạn Hai cây táo.	Đọc hiểu đoạn Hai cây	lên để HS xem
	Đọc đoạn	a. Cho HS xem tranh và	táo.	tranh
	văn	a. Cho HS xem tranh và	táo.	tranh
	văn
		đoán nội dung đoạn.	a. Xem tranh và đoán nội
		- Trong tranh có những vật,	dung đoạn.
		con vật nào?	+ Nói tên các vật trong	- Phiếu quan sát
		+ Tả đặc điểm/hoạt động	tranh (VD: cây táo già,	HS đọc thành
		của cây cối, con vật.	cây táo non, chim gõ	tiếng
		+ Đoán xem bài này kể điều	kiến…)
		gì?	+ Tả đặc điểm/hoạt động
			của cây cối, con vật.
			+ Đọc tên đoạn và đoán
		b. Luyện đọc trơn:	nội dung bài, ví dụ : cây
		- GV đọc mẫu toàn bài	táo nói chuyện với con
		trước lớp.	chim / cây táo mẹ và cây
		- Mời HS đọc nối tiếp câu	táo con …	- Chiếu 3 câu
		theo dãy, chú ý lắng nghe		hỏi để đánh giá
		để sửa lỗi cho học sinh. (2	b. Luyện đọc trơn.	đại diện nhóm

109

Thời

Các hoạt

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Thiết bị, đồ

lượng

động học

dùng dạy học

lượt)

- Cả lớp:

đọc :

+ Nghe GV đọc đoạn

+ Đọc có to rõ

trước lớp và đọc theo

không?

- Bài đọc hiểu có mấy

hướng dẫn của GV.

+ Có từ nào đọc

đoạn? (2 đoạn)

+ Cặp/nhóm: Luyện đọc

sai?

- Nhóm bàn luyện đọc nối

nối tiếp từng câu và cả

+ Có ngắt nghỉ

tiếp 2 đoạn.

đoạn.

hơi ở dấu câu

- Tổ chức thi đọc giữa các

+ Nhóm đọc nối tiếp 2

không?

nhóm

đoạn

- Thẻ màu xanh

- Hướng dẫn HS đánh giá

và thẻ màu đỏ

từng nhóm theo tiêu chí thể

- 3-4 nhóm thi đọc cả bài.

để HS đánh giá

hiện qua câu hỏi :

- Nhận xét bài đọc của

đại diện nhóm

+ Đọc có to rõ không?

đại diện từng nhóm dựa

thi đọc cả đoạn

+ Có từ nào đọc sai?

trên câu hỏi

+ Có ngắt nghỉ hơi ở dấu

- Chọn nhóm thắng cuộc

câu không?

– giơ thẻ màu đỏ

HS phía dưới bình chọn

bằng thẻ màu.

c. Đọc hiểu
- Mời 1 HS đọc lại câu hỏi						c. Đọc hiểu
nội dung bài.						- Cặp/nhóm:
- Mời HS trả lời						+ Một HS đọc câu hỏi
						cuối đoạn, một em trả lời,
- Hướng dẫn HS nhận biết						sau đó đổi vai.
câu trả lời đúng : Gõ kiến						+ Nói lại câu trả lời đúng.

bắt sâu trên thân cây táo già						Nhận xét câu trả lời của

để cây táo già tươi tốt trở						bạn theo câu hỏi của GV
lại
Hướng dẫn nhận xét câu trả
lời của học sinh : Bạn trả

110

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	Thiết bị, đồ
lượng	động học	Hoạt động của giáo viên	Hoạt động của học sinh	dùng dạy học
lượng	động học			dùng dạy học

		lời đúng chưa?
		Dặn dò HS : đọc lại toàn
		bài, đọc trước bài 10C

111

II. Tài liệu minh họa 2

KẾ HOẠCH BÀI HỌC : TUỔI NHỎ CHÍ LỚN

^ŒNghe – nói

Hỏi- đáp về tên từng cuốn sách và tên người trên bìa sách.

Đọc

Bóp nát quả cam

(Trích)

1. Giặc Nguyên vờ mượn đường để xâm chiếm nước ta. Trần Quốc Toản vô cùng căm giận.

2. Sáng hôm ấy, biết vua họp bàn việc nước ở dưới thuyền rồng, Quốc Toản quyết đợi gặp vua để nói hai tiếng “xin đánh”. Đợi từ sáng đến trưa, vẫn không được gặp, cậu bèn liều mình xô mấy người lính gác ngã, rồi chạy xuống bến. Quân lính ập đến vây kín.

3. Vừa lúc ấy, cuộc họp tạm nghỉ, Vua ra ngoài mui thuyền. Quốc Toản bèn chạy đến, quỳ xuống tâu:

- Cho giặc mượn đường là mất nước. Xin vua cho đánh!

Nói xong, cậu đặt thanh gươm lên gáy, xin chịu tội. Vua phép cho Quốc Toản đứng dậy, rồi bảo:

- Quốc Toản làm trái phép nước, lẽ ra phải trị tội. Nhưng thấy em còn trẻ mà đã biết lo việc nước, ta có lời khen.

Nói rồi, vua ban cho Quốc Toản một quả cam.

4. Quốc Toản tạ ơn vua mà lòng ấm ức: “Vua vẫn coi ta như trẻ con, không cho bàn việc nước.” Cậu tức giận bóp chặt hai bàn tay.

Khi trở ra, cậu xòe tay cho mọi người người xem cam quý vua ban. Nhưng quả cam đã nát từ bao giờ.

(Theo Nguyễn Huy Tưởng)

* Trần Quốc Toản (1267 – 1285) : anh hùng chống giặc Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên lần thứ hai (1285).

a) Chọn nghĩa cho từ.

thuyền rồng

(1) Bực tức nhưng không nói ra được

112

ban	(2)	Thuyền của vua có chạm hình con rồng quyền
	(3)	(vua)tặng vật quý cho người dưới quyền

ấm ức

b) Kể lại một việc làm của Quốc Toản cho thấy cậu rất mong được gặp vua.

c) Đóng vai vua để nói lời khen của vua với Quốc Toản

d) Nói tiếp ý kiến giải thích việc Quốc Toản vô tình bóp nát quả cam

Vì … , Quốc Toản đã vô tình bóp nát quả cam.

^ŽViết.

Nghe – viết đoạn 4 trong câu chuyện Bóp nát quả cam.

1. MỤC TIÊU

- Đọc đúng và đọc trơn từ, câu, đoạn trong bài Bóp nát quả cam. Hiểu các sự việc

chính trong truyện; hiểu điều tác giả muốn nói qua văn bản là tinh thần yêu nước chống giặc của Trần Quốc Toản. (Thực hiện ĐGTX kĩ năng đọc)

- Nghe – viết đúng một đoạn văn. (Thực hiện ĐGTX kĩ năng viết chính tả)

2. TIẾN TRÌNH

Thời	Các hoạt	Hoạt động của giáo	Hoạt động của học		Thiết bị, đồ dùng
lượng	động học	viên	sinh		dạy học

(1)	(2)	(3)	(4)		(5)

3 phút	*Hoạt*	- Chiếu bìa 2 cuốn	- Quan sát tranh của		Hình ảnh bìa sách
	*động 1 :*	sách, yêu cầu HS nêu	GV, một số HS nói tên
	*Khởi động*	tên sách, tên người có	sách và tên người có
		trong tranh.	trong bìa sách	ở trong
		- Chốt câu trả lời đúng	tranh
		và gọi HS nhắc lại
			+ Sách: Thánh Gióng
		- Giới thiệu: bài đọc là	và sách Lá cờ thêu sáu
		câu chuyện về anh	chữ vàng
		hùng nhỏ tuổi Trần	+ Nhân vật: Thánh
		Quốc Toản.	Gióng, Trần	Quốc
			Toản
			- Cả lớp: Nghe GV
			giới thiệu bài đọc

45	Hoạt động	Hướng dẫn đọc thành	Đọc thành tiếng
phút	2: Khám	tiếng	- Nghe GV đọc mẫu
	phá – Đọc	- Đọc mẫu toàn bài	và đọc thầm theo		- Clip ngắn về Trần

113

bài	- Yêu cầu HS nêu	- Nêu một số hiểu biết Quốc Toản
Luyện đọc	những điều em biết về	của bản thân về Trần
	Trần Quốc Toản.	Quốc Toản : là người
		anh hùng thời xưa, là
		người có tên đặt cho
		tên	trường	học

- Giới thiệu về Trần (Trường Tiểu học Quốc Toản: Năm 1282, Trần Quốc Toản), là vua Trần mở hội nghị nhân vật trong truyện Bình Than để thống Lá cờ thêu sáu chữ

nhất ý chí chống giặc	vàng…	- Phiếu quan sát
Nguyên. Trần Quốc	- Nghe GV giới thiệu	HS đọc thành tiếng
Toản lúc ấy mới 15	về Trần Quốc Toản
tuổi đã tự mình đến dự.
- Cho HS nối tiếp nhau
đọc từng câu của bài
đọc. Sử dụng phiếu

quan sát để quan sát	- Theo dãy bàn, nối	- Phiếu quan sát
HS đọc thành tiếng,	tiếp đọc từng câu của	HS đọc thành tiếng

nhận xét bài đọc của	bài đọc.
từng HS ttheo các tiêu	- Luyện đọc đúng các
chí : độ to, độ chính	từ: liều mình, lính, lo,
xác, ngắt nghỉ hơi, tốc	trị tội (MB), vờ, vua,
độ. Hỗ trợ HS sửa lỗi	gáy (MN)
phát âm, ngắt nghỉ hơi,
…
- Cho 3 HS đọc nối
tiếp các đoạn của bài	- 3 HS đọc, cả lớp theo
đọc.	dõi và đọc thầm theo
Sử dụng phiếu quan sát	(Đoạn 1+2, đoạn 3,
để quan sát HS đọc	đoạn 4)
thành tiếng, nhận xét	-

bài đọc của từng HS
ttheo các tiêu chí : độ
to, độ chính xác, ngắt
nghỉ hơi, tốc độ. - - Hỗ	Luyện ngắt hơi đúng

trợ HS đọc ngắt nghỉ	ở câu dài:
đúng ở các câu dài	Đợi từ sáng đến trưa,/	- Phiếu quan sát
	vẫn không được gặp,/	HS đọc thành tiếng

114

a) Chọn nghĩa từ

b) Chọn những chi tiết cho thấy Quốc Toản nóng lòng chờ gặp vua

c) Nói một câu về

điều đáng khen của Trần Quốc Toản

- Tổ chức cho HS luyện đọc phân vai trong nhóm đoạn 3:

- Hướng dẫn HS xác định số vai, phân biệt giọng đọc của từng vai

+ Vai dẫn chuyện: giọng đọc hơi nhanh, hồi hộp

+ Vai Trần Quốc Toản: giọng đọc dõng dạc

+ Vai Vua: giọng đọc ôn tồn, chậm rãi

- Tổ chức thi đọc phân vai giữa các nhóm.

(Sử dụng phiếu quan sát để quan sát xác nhận kết quả của mỗi nhóm)

+ Hướng dẫn HS đánh giá lẫn nhau theo tiêu chí quan sát

Đọc to rõ

Đúng lời của vai Có biểu cảm lời của vua và lời của Trần Quốc Toản)

+ Đánh giá kết quả thi

đọc của HS trên cơ sở HS nhận xét lẫn nhau và bầu chọn nhóm thắng cuộc

Hướng dẫn đọc hiểu

- Gọi HS đọc yêu cầu b

- Yêu cầu HS suy nghĩ, chọn nghĩa đúng của mỗi từ

- Tổ chức cho HS sử

cậu bèn liều mình/ xô mấy người lính gác ngã,/ rồi chạy xuống bến.//

- Luyện đọc phân vai

đoạn 3 :

+ Luyện đọc phân vai đoạn 3 trong nhóm 3

- 2 nhóm dự thi. HS còn lại lắng nghe, sử dụng thẻ xanh, đỏ để đánh giá đại diện các nhóm thi đọc

+ Nhận xét bạn đọc ở từng nhóm:

Đọc to rõ

Đúng lời của vai Có biểu cảm lời của vua và lời củaTrần Quốc Toản)

+ Chọn nhóm thắng cuộc (đảm bảo đúng 3 tiêu chí) bằng thẻ màu

đỏ

Đọc hiểu

- Đọc yêu cầu b, đọc chú thích trong SGK

- Suy nghĩ, chọn nghĩa đúng của mỗi từ

- Thẻ màu xanh và thẻ màu đỏ

Thẻ từ

Hình ảnh (thuyền rồng, vua ban cam quý cho TQT)

115

dụng thẻ từ và ghi số 1,

2 để chọn nghĩa đúng

của 3 từ

GV giải thích thêm để

HS hiểu rõ hơn

- Gọi HS đọc yêu cầu và các chi tiết đã cho

d) Nói tiếp trong SGK

ý kiến giải - Tổ chức cho HS thảo thích TQT luận nhóm.

bóp nát Gợi ý câu trả lời b là

quả cam một trong số các chi

tiết sau :

+ Thời gian chờ gặp :

đợi từ sáng đến trưa

(chờ lâu)

+ Không gặp được thì

liều mình làm gì để gặp

được vua ? (xô ngã lính

canh chạy xuống bến

nơi có thuyền của vua)

- Tổ chức cho HS hoạt

động nhóm 2

+ Yêu cầu HS đọc

thầm đoạn 1 và 3 rồi

trao đổi với bạn cùng

bàn

+ Lưu ý HS : nói thành

câu đầy đủ bộ phận,

câu gọn và rõ ý.

+ Tổ chức thi giữa các nhóm nói câu khen Trần Quốc Toản

Hướng dẫn HS ĐG câu khen :

- Nói thành câu, xưng

- HS giơ thẻ chọn nghĩa đúng của từ

- Thuyền rồng : thuyền của vua có chạm hình con rồng

(2)

- Ban : (vua) tặng vật quý cho người dưới quyền (3)

- Ấm ức : bực tức nhưng không nói ra được (6)

-1 HS đọc, cả lớp theo dõi bạn đọc

- Làm việc nhóm 4:

+ HS đọc thầm đoạn 2, tìm những chi tiết cho thấy Quốc Toản nóng lòng chờ gặp vua, sau

đó trao đổi nhóm 4 và thống nhất phương án đúng.

+ Các nhóm nêu ý kiến

+ Nghe GV nhận xét từng ý kiến

+ Nghe GV chốt ý kiến đúng : 1) chi tiết TQT chờ từ sáng đến trưa để được gặp vua; 2) TQT liều mình xô ngã lính canh chạy xuống bến nơi có thuyền của vua

- Làm việc trong cặp

đôi

+ Đọc lại đoạn 1 tìm ý nói về thái độ của

116

hô hợp lí giữa vua và	TQT với quân giặc;
TQT	đọc đoạn 3 tìm lời
- Nội dung : Khen về	khen của vua với TQT
tinh thần căm thù giặc,	+ Đại diện cặp thi nói
tinh thần lo việc nước	trước lớp các câu khen
	TQT gồm các ý: căm
- Tổ chức cho các cặp	thù quân giặc, biết lo
làm việc:	việc nước chống giặc.
+ Yêu cầu HS đọc	+ HS đánh giá từng
thầm đoạn 4 và nói với	bạn theo tiêu chí

bạn cùng cặp	+ Chọn bạn thắng
+ Gọi đại diện cặp nói	cuộc : bạn nói lời khen
tiếp ý	về tinh thần căm thù
+ Chốt ý kiến đúng: Vì	giặc và tinh thần lo

quá tức giận khi không	việc nước (yêu nước)
được nhà vua cho bàn
việc đánh giặc, Trần
Quốc Toản đã nắm
chặt tay, vô tình bóp
nát quả cam.	Làm việc theo cặp:
* Chốt nội dung câu	+ Các cặp HS đọc
chuyện, gọi HS nhắc	thầm đoạn 4, tìm lí do
lại.	TQT đã bóp nát quả
	cam.
	+ Đại diện từng cặp
	nói tiếp ý để hoàn
	thành câu: VD: Vì quá
	tức giận, Trần Quốc
	Toản đã vô tình bóp
	nát quả cam.

			2 HS nhắc lại:
			*Câu chuyện ca ngợi*
			*tinh thần yêu nước và*
			*quyết tâm chống giặc*
			*của Trần Quốc Toản.*

25	*Hoạt*	Hướng dẫn viết chính	Viết chính tả đoạn
phút	*động 3 :*	tả đoạn văn	văn
	*Luyện tập*	- Gọi HS đọc yêu cầu	- 1 HS đọc, lớp lắng
	*– viết*	viết ở mục 4, SGK	nghe.

117

chính tả

- Gọi 1 HS đọc

lại

đoạn 4

- 1 HS đọc, lớp

lắng

- Thẻ từ

- Hướng dẫn HS viết

nghe

đúng chính tả một số từ

- Viết thẻ từ các từ

ngữ khó:

ngữ:

+ Yêu cầu HS viết vào

Quốc Toản,

tức

thẻ

từ, nhận xét

và

giận, trở ra, xòe tay

nhắc HS lưu ý viết

đúng.

Gắn thẻ viết đúng lên

bảng

- Nghe viết chính tả.

- Phiếu quan sát

- Đọc chính tả cho HS

Lưu ý: Tư thế

ngồi

HS viết

viết, nhắc HS tư thế

viết, cầm bút, nghe –

ngồi, cầm bút, lắng

viết theo đúng

hiệu

nghe

lệnh để kịp tốc độ.

- HS đổi vở cho bạn

- Tổ chức cho HS chữa

cùng bàn, nghe

bài theo cặp, đáp ứng

đọc và soát lỗi chính

các tiêu chí :

tả.

+ Bài có mấy từ

Trả vở và nhận xét bài

viết sai?

của nhau theo tiêu chí

+ Bài sạch

hay

GV nêu :

bẩn?

+ Số từ viết sai : …

+ Trình bày : sạch hay

chưa sạch

- Nhận xét bài của một

- Nghe GV nhận xét

số HS theo các tiêu chí

một số bài theo tiêu

chí :

chữ viết đúng mẫu

viết đúng từ

trình bày sạch

tốc độ đạt yêu cầu

- Dựa vào phiếu quan

sát, nhận xét và khen

ngợi, động viên

viết tiến bộ.

2 phút

Tổng kết,

- Nhận xét chung

về

- Lắng nghe GV nhận

dặn dò

giờ học và dặn dò HS:

xét, dặn dò

Tìm

đọc các

câu

118

chuyện, bài giới thiệu

về anh hùng chống

giặc ngoại xâm của

nước ta.

119

BÀI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC MÔ ĐUN 3

(Thời gian : 90 phút)

Thầy / Cô được phép dùng tài liệu mô đun này khi làm bài

Quý thầy cô thực hiện những yêu cầu trong bài kiểm tra này bằng các cách sau :

- Đối với câu hỏi có nhiều câu trả lời, xin hãy khoanh tròn chữ cái trước câu trả lời

đúng

- Đối với câu hỏi lựa chọn Đúng , Sai, xin quý thầy cô khoanh tròn vào từ Đúng hoặc

Sai

- Đối với câu hỏi yêu cầu điền vào chỗ trống ý kiến xin hãy điền từ hoặc cụm từ, câu quý thầy cô trả lời

- Đối với câu hỏi yêu cầu viết ý kiến riêng của quý thầy cô, xin hãy viết vào chỗ trống

ý kiến của quý thầy cô thành một hoặc nhiều câu, thành một văn bản.

1. Năng lực nào là năng lực chính yếu ở môn Tiếng Việt cấp tiểu học ? (1 điểm)

A. Năng lực tự học và tự chủ

B. Năng lực giao tiếp và hợp tác

C. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo

D. Năng lực ngôn ngữ

E. Năng lực văn học

2. Điền vào chỗ trống ý kiến của thầy / cô. (1 điểm)

Ở cấp tiểu học, việc đánh giá các năng lực chung và năng lực văn học được thực hiện thông qua đánh giá

…………………………………………………………………………………

……………………………

3. Ý kiến nào dưới đây đúng, ý kiến nào dưới đây sai ? (1 điểm)

A. Kiểm tra viết là nhóm phương pháp đánh giá năng	Đúng	Sai
lực dùng trong môn Tiếng Việt

B. Quan sát là nhóm phương pháp đánh giá năng lực	Đúng	Sai
dùng trong môn Tiếng Việt

C. Nhận xét bằng lời của giáo viên là nhóm phương	Đúng	Sai
pháp đánh giá năng lực dùng trong môn Tiếng Việt

D. Vấn đáp là là nhóm phương pháp đánh giá năng lực	Đúng	Sai
dùng trong môn Tiếng Việt

E. Học sinh đánh giá lẫn nhau là nhóm phương pháp	Đúng	Sai
đánh giá năng lực dùng trong môn Tiếng Việt

4. Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn để đánh giá năng lực trong môn Tiếng Việt có những dạng nào? (1 điểm)

120

A. Câu hỏi có nhiều lựa chọn	Đúng	Sai

B. Câu hỏi ghép đôi	Đúng	Sai

C. Câu hỏi mở	Đúng	Sai

D. Câu hỏi lựa chọn Đúng hoặc Sai	Đúng	Sai

E. Câu hỏi củng cố	Đúng	Sai

5. Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn có những điểm mạnh nào? (1 điểm)

A. Trong một thời gian ngắn, HS trả lời được nhiều	Đúng	Sai
câu hỏi, bao quát một phạm vi lớn các yêu cầu cần đạt
về năng lực ở môn học.

B. Đánh giá tư duy bậc cao của HS như vận dụng,	Đúng	Sai
sáng tạo

C. Chấm điểm nhanh	Đúng	Sai

D. Không tốn thời gian biên soạn câu hỏi	Đúng	Sai

E. Đánh giá được kinh nghiệm, hiểu biết, khả năng	Đúng	Sai
phân tích, lập luận và kĩ năng viết của HS

6. Đọc câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn sau :

Vì sao trong đoạn thơ thứ hai của bài Sao không về Vàng ơi ! bạn nhỏ lại cảm thấy cái cổng rộng?

A. Vì cái cổng đã được làm rộng hơn

B. Vì cái cổng không đóng cánh cửa

C. Vì cái cổng không có con Vàng nằm chắn lối ra vào

D. Vì cái cổng được lau sạch

Câu hỏi trên đã vi phạm lỗi nào về kĩ thuật viết câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn? (1 điểm)

A. Từ ngữ, cấu trúc của câu trả lời phải rõ ràng và dễ hiểu đối với mọi học sinh

B. Các câu trả lời cần có độ dài tương đương

C. Mỗi câu hỏi chỉ có một câu trả lời đúng, chính xác nhất

D. Không nên trích dẫn nguyên văn những câu có sẵn trong sách giáo khoa

7. Đọc câu hỏi tự luận sau:

Viết đoạn văn khoảng 5-7 câu nói về bài thơ Lượm.

Câu hỏi trên đã vi phạm lỗi nào về kĩ thuật viết câu hỏi tự luận ? (1 điểm)

A. Câu hỏi thể hiện rõ nội dung và mức độ cần đo;

B. Câu hỏi yêu cầu học sinh phải hiểu nhiều hơn là ghi nhớ những khái niệm, thông tin C. Câu hỏi phải đánh giá tiêu chí quan trọng nêu trong chương trình

121

D. Câu hỏi nên gợi ý về: độ dài của bài văn; thời gian để viết bài văn; các tiêu chí cần

đạt.

8. Đọc đoạn văn sau :

Ngày xưa chỉ có hộp mứt thập cẩm, vài lạng đậu xanh để gói bánh chưng, có chăng thêm vài lạng thịt, một bánh pháo tép cũng thành Tết. Trẻ con thì được diện những bộ quần áo mới, được lì xì, háo hức đón giao thừa trong tiếng pháo nổ đì đùng...

Tết xưa đơn sơ là thế nhưng thân thương, ấm cúng vô cùng. Kỉ niệm về Tết thời xưa đã trở thành một phần ký ức không bao giờ phai màu trong tâm trí những người đã đi qua thời gian.

Theo DEPplus.vn

Soạn 1 câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn mức độ 1 để đánh giá kĩ năng đọc hiểu đoạn văn trên của HS lớp 4. (2 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

9. Soạn 1 câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn mức độ 2 để đánh giá kĩ năng đọc hiểu đoạn văn trên của HS lớp 4. (2 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

10. Soạn 1 câu hỏi tự luận hạn chế ở mức độ 3 và hướng dẫn chấm điểm câu hỏi này

để đánh giá kĩ năng đọc hiểu đoạn văn trên của HS lớp 4. (2 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

122

…………………………………………………………………………………………………

11. Soạn 1 câu hỏi tự luận hạn chế và hướng dẫn chấm điểm để đánh giá năng lực viết câu có gợi ý bằng tranh của HS lớp 1. (2 điểm)

Câu hỏi :

…………………………………………………………………………………………………

Hướng dẫn chấm điểm :

…………………………………………………………………………………………………

12. Đọc phiếu quan sát đọc thành tiếng của một một học sinh lớp 3 dưới đây :

Mô tả

Âm lượng

Chính xác

Ngắt nghỉ hơi

Tốc độ

Tổng

kết quả

(tiếng / phút)

điểm

tương ứng

Quá

Đủ

3-4

0-1

3-4

0-1

60-

70-

hơn

với

điểm

nhỏ/to

nghe

lỗi

(0 đ)

(1 đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

(1đ)

(2đ)

(3đ)

Tênhọc

sinh

123

Lê Vân

Anh

4 điểm

Lần 1

Lần 2

6 điểm

Lần 3

7 điểm

Căn cứ vào phiếu quan sát, giả sử thầy / cô là giáo viên dạy lớp của em học sinh này, thầy / cô hãy viết lời nhận xét ghi nhận sự tiến bộ của học sinh và nêu chỉ dẫn để học sinh sẽ đạt kết quả đọc tốt hơn ở những lần sau. (1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

13. Đọc đoạn văn sau của một học sinh lớp 2 theo đề bài “Viết đoạn văn khoảng 4-5 câu kể lại một việc tốt bạn em đã làm ở lớp”:

Hoàng thấy bạn Hiền không lấy bút ra viết bài chính tả, Hoàng thầy Hiền buồn muốn khóc Hoàng liền lấy bút trong hộp của mình ra cho Hiền mượn. Hoàng thấy rất vui.

Dùng bảng hướng dẫn chấm điểm sau (rubric) để đánh giá đoạn văn trên. Viết nhận xét của thầy / cô về đoạn văn. (2 điểm)

Cấu tạo

Nội dung

Ngôn ngữ

Sáng

tạo

Không

Có

Không

Có

Hơn

4-5

0-3

Hơn

4- 5

0-3

Có 1

có câu

câu

có câu

kể

5 lỗi

lỗi

5 lỗi

lỗi

trong

giới

kể

câu

2-3

chữ

dùng

chữ

thiệu

việc

kể

việc

viết,

từ,

sáng

viết,

và câu

hoặc

làm

việc

làm

chính

đặt

tạo: ý,

chính

nêu

câu

làm

tả

câu

từ,

(0đ)

(2đ)

tả

cảm

nêu

câu

(1đ)

(0đ)

(0,5đ)

(1đ)

(0đ)

(0,5đ)

(1đ)

xúc

cảm

(0/1đ)

xúc

(0 đ)

(1đ)

Cột 1

Cột 2

Cột 3

Cột

Cột 6

Cột 7

Cột 8

Cột

Nhận xét :

…………………………………………………………………………………………………

124

…………………………………………………………………………………………………

14. Đọc câu hỏi tự luận yêu cầu học sinh lớp 4 viết một bài văn miêu tả dưới đây:

Viết bài văn tả một cây em thích.

Hãy sửa đề bài này thành một câu hỏi tự luận mở rộng đảm bảo những yêu cầu về kĩ

thuật của loại câu hỏi này. Viết lại đề bài thầy / cô đã sửa. (1 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

15. Việc thử đề kiểm tra viết (dùng để kiểm tra định kì) do giáo viên soạn trên một số học sinh được chọn ngẫu nhiên là việc làm trong bước nào của quá trình biên soạn đề kiểm tra viết?

A. Xác định mục đích đề kiểm tra

B. Xác định hình thức đề kiểm tra

C. Lập ma trận đề kiểm tra

D. Soạn câu hỏi cho đề kiểm tra

E. Xây dựng hướng dẫn chấm điểm và thang điểm

G. Xem xét lại việc biên soạn đề kiểm tra

16. Công cụ đánh giá nào có ưu thế trong đánh giá quá trình viết của học sinh?

A. Bảng kiểm

B. Phiếu quan sát

C. Rubric chấm điểm đoạn, bài văn

D. Bài kiểm tra viết

15. Thầy / cô chọn một nội dung mình thấy bổ ích nhất trong mô đun này. Viết tên nội dung đó và giải thích ý kiến của thầy / cô. (2 điểm)

…………………………………………………………………………………………………

125

TÀI LIỆU THAM KHẢO CHÍNH

1. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể, Bộ GD&ĐT, 2018

2. Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn, Bộ GD&ĐT, 2018

3. Tài liệu tập huấn Nâng cao năng lực đánh giá thường xuyên các môn học, hoạt động giáo dục, Bộ GD&ĐT, 2017

4. Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT

5. Thông tư 27/2020/TT- BGD ĐT

6. Mô đun 2 Phương pháp dạy học môn Tiếng Việt, dự án RGEP, Bộ GD& ĐT, 2020

7. Giáo trình Kiểm tra đánh giá trong giáo dục, Nguyễn Công Khanh, Đào Thị Oanh, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm, 2019

8. Bài luyện tập và đề kiểm tra định kì lớp 4 (theo Thông tư 22/2016/TT-BGDĐT), Nguyễn Thị Hạnh (chủ biên), Lê Phương Nga, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018

9. Sách Tiếng Việt 1 tập một, bộ sách Cùng học để phát triển năng lực, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, 2020

126

Tài liệu modun 3 môn tiếng việt

Post a Comment

Contact Form